Της SHERI BERMAN (*)
Στις εκλογές της 9ης Σεπτεμβρίου στη Σουηδία, οι ψηφοφόροι μείωσαν τη δύναμη της κεντροαριστεράς και της κεντροδεξιάς και ενίσχυσαν το ξενόφοβο, ακροδεξιό, λαϊκιστικό κόμμα. Τι συνέβη και γιατί έχει σημασία;
Οι ψηφοφόροι σε όλη την Ευρώπη εγκαταλείπουν τα παραδοσιακά κόμματα, κάτι που οδηγεί σε ασταθείς κυβερνήσεις. Στη Σουηδία, οκτώ κόμματα εκπροσωπούνται πλέον στη Βουλή. Ούτε η κεντροαριστερά ούτε η κεντροδεξιά έχουν την πλειοψηφία. Και ήδη υπάρχουν ενδείξεις ότι, παρόλο που η κεντροδεξιά έχει δηλώσει πως δεν θα συνεργαστεί με την ακροδεξιά, οι Μετριοπαθείς και οι Χριστιανοδημοκράτες είναι έτοιμοι να δεχθούν κοινοβουλευτική στήριξη από τους «Δημοκράτες».
Ο λαϊκισμός καλπάζει ακόμη και στην προοδευτική και ευημερούσα Σουηδία. Με ρίζες σε νεοναζιστικά κινήματα, οι «Δημοκράτες» έχουν προσπαθήσει να βελτιώσουν την εικόνα τους αποπέμποντας τους προκλητικούς ρατσιστές. Και όπως συμβαίνει με άλλους λαϊκιστές της Δεξιάς, το κόμμα αυτό πάντρεψε μια στάση υπέρ του κοινωνικού κράτους με μια γραμμή κατά των μεταναστών. Αυτό προσελκύει ψηφοφόρους από όλο το πολιτικό και κοινωνικοοικονομικό φάσμα – κυρίως όμως ψηφοφόρους χαμηλού εισοδήματος, χαμηλής μόρφωσης, που δεν ψήφιζαν μέχρι τώρα.
Ο λαϊκισμός εκμεταλλεύεται τη δυσαρέσκεια από τις οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές, καθώς και την αποτυχία των συστημικών κομμάτων. Η οικονομία της Σουηδίας πηγαίνει καλά την τελευταία δεκαετία. Η ανάπτυξη είναι υψηλή, η ανεργία χαμηλή και η χώρα είναι από τις πιο ανταγωνιστικές και καινοτόμες στον κόσμο. Και στον παράδεισο όμως υπάρχουν προβλήματα.
Οι Σουηδοί δεν είναι ρατσιστές: σε πρόσφατη έρευνα του Pew Research Center, βρίσκονται σε καλύτερη θέση από άλλους Ευρωπαίους. Ανησυχούν όμως για τις επιπτώσεις της μετανάστευσης στο κοινωνικό κράτος. Και τα συστημικά κόμματα αδυνατούν να απαντήσουν σε αυτές τις ανησυχίες.
Η απαισιοδοξία αυτή βοήθησε τους λαϊκιστές, που ισχυρίζονται ότι το «κατεστημένο» οδηγεί τη χώρα στην καταστροφή. Αν τα συστημικά κόμματα θέλουν να καταπολεμήσουν τον λαϊκισμό, πρέπει να συζητήσουν με ειλικρίνεια τα σύγχρονα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα και να προσφέρουν στους πολίτες μια αισιόδοξη οπτική για το μέλλον τους.
(*) Η Σέρι Μπέρμαν είναι καθηγήτρια πολιτικής επιστήμης στο Barnard College – (Πηγή: Washington Post via ΑΠΕ-ΜΠΕ)
• Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός
Ένας διανοούμενος του κόσμου, και μεγάλος φίλος της Ελλάδας: Σαμίρ Αμίν (1931-2018)