Από νωρίς φαινόταν ότι η άγαρμπη ανάμιξη του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο εσωτερικά της Ουκρανικής Εκκλησίας θα πυροδοτούσε αχρείαστες εντάσεις με την Μόσχα και θα προκαλούσε σοβαρές πολιτικές παρενέργειες με αποτέλεσμα την περαιτέρω αποδυνάμωση της διεθνούς υπόστασης του Φαναρίου.
Η επίσημη χορήγηση status «Αυτοκεφαλίας» στο «σχισματικό», κατά την άποψη της Ρωσικής Εκκλησίας, Πατριαρχείο Κιέβου, που υπαγορεύθηκε από πιέσεις τρίτων, ήταν βέβαιο ότι θα ενίσχυε την εθνοτική αντιπαράθεση στην περιοχή, τραυματίζοντας ταυτόχρονα την ενότητα της Ορθοδοξίας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ο Αναστάσιος είναι ένας από τους ελάχιστους ιεράρχες διεθνούς εμβέλειας και αναγνώρισης που διαθέτει η Ορθόδοξη Εκκλησία. Πρόκειται για έναν ποιμενάρχη με τεράστιες ακαδημαικές περγαμηνές, ένα πραγματικό τέρας μόρφωσης, που εκτός από το μοναδικό ιεραποστολικό έργο έχει να επιδείξει και σημαντικά εθνικά ανακλαστικά.
Ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, μπορεί να μην διαθέτει την ορμητικότητα και την φλόγα του μακαριστού Χριστόδουλου, είναι όμως μία ήρεμη δύναμη και μια ιδιαίτερα χαρισματική προσωπικότητα, στρατευμένη στην προάσπιση του ελληνο-ορθόδοξου δόγματος. Ο λόγος του είναι τόσο απλός και σύγχρονος που μπορεί να τον καταλάβει και ο τελευταίος βοσκός στο καφενείο ενός ακριτικού χωριού, αλλά και τόσο βαθύς ώστε να περιέχει μοναδικές αξίες με προφανή συμβολισμό. Τόσο στο θρησκευτικό όσο και στο εθνικό πεδίο…
Στην πορεία δικαιώθηκε. Παρά τον ανηλεή πόλεμο, εδραίωσε την παρουσία της Ορθοδοξίας στη γειτονική χώρα και κατάφερε χωρίς τυμπανοκρουσίες να αποκτήσει θρησκευτική επιρροή στην τοπική κοινωνία. Η διεκδίκηση μειονοτικών δικαιωμάτων στην σύγχρονη εποχή άλλωστε, δεν υπάγεται στην σφαίρα αρμοδιοτήτων της Εκκλησίας, αλλά σε αυτή των κυβερνήσεων, που δυστυχώς σε ότι αφορά την Ελλάδα αποδείχτηκαν εξαιρετικά κατώτερες των περιστάσεων.
Όταν είδα λοιπόν τον Αναστάσιο, τον περασμένο Ιανουάριο να ζητά μετ’ επιτάσεως την σύγκληση Πανορθόδοξης Συνόδου για το Ουκρανικό κατάλαβα ότι αγωνιά να προλάβει ένα μεγάλο κακό. Ένα σχίσμα ίσως που θα κλόνιζε δια παντός την οικουμενικότητα του Φαναρίου.
Η επιστολή του Βαρθολομαίου δείχνει γιατί η Ορθοδοξία δεν θα έχει ιστορική συνέχεια, τουλάχιστον συνυφασμένη με την πορεία και τις αξίες του ελληνισμού. Η αιτία βέβαια ανάγεται και στα πρόσωπα που την διακονούν. Βαρθολομαίοι υπάρχουν πολλοί. Ο Αναστάσιος (όπως στο παρελθόν και ο Χριστόδουλος) είναι είδος προς εξαφάνιση…
“Σχίσμα” για την Ουκρανία: Απάντηση του Βαρθολομαίου στον Αρχιεπίσκοπο Τιράνων