Η Ε.Ε. των πολλών ταχυτήτων: Έχασε τη Ρωσία, προτίμησε να συνεχίσει υπό την αμερικανική ηγεμονία

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Λεπέν και Μελόνι συμμαχούν για να… κυριεύσουν την Ευρωβουλή: Νέα πανευρωπαϊκή (ακρο)δεξιά συμμαχία για να μπει σφήνα στο δίπολο Λαϊκού Κόμματος και Σοσιαλιστών

«Η Βόρεια Μακεδονία έχει δώσει διαβεβαιώσεις ότι θα παραμείνει προσηλωμένη στην ευρωπαϊκή πορεία» λένε οι ΗΠΑ, αλλά στην πράξη οι εθνικιστές κάνουν τα αντίθετα

Πράσινο φως από το Συμβούλιο της ΕΕ για χρήση των κερδών από παγωμένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας: Με σκοπό την στήριξη της Ουκρανίας

Του δρα Χρήστου Ψιλογένη

Καθώς πλησιάζει η ημερομηνία της επετειακής Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στη Ρώμη, όλο και πιο συχνά ακούγεται η φράση για μια Ένωση των πολλών ταχυτήτων.

Πρόκειται όχι μόνο για επιλογή των πλουσίων μελών, αλλά και μια συνταγή των τεχνοκρατών της Ένωσης, που παραπέμπει όμως σε στόχους συντήρησης παρά ανανέωσης-εμβάθυνσης. Γιατί οι πολλές ή καλύτερα οι διαφορετικές ταχύτητες, είναι από καιρό μια πρακτική και μάλιστα όχι ιδιαίτερα επιτυχημένη. Πρόκειται ουσιαστικά για το σύστημα Σιέγκεν και τη συμμετοχή στην ευρωζώνη, που βεβαίως δεν εφαρμόζονται από όλα τα κράτη-μέλη. Όσο για την αμυντική ενοποίηση, ουσιαστικά η Ένωση εξακολουθεί να βρίσκεται υπό τη σκιά του αμερικανοκρατούμενου ΝΑΤΟ, με ανάλογες επιπτώσεις στην κοινή εξωτερική της πολιτική, τουλάχιστον στα μεγάλα διεθνή προβλήματα.

Αναμφισβήτητα, στον εμπορικό τομέα, η Ένωση είναι πρώτη δύναμη στον κόσμο. Το γεγονός όμως αυτό, δεν μπορεί να επικαλύψει τις ανωτέρω αδυναμίες, ούτε τα προβλήματα σε νευραλγικούς οικονομικοκοινωνικούς τομείς, όπως οι χαμηλοί ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης, η υψηλή ανεργία, η αισθητή υποχώρηση του κοινωνικού κράτους και οι βαριά χρεωμένες οικονομίες, σε αρκετά από τα μέλη της. Ειδικά όμως όσον αφορά τις πολιτικές φιλοδοξίες των πρωτεργατών της για μια Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία, η στασιμότητα είναι πασιφανής. Διότι με την κατάρρευση του σοβιετικού συνασπισμού, άνοιξε μια ιστορική προοπτική για τη διεύρυνση και πολιτική εδραίωση της ΕΕ, όπου ήδη λειτουργούσαν με επιτυχία οι πρώτοι ομοσπονδιακοί θεσμοί ( Συμβούλιο, Επιτροπή, Ευρωβουλή, ΔΕΚ, Ελεγκτικό Συνέδριο), προοιωνίζοντας τουλάχιστον μια μελλοντική συνομοσπονδία. (Ένωση κυρίαρχων κρατών με κοινή άμυνα και κοινή εξωτερική πολιτική).

Παράλληλα όμως, έθεσε επί τάπητος και νέα προβλήματα. Μια μεγάλη ομάδα κρατών με ανεβασμένο το αίσθημα εθνικής ανεξαρτησίας, επιδίωκε την οικονομική της ανάπτυξη, αλλά και την κατοχύρωση της ασφάλειάς της. Φυσικά η ΕΕ, επέλυσε μόνο το πρώτο πρόβλημα, αφού αμυντικά δεν διέθετε αυτοτελή αμυντικό μηχανισμό. Ρεαλιστικά λοιπόν οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης επέλεξαν να ενταχθούν στην Ένωση για εμπορικούς σκοπούς και στο αμερικανοκρατούμενο ΝΑΤΟ για λόγους ασφάλειας. Παράλληλα όμως, κατάθεσαν και την εξάρτησή τους σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, όπως και τα παλιά μέλη. Ήδη όμως η ΕΕ πληρώνει τις συνέπειες. Διότι τόσο η ισλαμική τρομοκρατία, όσο και το οξύ μεταναστευτικό ρεύμα προς την Ευρώπη, είναι προβλήματα που δημιούργησε κυρίως ο αγγλοαμερικανικός ιμπεριαλισμός, αλλά ουσιαστικά θα υφίσταται για πολύ η ίδια. Όχι μόνο γιατί ο ουσιαστικός δημιουργός του προβλήματος νίπτει τας χείρας και η Άγκυρα εκβιάζει, αλλά και γιατί μεγάλα κράτη- μέλη της έσπευσαν να συνδράμουν καθαρά αγγλοαμερικανικές επιλογές.

Γι’ αυτό και η σύναξη των Ευρωπαίων ηγετών στην αιώνια πόλη, πιθανότατα θα αυτοπεριοριστεί σε μια πολιτική συντήρησης των εμπορικών στόχων, παραγνωρίζοντας τους πολιτικούς μιας ευρωπαϊκής ομοσπονδίας. Τουτέστιν, για να συμπληρώσουμε τον πρώην καγκελάριο Έρχαρτ, « ο εμπορικός γίγαντας, θα παραμένει πολιτικός νάνος», για όσο θα του λείπει ο αυτόνομος αμυντικός μηχανισμός και η πραγματική πολιτική ένωση. Τρεις σχεδόν δεκαετίες από την επανένωση της, η Ευρώπη παραμένει βαλτωμένη σε αγγλοαμερικανικές ψυχροπολεμικές στρατηγικές και καλείται ουσιαστικά μόνη της να αντιμετωπίσει τις συνέπειες. Δεν ενοχλήθηκε ούτε από την πολύχρονη ισλαμοφασιστική κατοχή της Κύπρου, ούτε από τους τουρκικούς τυχοδιωκτισμούς στο Αιγαίο. Ενοχλείται όμως από τους προεκλογικούς πομφόλυγες ενός επιτήδειου φίλου που, για μια ακόμα φορά, συμπεριφέρεται ως εχθρός .

Για τον ίδιο όμως λόγο, η ΕΕ έχασε και ένα δυνητικά χρήσιμο εταίρο όπως η Ρωσία, που θα της εξασφάλιζε εκτός από μια τεράστια εμπορική αγορά, φθηνότερες πρώτες ύλες και πιθανότατα έναν κόσμο ασφαλέστερο, δικαιότερο και ειρηνικότερο. Προτίμησε να συνεχίσει υπό την αμερικανική ηγεμονία και πολιτικά αυτοκαταργήθηκε. Γιατί η «προστασία», πληρωνόταν ανέκαθεν με βαρύ τίμημα. Κοντολογίς, αντί να κάμει τις εκπτώσεις στα προϊόντα, τις έκαμε στις αρχές της. Με αποτέλεσμα η Ένωση των πολλών προβλημάτων να παραμένει ουσιαστικά μόνο εμπορική.

• Πρέσβης ε.τ.