Ο πρόεδρος του εζυρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ με τον πρόεδρο της Κύπρου, Νίκο Αναστασιάδη. Φωτογραφία The Council of the European Union
Αυτή την εβδομάδα πολλά θα κριθούν για τη στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι της τουρκικής συμπεριφοράς σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενός κράτους–μέλους της Ένωσης.
Από την 4η Μαΐου και εντεύθεν η Τουρκία εισέβαλε στην κυπριακή ΑΟΖ και έχει ξεκινήσει γεώτρηση ανενόχλητη. Και είναι ανενόχλητη καθώς θα έπρεπε στην ΕΕ και όχι μόνο να είχαν ήδη αντιδράσει με τρόπο που θα οδηγούσε την Άγκυρα να αποχωρήσει.
Τι έπρεπε να είχε γίνει;
Από την εισβολή του «Πορθητή» έγιναν πολλά. Όπως οι κινήσεις με τις εταιρείες, μερικές από τις οποίες αποχώρησαν, το ίδιο και εργαζόμενοι, ενώ έχουν εκδοθεί και διεθνή εντάλματα σύλληψης. Είναι κινήσεις του ΥΠΕΞ σε συνεργασία με τη Γενική Εισαγγελία που έχουν αποδώσει. Γίνεται λόγος και για άλλα μέτρα, που δεν έχουν ανακοινωθεί. Την ίδια ώρα, καταβάλλεται μεγάλη προσπάθεια σε διπλωματικό επίπεδο. Δεν είναι εύκολο, ως φαίνεται, να πεισθούν οι εταίροι μας για να προχωρήσει η Ένωση συλλογικά στην επιβολή κυρώσεων κατά της κατοχικής Τουρκίας.
Οι εταίροι μας στην ΕΕ, με διαφορετικές ατζέντες και συμφέροντα, έχουν ενώπιόν τους ένα δεδομένο: Η Άγκυρα έχει προχωρήσει στην επιβολή τετελεσμένων στην κυπριακή ΑΟΖ. Προηγήθηκαν οι έρευνες του «Μπαρμπαρός» και στη συνέχεια η εισβολή του «Πορθητή» και η γεώτρηση. Πρόκειται για μια σοβαρή παραβίαση και μια προσπάθεια επιβολής τετελεσμένων. Κι όμως, μέχρι στιγμής, άπαντες περιορίζονται σε φραστικές υποδείξεις προς την Τουρκία. Δεν αντιδρούν αποτελεσματικά. Ούτε κινήθηκαν με αποφάσεις όπως στις περιπτώσεις της Βενεζουέλας και της Ουκρανίας, που δεν ήταν κράτη-μέλη.
Υπάρχει μια ευκαιρία να επιδείξουν αποφασιστικότητα και να στείλουν τα σωστά μηνύματα προς τον ισλαμοφασίστα Ερντογάν. Και η ευκαιρία αυτή προσφέρεται στη σύνοδο των ΥΠΕΞ. Να δείξουν έμπρακτη συμπαράσταση σ’ ένα κράτος-μέλος. Να ακούσουν τα αιτήματα της Λευκωσίας και να ανταποκριθούν.
Είναι σαφές πως αν και τα προβλήματα είναι μεγάλα, η μάχη στη σύνοδο των ΥΠΕΞ θα είναι πολύ δύσκολη. Ωστόσο υπάρχουν εργαλεία άσκησης πολιτικής εντός και εκτός Ένωσης. Είναι πρωτίστως η αξιοποίηση των στρατηγικών πλεονεκτημάτων που διαθέτει η χώρα. Κι αυτό ισχύει για την ΕΕ (σε σχέση και με το ενεργειακό), σε διμερές όπως με τη Γαλλία, τις ΗΠΑ, την Αίγυπτο, το Ισραήλ. Δεν μπορούν αυτές οι συνεργασίες να κινούνται στη λογική του «πάρε» και όχι του «δώσε». Καιρός, λοιπόν, να αναθεωρηθεί η προσέγγιση του μακρινού φτωχού/μικρού εταίρου.
Πήγαινε-έλα τουρκικών πλοίων στον «Πορθητή» για υλικά που χρησιμοποιούνται για γεώτρηση