Έγγραφο συγκλίσεων από τον ΟΗΕ για Κύπρο: Προετοιμασία για το ενδεχόμενο νέας Γενεύης
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Κώστα Βενιζέλου
Νέα προσπάθεια, με περιορισμένες προοπτικές, θα καταβληθεί αυτή την εβδομάδα από τα Ηνωμένα Έθνη για να βρεθεί η φόρμουλα, η οποία θα οδηγήσει στη σύγκληση νέας Διάσκεψης στη Γενεύη, το συντομότερο δυνατό.
Ο Ειδικός Σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στο Κυπριακό, Έσπεν Μπαρθ Άιντα, επιστρέφει την Τρίτη στο νησί και θα αρχίσει χωριστές συναντήσεις για να γεφυρώσει τις δυο προτάσεις που έχουν κατατεθεί την περασμένη Τετάρτη, από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον κατοχικό ηγέτη, Μουσταφά Ακιντζί.
Στόχος των Ηνωμένων Εθνών είναι να διασώσουν τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων καθώς εκτιμούν πως έχει παραχθεί αρκετή δουλειά και πως «δεν πρέπει να πάει χαμένη». Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, τα Ηνωμένα Έθνη είχαν προχωρήσει τις προηγούμενες εβδομάδες σε αξιολόγηση της πορείας των διαπραγματεύσεων θεωρώντας πως η διαδικασία θα οδηγείτο, ούτως ή άλλως, σε νέα Διάσκεψη.
Υπό το φως αυτής της εκτίμησης, η ομάδα του ΟΗΕ, προχώρησε σε ομαδοποίηση θεμάτων που έχουν συζητηθεί σε μια προσπάθεια να αξιολογήσει την «προίκα» που προέκυψε από την παρούσα διαδικασία και παράλληλα να διαμορφώσει τις συνθήκες για ένα πάρε-δώσε, όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν. Η ομαδοποίηση αποτελεί ουσιαστικά ένα έγγραφο συγκλίσεων στα πρότυπα εκείνου που είχε ετοιμάσει ο προκάτοχός του κ. Άιντα, ο Αλεξάντερ Ντάουνερ.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η εκτίμηση της ομάδας των Ηνωμένων Εθνών είναι πως οι συγκλίσεις έχουν καλύψει ένα σημαντικό μέρος των θεμάτων/πτυχών και υπολογίζουν πως αυτό φθάνει στο 80% με 85%. Κοντολογίς, εκτιμούν ότι σε αυτό το ποσοστό έχει κλείσει η διαπραγμάτευση. Βεβαίως, τα εναπομείναντα ζητήματα αφορούν τις σημαντικότερες πτυχές του Κυπριακού, όπως είναι αυτό της Ασφάλειας, του Εδαφικού αλλά και των μηχανισμών λειτουργίας του κράτους.
Αυτά τα ζητήματα, που πρωτίστως αφορούν και ενδιαφέρουν την ελληνοκυπριακή πλευρά (Ασφάλεια, Εδαφικό κλπ), παραμένουν ανοικτά και όπως προκύπτει από τις τελευταίες εξελίξεις και τις προϋποθέσεις που τίθενται για τη σύγκληση νέας Γενεύης, η τουρκική πλευρά αρνείται να τα συζητήσει. Επιμένει στην πακετοποίηση των θεμάτων και συζήτησης τους στα πλαίσια Διάσκεψης. Αυτή ήταν και η θέση των Ηνωμένων Εθνών εξ ου και η εργασία που έγινε για ομαδοποίηση των θεμάτων.
Ωστόσο, όπως πληροφορούμαστε, ο Έσπεν Μπαρθ Άιντα είδε με θετικό μάτι την πρόταση του Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη (σύγκληση Διάσκεψης, συζήτηση Ασφάλειας, επίτευξη συμφωνίας και στη συνέχεια συζήτηση του Εδαφικού. Εάν συμφωνηθεί το Εδαφικό ξεκινά συζήτηση και των άλλων πτυχών).
Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, τα Ηνωμένα Έθνη, όπως κι άλλοι διεθνείς παίκτες, υποστηρίζουν πως το κλίμα χάλασε από τους ηγέτες ( βάζοντας και τους δυο στο ίδιο τσουβάλι, αν και ο Ακιντζί ήταν εκείνος που αποχώρησε για ένα δίμηνο από τη διαδικασία).
Την ίδια ώρα, εκτιμούν πως στο επίπεδο των διαπραγματευτών και των ομάδων εργασίας, τεχνικών επιτροπών έχει παραχθεί έργο, το οποίο θα πρέπει να «προστατευθεί». Θεωρούν δε πως το έγγραφο συγκλίσεων που ετοιμάζεται θα αποτελεί την κληρονομιά που θα πάρει ο Πρόεδρος που θα εκλεγεί στις προεδρικές του Φεβρουαρίου του 2018. Με αυτό δένουν τη συνέχεια της διαδικασίας, εάν και εφόσον υπάρχει μέχρι τότε διαδικασία.
Περαιτέρω, όπως πληροφορούμαστε, τα Ηνωμένα Έθνη αξιολογούν και τα εσωτερικά πολιτικά ζητήματα, κυρίως όπως διαμορφώνεται το προεκλογικό σκηνικό στις ελεύθερες περιοχές. Αξιολογούν και την πρόθεση του Προέδρου Αναστασιάδη να επαναδιεκδικήσει την προεδρία και τη δυστοκία στο ΑΚΕΛ για την επιλογή υποψηφίου αλλά και τη διάσπαση του λεγόμενου ενδιάμεσου χώρου.
Αυτά τα δεδομένα λαμβάνονται υπόψη όταν γίνεται ο σχεδιασμός τους. Το θέμα, βέβαια, είναι πως στην έδρα του Διεθνούς Οργανισμού θα πρέπει σύντομα να αντιμετωπίσουν θέμα αντικατάστασης του Ειδικού Συμβούλου του Γ.Γ. του ΟΗΕ, Έσπεν Μπαρθ Άιντα, ο οποίος είναι υποψήφιος βουλευτής στις εκλογές της 11 Σεπτεμβρίου στη χώρα του, τη Νορβηγία.
Ο κ. Άιντα σε κάποια φάση θα αποχωρήσει για να εμπλακεί ενεργότερα στην προεκλογική εκστρατεία του κόμματος του και ήδη στη Νέα Υόρκη το γνωρίζουν και προβαίνουν σε ασκήσεις επί χάρτου για να βρεθεί ο αντικαταστάτης του.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ, ΤΡΙΠΤΥΧΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ
Όταν συζητήθηκε η αλλαγή της μεθοδολογίας στις διαπραγματεύσεις, τον περασμένο Φεβρουάριο, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είχε προτείνει τη δημιουργία ενός κοινού εγγράφου με τρεις στήλες ( συγκλίσεις, μικρές αποκλίσεις, σημαντικές αποκλίσεις). Στόχος, με βάση την πρόταση, να αποτελέσει το τρίπτυχο το κατευθυντήριο έγγραφο των συζητήσεων που θα ακολουθούσαν.
Στο ίδιο πλαίσιο προτάθηκε ακόμη, εάν προχωρούσαν με το τρίπτυχο, εντός Μαρτίου να παρουσιάζονταν, ο Νίκος Αναστασιάδης και ο Μουσταφά Ακιντζί σε κοινή συνέντευξη Τύπου, για να ενημερώσουν τους πολίτες για τις συγκλίσεις και τις διαφορές που υπάρχουν. Τελικά η τουρκική πλευρά επέλεξε να συμπληρώσει επί του τριπτύχου που ετοίμασε η ελληνοκυπριακή πλευρά και η κοινή συνέντευξη Τύπου δεν έγινε ποτέ!
Δεν αποτελεί το Κυπριακό προτεραιότητα της Άγκυρας – Το καθεστώς Ερντογάν αποφεύγει συζητήσεις – Θα επιδιώξει την επικοινωνία με Ε.Ε. η Τουρκία
Η ΑΓΚΥΡΑ δεν έχει διάθεση να ασχοληθεί με το Κυπριακό, κυρίως δεν φαίνεται έτοιμη να κινηθεί προς την κατεύθυνση διαφοροποίηση της στάσης της με τρόπο ώστε να διευκολύνει τις συζητήσεις με στόχο την επίτευξη συμφωνίας.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, συνομιλητές Τούρκων αξιωματούχων διαπιστώνουν πως αποφεύγουν να συζητούν επί της ουσίας και πως δείχνουν ξεκάθαρα πως δεν αποτελεί προτεραιότητα της Άγκυρας το Κυπριακό. Το καθεστώς Ερντογάν, πέραν από την εσωτερική ατζέντα και τις εκλογές του 2019, έχει στραμμένη την προσοχή του στις εξελίξεις στην περιοχή αλλά και στα ευρωτουρκικά.
Παρά τη ρητορική που επιστρατεύει ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τις επιθέσεις που κάνει κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Άγκυρα ενδιαφέρεται να διατηρήσει τις γέφυρες επικοινωνίας με τις Βρυξέλλες, αναγνωρίζοντας πως έχει να κερδίσει περισσότερα από ότι ενδεχομένως να δώσει. Άλλωστε η πρακτική αυτή της Τουρκίας έχει αποδώσει.
Ο Ερντογάν, ο οποίος έχει επισκεφθεί τις προηγούμενες ημέρες την Ουάσινγκτον, έχει διαπιστώσει πως οι σχέσεις του με την Ουάσινγκτον θα περάσει μέσα από νέα δοκιμασία καθώς ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου, Ντόναλντ Τραμπ δεν φάνηκε έτοιμος να του κάνει τα χατίρια.
