Η Τέχνη ως μέσο κατανόησης της Ιστορίας και η Ιστορία ως υπόβαθρο για να κατανοήσουμε την Τέχνη. Και ο Πάμπλο Πικάσο στο κέντρο τους για εξηγήσει τα πάντα. Αυτή θα μπορούσε να είναι η σύνοψη της μνημειώδους έκθεσης «Ο Πικάσο και η εξορία. Μία Ιστορία της ισπανικής αντιστασιακής τέχνης», που εγκαινιάζεται σήμερα στο μουσείο Les Abattoirs της Τουλούζης.
Ο στόχος της έκθεσης επιτυγχάνεται μέσα από περίπου 30 έργα του ίδιου του Πικάσο (πίνακες, σχέδια, χαρακτικά, γλυπτά και βιβλία) και δεκάδων άλλων από εξόριστους καλλιτέχνες που σχετίζονταν με τον διάσημο καλλιτέχνη, όπως οι Όσκαρ Ντομίγκεθ, Ρεμέδιος Βάρο, Χούλιο Γκονθάλεθ, Ζοάν Μιρό. Επίσης, εκτίθεται ένας μεγάλος αριθμός από φωτογραφίες –ορισμένες εντυπωσιακότατες και πολύ λίγο γνωστές– και ντοκουμέντα της εποχής, όπως η αλληλογραφία του ζωγράφου με την οικογένειά του κατά τη διάρκεια του πολέμου και ορισμένες ανέκδοτες επιστολές που αντάλλαξε με τον Πολ Ελυάρ και τον Αντόνι Κλαβέ.
Όλη η έκθεση περιστρέφεται γύρω από το γιγάντιο έργο «Η σορός του Μινώταυρου με κοστούμι Αρλεκίνου», ενός θεατρικού σκηνικού ύψους 13,25 μ., που φιλοτέχνησε ο Πικάσο κατόπιν παραγγελίας του γαλλικού Λαϊκού Μετώπου για τη σκηνική αναπαράσταση ενός έργου του Ρομαίν Ρολάν στις 14 Ιουλίου 1936, μόλις τέσσερις ημέρες μετά το πραξικόπημα του Φράνκο στην Ισπανία. Το έργο δώρισε το 1965 ο ίδιος ο καλλιτέχνης μετά μία έκθεσή του στην Τουλούζη για το έργο του και το θέατρο και απετέλεσε έκτοτε το κύριο έκθεμα των παλαιών σφαγείων (Les Abattoirs) που μετατράπηκαν στο σημερινό μουσείο, τονίζει ο επιμελητής της έκθεσης Βαλεντέν Ροντριγκέζ, που συνεργάσθηκε με την Αναμπέλ Τενέζ.
Το όνομα του επιμελητή, που είναι γόνος μεταναστών από την Ανδαλουσία, είναι ενδεικτικό της έκτασης της προσφυγικής εξόδου από την Ισπανία σε μία πόλη όπως η Τουλούζ και την ευρύτερη περιοχή της Οξιτάν, που υποδέχθηκε πάνω από 400.000 Ισπανούς κατά την υποχώρηση των δημοκρατικών και όπου δημιουργήθηκαν οκτώ στρατόπεδα προσφύγων, ή όπως ο ίδιος ο Ροντριγκέζ προτιμά στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Για τον λόγο αυτό, εκτός από τα έργα της εποχής της αντίστασης -τη ‘Γκερνίκα’, ή το ‘Όνειρο και ψεύδος του Φράνκο’, που εκτέθηκαν το 1937– στην έκθεση εκτίθενται και τα κατοπινά αντιπολεμικά έργα του Πικάσο, όπως το ‘Περιστέρι της Ειρήνης’ή κάποια άλλα πιο υπαινικτικά, όπως το ‘Γάτος που τρώει περιστέρι’, που φέρει χαραγμένη την ημερομηνία 22 Μαΐου 1939, δηλ. την ημέρα που η Ναζιστική Γερμανία και η Φασιστική Ιταλία υπέγραφαν τη συμμαχία που έχει γίνει γνωστή ως Χαλύβδινο Σύμφωνο.
Επίσης, πέρα από το ιστορικό της μέρος, η έκθεση αναδεικνύει το κομμάτι εκείνο της νοσταλγίας για την πατρίδα που πολύ αργότερα φιλοτέχνησε ο Πικάσο και σχετίζονται με τους κλασσικούς πίνακες του Πράδο (όπως τη δική του ματιά στις ‘Λας Μενίνας» του 1957), τις ταυρομαχίες, τις λογοτεχνικές φιγούρες της Κάρμεν, του Δον Κιχώτη και της Θελεστίνα.
14/03/2019 09:24
ΑΠΕ-ΜΠΕ
Αθήνα, Ελλάδα
«Broken History – Σπασμένη Ιστορία»: Η έκθεση του Παύλου Σάμιου στο Βυζαντινό Μουσείο