Ορατό το αδιέξοδο πριν ακόμα πάνε στην Ελβετία: Διαφορετικές ερμηνείες Αναστασιάδη-Ακιντζι
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Κώστα Βενιζέλου
Διευρύνθηκε η ατζέντα των συζητήσεων που θα διεξαχθούν στο ελβετικό θέρετρο Mont Pelerin,πέραν του εδαφικού, που αρχικά είχε συμφωνηθεί ενώ η παρουσία του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Μπαν Κι Μουν στην πρώτη ημέρα των συναντήσεων, προσδίδει επισημότητα.
Η έναρξη της νέας εντατικοποιημένης φάσης, στις 7 Νοεμβρίου, θα έχει το χαρακτήρα τελετής και θα πραγματοποιηθεί στην παρουσία του Γ.Γ. του ΟΗΕ και τοπικών παραγόντων. Αυτή η κίνηση συνδέεται με τους σχεδιασμούς του Διεθνούς Οργανισμού για καταστήσει τις συνομιλίες ως σταθμό στη διαδικασία. Είναι προφανές πως στη διάρκεια της παρουσίας των πρωταγωνιστών στην Ελβετία (7-11 Νοεμβρίου), θα συζητηθούν όλα τα θέματα.
Τούτο είναι αποτέλεσμα συμφωνίας στην προχθεσινή συνάντηση, όπου μαζί με το εδαφικό, το οποίο ήταν ο λόγος που συγκλήθηκε εκτός Κύπρου η φάση αυτή της διαδικασίας μετά από απαίτηση Ακιντζί, θα συζητηθούν τελικά όλες οι εκκρεμότητες. Παράλληλα, η Ελβετία έχει χαρακτηρισθεί στο συμφωνημένο ανακοινωθέν των Ηνωμένων Εθνών, ως η διαδικασία πριν την τελική φάση.
Το θέμα, πάντως, που προκύπτει για μια ακόμη φορά είναι πως υπάρχει διαφορετική ανάγνωση και ερμηνεία στα όσα συζήτησαν. Παράλληλα, η τουρκοκυπριακή πλευρά βρίσκεται συνεχώς σε επιθετική διάταξη και ανεβάζει το «θερμόμετρο», επιδιώκοντας αντιπαράθεση. Από το πουθενά και άνευ πραγματικής αιτίας, ο εκπρόσωπος του Ακιντζί, Μπαρίς Μπουρτζιού επιτέθηκε κατά του Κυβερνητικού Εκπροσώπου, Νίκου Χριστοδουλίδη, υποστηρίζοντας πως ο τελευταίος ανέφερε πως στην Ελβετία θα συζητηθούν μόνο εδαφικό και περιουσιακό.
Αναφέροντας πως οι δηλώσεις Χριστοδουλίδη είναι «παραπλανητικές», είπε πως η συμφωνία, προχθές βράδυ, ήταν πως «θα διαπραγματευτούν εντατικά όλα τα κεφάλαια που συνδέονται μεταξύ τους». Ο Μπουρτζιού κατηγόρησε τον Κυβερνητικό Εκπρόσωπο Χριστοδουλίδης πως θέτει κόκκινες γραμμές όπως «δεν μπορεί να γίνουν αποδεκτές οι εγγυήσεις της Τουρκίας» και «είναι προϋπόθεση να επιστραφεί στην ε/κ διοίκηση η Μόρφου». Και αυτή η στάση, είπε, «δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή, Πρόσθεσε πως στην επιμονή ότι ‘’δεν γίνεται χωρίς την Μόρφου’’ πριν καν φτάσουμε στο στάδιο του χάρτη, η απάντηση είναι “η Μόρφου δεν μπορεί να δοθεί”, κάνοντας λόγο για σλόγκαν και συμπεριφορές από το παρελθόν που δεν επέτρεψαν την επίτευξη λύσης».
Τόσο ο Ακιντζί όσο και ο Μπουρτζιού κάνουν λόγο για τελευταία ευκαιρία και πως η φάση αυτή της διαδικασίας στην Ελβετία είναι η τελευταία πριν το τέλος. Ο κατοχικός ηγέτης είπε πως «εάν επιτευχθεί θετικό αποτέλεσμα στην Ελβετία, τότε θα πρέπει να διεξαχθεί η πενταμερής διάσκεψη σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Εάν ξεπεράσουμε την Ελβετία, η δουλειά μας θα γίνει πιο εύκολη», προειδοποιώντας όμως «για τυχόν οδικό δυστύχημα στη διαδικασία αυτή». Ο κατοχικός ηγέτης ανέφερε πως εκτός του εδαφικού, θέλει να γίνει και ανταλλαγή απόψεων στο κεφάλαιο της ασφάλειας και των εγγυήσεων που έχει ιδιαίτερη σημασία για τους Τουρκοκυπρίους.
ΕΝΤΑΣΗ ΣΤΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ
Η προχθεσινή συνάντηση του Προέδρου Αναστασιάδη με τον κατοχικό ηγέτη, Μουσταφά Ακιντζί, που κράτησε πέντε ώρες, χαρακτηρίσθηκε πολύ δύσκολη καθώς πραγματοποιήθηκε σε βαρύ κλίμα. Είχαν προηγηθεί οι δηλώσεις του Ακιντζί, με τις οποίες επιτίθετο στον Πρόεδρο Αναστασιάδη, αφήνοντας να εννοηθεί πως το μυαλό του είναι στραμμένο στις προεδρικές εκλογές του 2018.
Ο Πρόεδρος σαφώς ενοχλημένος με τα όσα είπε ο Ακιντζί αντέδρασε σημειώνοντας του, μεταξύ πολλών άλλων, πως ο ίδιος αποφασίζει μόνος του στο Κυπριακό, παραπέμποντας στην εξάρτηση του κατοχικού ηγέτη από την Τουρκία. Ο ρόλος των Ηνωμένων Εθνών στη συνάντηση, του Έσπεν Μπαρθ Άιντα και της Ελίζαμπεθ Σπέχαρντ ήταν καθησυχαστικός και πυροσβεστικός.
Πάντως, όπως έγινε γνωστό, δεν θα πραγματοποιηθεί τελικά η συνάντηση του Προέδρου Αναστασιάδη και του κατοχικού ηγέτη, η οποία ήταν προγραμματισμένη για την ερχόμενη Δευτέρα, 31 Οκτωβρίου. Μέχρι την αναχώρηση θα συναντώνται οι διαπραγματευτές για να καθορίσουν την ατζέντα των συναντήσεων στην Ελβετία.
Διευκολύνσεις από ελβετικό ΥΠΕΞ
Η Ελβετία έχει διαβεβαιώσει τα Ηνωμένα Εθνη για τη βοήθειά της στη διαδικασία που αφορά την Κύπρο ύστερα από σχετικό αίτημα, ανέφερε σε δήλωσή του στο ΚΥΠΕ ο Pierre-Alain Eltschinger, εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών της χώρας.
Απαντώντας σε ερώτηση του ΚΥΠΕ ενόψει της διεξαγωγής των συνομιλιών για το Κυπριακό στο Mont Pelerin της Ελβετίας στις 7-11 Νοεμβρίου, ο κ. Eltschinger είπε πως η έκταση αυτής της στήριξης θα εξαρτηθεί από τις ανάγκες των διαπραγματευόμενων μερών.
Θα φανεί εάν ο στόχος είναι εφικτός
Οι συνομιλίες στην Ελβετία είναι σημαντικές γιατί θα δείξουν με ακόμη περισσότερη σαφήνεια κατά πόσον ο στόχος για λύση κατά τη διάρκεια Άιντα, κατά τη διάρκεια των χθεσινών επαφών Στη Λευκωσία. Ο κ. ‘Αιντα είπε ακόμη πως υπήρξε σημαντική πρόοδος στις συνομιλίες, “αλλά είμαστε όλοι μας ξεκάθαροι ότι πολύ σημαντικά θέματα παραμένουν να διευθετηθούν, περιλαμβανομένου του θέματος των εδαφικών αναπροσαρμογών και του θέματος της ασφάλειας και των εγγυήσεων ασφαλώς, το οποίο ελπίζω να ακολουθήσει σύντομα”.