Κινήσεις Αθήνας σε διάφορα επίπεδα για την ασφάλεια στην Κύπρο: Σεμινάριο στην Οξφόρδη
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Το «Ζάρι» ταρακούνησε την σκηνή του Μάλμε Αρένα: Τραγούδησε η Μαρίνα Σάττι, ξεκίνησε ο Β’ Ημιτελικός του 68ου Διαγωνισμού Τραγουδιού της Eurovision (video)
Η τιμή του ελαιολάδου θα φτάσει αυτή του …χρυσού; Όχι βέβαια, αλλά… Η ζήτηση αναμένεται να ξεπεράσει την προσφορά, ασκώντας πίεση στις τιμές για τους αγοραστές…
ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
Η ΑΘΗΝΑ ετοιμάζεται για τη διαμόρφωση μιας συνολικής προσέγγισης στο θέμα της ασφάλειας στην Κύπρο, με βασικό άξονα τη θέση της για κατάργηση των εγγυήσεων.
Η διαμόρφωση μιας επεξεργασμένης, τεκμηριωμένης θέσης, που θα τεθεί ενώπιον διεθνών οργανισμών και των πρωταγωνιστών. Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, που έχει αναλάβει το βάρος αυτής της προσπάθειας υπό τις οδηγίες και στενή παρακολούθηση των διεργασιών από τον Νίκο Κοτζιά, βρίσκεται σε ανοικτή γραμμή με τη Λευκωσία. Υπενθυμίζεται ότι το θέμα συζητήθηκε σε μια από τις επισκέψεις του Πρωθυπουργού τον Οκτώβριο του 2015, όταν πραγματοποιήθηκε μια συνάντηση (βράδυ Κυριακής) στο Προεδρικό με τη συμμετοχή αντιπροσωπειών.
Υπό το φώς εκείνων των συζητήσεων, αλλά και όσων ακολούθησαν με επαφές σε τεχνοκρατικό, κυρίως, επίπεδο, στις 15 του περασμένου Ιανουαρίου πραγματοποιήθηκε μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας μια κεκλεισμένων των θυρών συζήτηση στην Οξφόρδη για το θέμα της ασφάλειας στην Κύπρο.
Η συζήτηση έγινε με πρωτοβουλία του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών και σε αυτή συμμετείχαν τεχνοκράτες από την Ελλάδα όπως και από άλλες χώρες (με την επιστημονική τους ιδιότητα). Στόχος να τεκμηριωθεί η θέση της Αθήνας, που είναι και της Λευκωσίας, για την κατάργηση των εγγυήσεων. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης ακούστηκαν νομικές απόψεις αλλά και πολιτικές.
Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι ο θεσμός των εγγυήσεων είναι αναχρονιστικός, όπως συνηθίζουν να αναφέρουν οι Κυβερνήσεις Ελλάδος και Κύπρου, ταυτόχρονα όμως αντίκειται σε άρθρα του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Είναι σαφές από τα όσα έχουν συζητηθεί ότι υπάρχει δυνατότητα για διαμόρφωση διαφόρων σεναρίων που θα αφορούν την ασφάλεια της χώρας, χωρίς εγγυήσεις που θα στοχεύουν στην ακύρωση κάθε «δικαιώματος» για στρατιωτική επέμβαση. Σημειώνεται ότι στην περίπτωση της Κύπρου και απλή παρουσία της Τουρκίας στο νησί μετά από μια συμφωνία, συνιστά κίνδυνο ανά πάσα στιγμή για στρατιωτικές επεμβάσεις στο νησί.
Από τις συζητήσεις προκύπτει ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών μπορεί να διαδραματίσει ρόλο, όμως μέσω αυτού το βάρος να μετατεθεί στην ΕΕ. Στα Ηνωμένα Έθνη, όπως αναφέρθηκε, πρέπει να τηρούνται και οι ισορροπίες, που δεν είναι πάντα οι ίδιες, γι’ αυτό και τονίστηκε πως δεν πρέπει να υπάρχει δικαίωμα αρνησικυρίας μεταξύ των Μονίμων Μελών. Έγινε επίσης λόγος για τη δημιουργία ενός μηχανισμού επίλυσης των διαφορών, που μπορεί να είναι ο ΟΗΕ ή ένα όργανο οιονεί δικαιοδοτικό. Περαιτέρω, σε σχέση με πιθανή εμπλοκή του ΝΑΤΟ, προκύπτει ότι ένα τέτοιο ενδεχόμενο δύσκολα μπορεί να γίνει αποδεκτό στην Κύπρο. Στη σύναξη αυτή, μεταξύ άλλων, συμμετείχαν ο γ.γ. του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών πρέσβης Παρασκευόπουλος, ο Χρ. Ροζάκης, ο καθηγητής Πέτρος Λιάκουρας κ.ά. Από τους ξένους ξεχώρισε η παρουσία ενός παλιού γνώριμου, του Βρετανού πρέσβη σε Αθήνα και Λευκωσία Ντέιβιντ Μάντεν.
Το θέμα της ασφάλειας/εγγυήσεων αναμένεται ότι θα συζητηθεί την ερχόμενη Τετάρτη στις συνομιλίες που θα έχουν στην Αθήνα ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, λόγω και των πρωτοβουλιών που αναπτύσσει η ελληνική Κυβέρνηση.
«Αμετάκλητη θέση για κατάργησή τους»
Η προσέγγιση της Αθήνας καταγράφεται μέσα από τις δημόσιες τοποθετήσεις του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά, ο οποίος ανέλαβε προσωπικά το θέμα της ασφάλειας/ εγγυήσεων. «Δουλεύουμε σταθερά και σε βάθος για τη λύση του Κυπριακού. Βοηθάμε και στηρίζουμε την Κυπριακή Δημοκρατία σε αυτή την προσπάθειά της. Προσπάθεια ρεαλιστική υπό τον όρο του τερματισμού του συστήματος εγγυήσεων και της απομάκρυνσης ολόκληρου του στρατού κατοχής. Η κατοχή είναι η ουσία του κυπριακού προβλήματος και δεν υπάρχει λύση χωρίς άρση της αιτίας που το δημιούργησε.
Ως προς τις εγγυήσεις επαναλαμβάνω: Η Κυβέρνησή μας τις θεωρεί, όπως και η πλειοψηφία του κυπριακού λαού, καθοριστικό κριτήριο αξιολόγησης κάθε συμφωνίας. Δεν θα συμμετάσχουμε σε καμιά συμφωνία που δεν θα προβλέπει την αμετάκλητη κατάργησή τους. Κάνουν λάθος όσοι νομίζουν ότι μπορεί να συμφωνηθούν πρώτα όλα τα άλλα και μετά στο τέλος να μας εκβιάζουν για τη διατήρηση του καθεστώτος των εγγυήσεων.(…)»
Επεξεργασία τεσσάρων εναλλακτικών με την προσοχή σε μια εξ αυτών
Ο Χρήστος Ροζάκης, πανεπιστημιακός, πρώην αντιπρόεδρος του ΕΔΑΔ και πρώην ΥΦΥΠΕΞ της Ελλάδας, ο οποίος πήρε μέρος στο σεμινάριο αυτό, δημοσιοποίησε κάποιες σκέψεις κατά τη διάρκεια πρόσφατης ομιλίας του στη Λευκωσία, που οργάνωσε ο ΟΠΕΚ( 23 Μαρτίου 2016). Ουσιαστικά έθεσε στη δημόσια σφαίρα ένα ολοκληρωμένο προβληματισμό όπως αναπτύχθηκε και στην Οξφόρδη.
Σύμφωνα με τον κ. Ροζάκη, υπάρχουν τέσσερις εναλλακτικές λύσεις που θα μπορούσαν να εξεταστούν για αντικατάσταση της Συνθήκης. Πρόκειται για την συνέχιση της σημερινής παρουσίας των Ηνωμένων Εθνών με ενισχυμένες και εξειδικευμένες αρμοδιότητες στο έδαφος της Κύπρου, την παρουσία Νατοϊκών δυνάμεων, που, όπως είπε, δεν φαίνεται να ευνοείται από τη σημερινή συγκυρία, την παρουσία δυνάμεων από την ΕΕ ή ένα μείγμα λύσεων υπό τον ΟΗΕ, «που να αναθέσει ως υπεργολαβία στην ΕΕ να αναλάβει με δικές της δυνάμεις το ρόλο της ασφάλειας της Κύπρου».
«Η τελευταία εκδοχή είναι η πιο πραγματοποιήσιμη», επισήμανε. Η εκδοχή αυτή, συμπλήρωσε, πρέπει να έχει ημερομηνία λήξης, που καταδεικνύει ότι τελειώνει η περίοδος μετάβασης στην νέα κατάσταση πραγμάτων στην Κύπρο. Κατά τον κ. Ροζάκη, η συμφωνία θα πρέπει προβλέπει αποκλειστική συμμετοχή δυνάμεων από χώρες της ΕΕ, χωρίς την Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο, να προσδιορίζονται οι αρμοδιότητες των δυνάμεων αυτών, ο ακριβής αριθμός τους και η κατανομή τους στο έδαφος της Δημοκρατίας και η συμφωνία θα πρέπει να γίνει μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και των τριών εγγυητριών δυνάμεων, οι οποίες θα δεσμευτούν με την υπογραφή τους «για να μην υπάρχει οποιαδήποτε σκιά».
Τα όσα ανέφερε δημόσια ο κ. Ροζάκης, κωδικοποιούν σε μεγάλο βαθμό τα όσα συζητήθηκαν στην Οξφόρδη. Υλικό υπάρχει, όχι μόνο από αυτή τη συζήτηση, αλλά και από διάφορες άλλες, το οποίο θα τύχει επεξεργασίας σε συνεννόηση με τη Λευκωσία.