Tουρκία: Στροφή στην εξωτερική πολιτική ή ασκήσεις τακτικής
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Πρότζεκ-πρόκληση κοινών συμφερόντων, που με την εξέλιξη της τεχνολογίας τώρα είναι εφικτό, χαρακτήρισε ο Κύπριος υπουργός Ενέργειας την ηλεκτρική διασύνδεση
Απόλυτος ο Πάιατ για το καυτό καλοκαίρι του 2020 στο Καστελόριζο: Δεν θέλουμε να ξαναδούμε αυτό που συνέβη με τις (παράνομες) γεωτρητικές προσπάθειες της Τουρκίας
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Η Ευρωπαική Ενωση αποφάσισε πρόσφατα την επανέναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, παρά τις έντονες αρχικές αντιρήσεις αρκετών Ευρωπαικών χώρων ιδιαίτερα μετά τα γνωστά γεγονότα με αφορμή την «ανάπλαση» του πάρκου Γκεζί.
Η εξέλιξη αυτή θεωρήθηκε πέρα από τα γνωστά οικονομικό-εμπορικά κριτήρια , αποτέλεσμα των σκέψεων της κυρίας Μέρκελ η οποία θέλησε να στείλει με τον τρόπο αυτό ένα «μήνυμα» στον πρόεδρο Ομπάμα που δείχνει να ευνοεί κυρίως για τα ενεργειακά ζητήματα, τον άξονα Ελλάδα –Ισραήλ-Κύπρο και πάραλληλα επιμένει, σωστά, στην άποψη του κουρέματος των χρεών, άποψη που προκαλεί «ανατρίχιλα» στην νέα σιδηρά κυρία της Ευρώπης. Για την Τουρκία η εξέλιξη θεωρήθηκε αποτέλεσμα της κινητικότητας, κυρίως του πρόσφατα αναβαθμισθέντος υπουργού Ευρωπαικών Υποθέσεων Εγκεμέν Μπαγκίς, προς την Ευρώπη, κινητικότητας που ανελήφθη μετά την δυσάρεστη έκπληξη που υπέστη η χώρα όταν οι τελευταίες εξελίξεις (βλ.Σαουδική Αραβία) έδειξαν ότι η πολιτική Νταβούτογλου σχετικά με τον ρόλο της Τουρκίας στη Μ.Ανατολή,στην ουσία απέτυχε.
Η Τουρκική προσπάθεια για να επιτευχθεί το αποτέλεσμα σχετικά με την Ε.Ε περνά και μέσα από την προτεινόμενη και χαρακτηριζόμενη ως απαραίτητη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος, το Κουρδικό και φυσικά και μέσα από το Κυπριακο. Δυστυχώς,εδώ η Τουρκία βρήκε το δρόμο σχεδόν ανοικτό. Οι πρόσφατες εξελίξεις στην Νέα Υόρκη με την καταρχήν συμφωνία για τις χιαστί συναντήσεις ανάμεσα στους διαπραγματευτές των δύο πλευρών με τους Υπουργούς Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας αντίστοιχα , μόνον την Τουρκία ευνοούν.
Οι εξελίξεις αυτές σηματοδοτούν αλλαγή στην ως σήμερα επικρατούσα αντίληψη για το Κυπριακό αφού σε αντίθεση με το παρελθόν γίνεται πλέον αποδεκτή στην ουσία, μιας νέας μορφής τετραμερής διάσκεψη την οποία ως τώρα ζητούσε η Τουρκία αλλά απέρριπταν η Ελλαδα και η Κύπρος. Σωστα, αφού με την πρόσφατη αποδοχή μετατρέπεται η βάση του Κυπριακού και από διεθνές πρόβλημα γίνεται διμερές, μηδενίζοντας με τον τρόπο αυτό πολιτικές και αγώνες των τελευταίων 40 ετών.
Η επανέναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων είναι ίσως η καλύτερη στιγμή να υπενθυμισθεί ότι η Κύπρος είναι ανεξάρτητο κράτος , χώρα-μέλος της Ε.Ε, ένα τμήμα της οποίας κατέχεται από τις στρατιωτικές δυνάμεις μιας υποψήφιας χώρας. Κινήσεις και συμφωνίες τύπου Νέας Υορκής που βοηθούν τον κ.Ερντογκάν και θυμίζουν το απαράδεκτο σχέδιο Ανάν που ευτυχώς απορρίφθηκε από την μεγάλη πλειοψηφία του Κυπριακού λαού καλόν είναι, ιδιαίτερα τώρα να αποφεύγονται . Περά από την λάθος κατεύθυνση για μια δίκαιη και διαρκή λύση του Κυπριακού, υποβαθμίζουν και την παρεμβατική υποχρέωση της Ε.Ε, που λόγω των διαπραγματεύσεων επανέρχεται στο προσκήνιο.
Όμως παρά τα πλήγματα από τις εμπνεύσεως Νταβούτογλου επιλογές στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας, ο κ. Ερντογκάν δεν φαίνεται να αλλάζει. Στην πρόσφατη επίσκεψη του στο Κοσσυφοπέδιο «ενέταξε» με δηλώσεις του, το κρατίδιο αυτό στην Τουρκία, θέλοντας προφανώς να αυξήσει την έκταση των εν Ευρώπη Τουρκικών εδαφών,εκμεταλλευόμενος και την παράδοση στην περιοχή, της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας της οποίας θεωρεί εαυτόν συνεχιστή. Θα μπορούσε βεβαία κανείς να δεί στις δηλώσεις Ερντογκάν και πρόθεση αποστολής μυνημάτων και προς την Ε.Ε που είχε σπεύσει παρά κάποιες αντιρρήσεις να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του κρατιδίου , και πρός τις ΗΠΑ η Αμερικανό-Αλβανική κοινότητα της οποίας ήταν πάντοτε ευαίσθητη στο ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου. Αλλωστε ο γνωστός πρόσφατος πόλεμοςστην περιοχή είχε και την ανεξαρτησία του κρατιδίου ως αιτία.
Οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις Ε.Ε-Τουρκίας παρείχαν και παρέχουν το πλαίσιο που με την παρέμβατικη υποχρέωση της Ε.Ε υποχρεώνει την Τουρκία να προβεί στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και αλλαγές ώστε τελικά να μπορεί να γίνει μέλος της Ευρωπαικής οικογένειας. Αυτο αφορά και στο εσωτερικό και στις διεθνείς σχέσεις της χώρας. Αυτός άλλωστε ήταν και ο κύριος λόγος που τις στηρίξαμε διαχρονικά. Η ισχύς της παρεμβατικής υποχρέωσης βεβαία έχει κατά καιρούς μετριαστεί, όπως για παράδειγμα όταν επεδείχθη από την Ε.Ε ελαστικότητα προς την Τουρκία για την εφαρμογή του σχετικού με την Κύπρο Πρωτοκόλλου.
Ομως και η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν υποχρέωση να εμποδίζουν την ελαστικότητα αυτή και όχι να την διευκολύνουν με πολιτικές αποφάσεις όπως οι πρόσφατα υιοθετηθείσες στην Νέα Υόρκη. Τώρα που η Τουρκία εστράφη ξανά στην Ευρώπη αφού τα μεγάλα λόγια και οι Οθωμανικού τύπου οραματισμοί για πολιτική έξω από αυτήν έπεσαν στο κενό. Ο κ. Ερντογκάν πρέπει να πάρει επιτέλους ένα μάθημα πολιτικής συμπεριφοράς και όχι να «ανταμείβεται» για την υπεροψία του. Σ’αυτήν την λογική δεν πρέπει να ενθαρρύνεται από αποφάσεις όπως αυτή της Νέας Υόρκης η κάποιες άλλες που έθεσαν στην ουσία στο ράφι την πολιτική για την ΑΟΖ αντικαθιστώντας την με εκείνη των θαλασσίων ζωνών, όρο που δημιουργεί και παράξενους συνειρμούς.
* Ο Γιώργος Δημητρακόπουλος είναι πρώην Αντιπρόεδρος του Ευρωπαικού Κοινοβουλίου