Το μήνυμα του προέδρου Μπάρακ Ομπάμα: Ο λόγος του ήταν υπέρ της Δημοκρατίας
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Eνα από τα αγαπημένα βιβλία του Μπαράκ Ομπάμα θα μεταφέρει o Σπίλμπεργκ στη μεγάλη οθόνη: Ο σκελετός στο πηγάδι και η λίστα του πρώην Προέδρου των ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ με τη Γουιάνα, κατά της Βενεζουέλας, για τη γεμάτη πετρέλαιο περιοχή Εσεκίμπο: Μπερδεμένο κουβάρι από την εποχή των Ισπανών και Βρετανών αποικιοκρατών [video]
Της ΛΙΝΑΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
Θα ήταν μια ιστορική στιγμή: ο πρώτος έγχρωμος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής να απευθύνει από την Πνύκα, σύμβολο και γενέθλιο τόπο της δημοκρατικής διαβούλευσης, ένα παγκόσμιου βεληνεκούς μήνυμα υπέρ της δημοκρατίας.
Ταυτόχρονα, μήνυμα ανατρεπτικό: ένας απόγονος σκλάβων, σύμβολο και κήρυκας της σύγχρονης προσωπικής αυτονομίας, ως συμπληρωματικής όψης της ελευθερίας με την αρχαία έννοια, δηλαδή της συλλογικής αυτονομίας, της δημοκρατίας. Σημειολογικά οι εχθροί της δημοκρατίας νίκησαν: η Πνύκα, ο δημόσιος χώρος της ανοιχτής και συμμετοχικής διαβούλευσης, δεν είναι πλέον ασφαλής για τους υποστηρικτές της τελευταίας. Εξάλλου, ήττα είναι και όταν αυτός που πρώτος σε υποδέχεται στο έδαφος που γέννησε την ιδέα της ανθρώπινης αξίας είναι φορέας αντιφιλελεύθερων απόψεων, ενίοτε μάλιστα ρατσιστικών.
Μένει όμως η ουσία των λόγων παρά τη λειψή εικόνα: «λόγος υπέρ δημοκρατίας» θα μπορούσε να ονομαστεί. Οχι πια μιας κλειστής, χωρικά περιορισμένης και εθνοτικά ή εθνικά περιχαρακωμένης, αλλά μιας κοσμοπολίτικης δημοκρατίας. Ο πρόεδρος Ομπάμα τόνισε ότι η παγκοσμιοποίηση πρέπει να αλλάξει ρου, προκειμένου να αποτραπεί η δραματική αύξηση των ανισοτήτων, που απειλούν κατεξοχήν την ίδια τη δημοκρατία. Το ότι ο ίδιος ως «πλανητάρχης» θα μπορούσε ίσως να προωθήσει περισσότερο τον παγκόσμιο συνταγματισμό θα ήταν μια δίκαιη κριτική, η οποία όμως δεν αναιρεί την αξία των ιδεών του. Είναι άραγε η αναφορά στον αναδυόμενο παγκοσμίως άγριο εθνικισμό και την ενίσχυση των οπαδών των κλειστών κοινωνιών μια προεπισκόπηση μελλούμενων δεινών. Ο πρόεδρος σίγουρα θα την προτιμούσε ως παραίνεση για την αποφυγή τους. Ετσι εξάλλου πολιτεύτηκε: προσπαθώντας να αποφύγει τους πολέμους και τις συρράξεις, να ρίξει τείχη εντός και εκτός της αμερικανικής κοινωνίας, να ανοίξει σύνορα χωρών και μυαλών.
Πολιτεύτηκε εν τέλει όχι μόνον ως πρόεδρος της Αμερικής, αλλά και ως πολίτης του κόσμου. Ο τίτλος του πολίτη είναι, εξάλλου, πιο σημαντικός από εκείνον του προέδρου. Αυτή είναι η δύναμη και η αδυναμία της δημοκρατίας: οι πολίτες της. Οταν οι τελευταίοι εκλείπουν, μετατρεπόμενοι σε «ιδιώτες», σε «δούρειους ίππους» του εθνικισμού, της απαξίωσης, του οχαδερφισμού, εκλείπει και εκείνη. Και οι εχθροί μπαίνουν τότε στην «πόλη» ανενόχλητοι.
- Αν. καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ