Η εξαφάνιση του Τζαμάλ Κασόγκι, του Σαουδάραβα δημοσιογράφου, στο σαουδαραβικό προξενείο στην Κωνσταντινούπολη στις 2 Οκτωβρίου έχει τραβήξει πάνω της τα φώτα της δημοσιότητας διεθνώς, όμως χωρίς έκπληξη, όχι των αραβικών μέσων που ελέγχονται από τη Σαουδική Αραβία.
Η Washington Post στην οποία αρθρογραφούσε ο Κασόγκι και άλλα δυτικά μέσα ενημέρωσης έχουν κρατήσει την ιστορία ζωντανή, αυξάνοντας την πίεση στο Ριάντ να εξηγήσει τον ρόλο του στην υπόθεση.
Ήταν περίεργο να διαβάζω για τον Κασόγκι στα δυτικά μέσα ενημέρωσης. Ο Ντείβιντ Χερστ στον Guardian ισχυρίστηκε ότι ο Κασόγκι ενδιαφερόταν για αξίες όπως «η αλήθεια, η δημοκρατία και η ελευθερία». Ο διευθυντής του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επεσήμανε ότι εκπροσωπεί «την ειλικρινή και κριτική δημοσιογραφία».
Όντως ακολουθούσε αυτές τις αξίες ενώ εργαζόταν για τους Σαουδάραβες πρίγκιπες;
Κάποιοι αρθρογράφοι υπέφεραν όταν ο Κασόγκι ήταν διευθυντής τους στην εφημερίδα al Watan. Ο Κασόγκι, αντίθετα με τα όσα γράφονται, δεν τιμωρήθηκε ποτέ από το καθεστώς, παρά μόνο ελαφρά πριν από δύο χρόνια όταν ο πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν (MBS) του απαγόρευσε να κάνει αναρτήσεις στο Twitter και να γράφει στην al Hayat, την παναραβική εφημερίδα με έδρα το Λονδίνο που ανήκει στον Σαουδάραβα πρίγκιπα Χάλιντ μπιν Σουλτάν.
Ως ιστορικό αντίθετο παρουσιάζεται ο Νάσιρ ας Σαΐντ που ήταν ένας γενναίος κοσμικός συγγραφέας υπέρμαχος του αραβικού εθνικισμού και ο οποίος αναγκάστηκε να φύγει από το βασίλειο το 1956 και να εγκατασταθεί στο Κάιρο και στη συνέχεια στη Βηρυτό. Έγραψε έναν τεράστιο τόμο για την ιστορία του Οίκου των Σαούντ. Επιτιθόταν χωρίς έλεος εναντίον της σαουδαραβικής βασιλικής οικογένειας.
Εξαιτίας αυτού το σαουδαραβικό καθεστώς πλήρωσε έναν διεφθαρμένο επικεφαλής της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (τον Αμπού αζ Ζαΐμ, που συνδεόταν με την υπηρεσία Πληροφοριών της Ιορδανίας) να ξεφορτωθεί τον ας Σαΐντ. Απήγαγε τον ας Σαΐντ από έναν γεμάτο δρόμο της Βηρυτού του 1979 και τον παρέδωσε στη σαουδαραβική πρεσβεία. Εκεί φέρεται να βασανίστηκε και να δολοφονήθηκε (κάποιοι ισχυρίζονται ότι το πτώμα του πετάχθηκε από ένα αεροπλάνο στην έρημο της Σαουδικής Αραβίας). Αυτά είναι τα πεπραγμένα του καθεστώτος.
Ο Κασόγκι ήταν ένας φιλόδοξος, νεαρός δημοσιογράφος που γνώριζε ότι για να ανέλθει στο επάγγελμα στη Σαουδική Αραβία δεν χρειάζεται επαγγελματισμός, γενναιότητα ή ηθική. Στη Σαουδική Αραβία πρέπει να προσκολληθείς στον σωστό πρίγκιπα. Αρχικά ο Κασόγκι ήρθε κοντά με δύο εξ αυτών: τον πρίγκιπα Τούρκι αλ Φαϊζάλ (επικεφαλής της υπηρεσίας Πληροφοριών της Σαουδικής Αραβίας) και τον αδελφό του, τον πρίγκιπα Χάλιντ αλ Φαϊζάλ, στον οποίο ανήκε η al Watan (Πατρίδα), όπου ο Κασόγκι είχε την πρώτη του δουλειά.
Ο Ντέιβιντ Ιγκνάτιους της Washington Post και άλλοι προσπαθούν να τα ωραιοποιήσουν όλα αυτά υπονοώντας ότι ήταν ένας μάχιμος δημοσιογράφος, ότι δηλαδή ο στρατός του μπιν Λάντεν θα καλούσε ανεξάρτητους δημοσιογράφους για να καταγράψουν τις πολεμικές τους προσπάθειες. Η κάλυψη των Αφγανών Μουτζαχεντίν και της προώθησής τους στον σαουδαραβικό Τύπο ήταν έργο του επικεφαλής της υπηρεσίας Πληροφοριών, του πρίγκιπα Τούρκι, βασικού προστάτη του Κασόγκι.
Οι δημοσιογράφοι είναι έμπιστοι άνθρωποι που αποδεικνύουν επί χρόνια την πίστη τους. Ο Κασόγκι παραδέχθηκε πέρυσι σε έναν Άραβα δημοσιογράφο σε συνέντευξη που του παραχώρησε από την Κωνσταντινούπολη ότι στη Σαουδική Αραβία ήταν διευθυντής εφημερίδας και λογοκριτής ταυτόχρονα. Οι διευθυντές στις καθεστωτικές σαουδαραβικές εφημερίδες (φερέφωνα των πριγκίπων και των βασιλιάδων) επιβάλλουν τους κυβερνητικούς κανόνες και εξαλείφουν κάθε ενοχλητικό υλικό.
Ο Κασόγκι ήταν ο άνθρωπος στον οποίο απευθύνονταν οι Δυτικοί δημοσιογράφοι που κάλυπταν το βασίλειο, και οι οποίοι είχαν διοριστεί από το καθεστώς να το κάνουν. Ήταν ευχάριστος στη συζήτηση με τους δημοσιογράφους, όμως ποτέ δεν αμφισβήτησε τη νομιμότητα της βασιλικής οικογένειας. Και το ίδιο ισχύει για τον ένα χρόνο που αρθρογραφούσε στην Washington Post.
Ο Κασόγκι στήριζε τις μοναρχίες και τα σουλτανάτα στην περιοχή και διαφωνούσε ότι μπορούν να μεταρρυθμιστούν. Σύμφωνα με τον ίδιο, μόνο οι κοσμικές δημοκρατίες που είχαν τεταμένες σχέσεις με τους Σαουδάραβες, όπως το Ιράκ, η Συρία και η Λιβύη, αψηφούσαν τις μεταρρυθμίσεις και έπρεπε να ανατραπούν. Τασσόταν υπέρ του εξισλαμισμού της αραβικής πολιτικής, βάσει των απόψεων της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.
Στα άρθρα του στην Post ο Κασόγκι παρουσιαζόταν ως ένας φιλελεύθερος δημοκράτης που τασσόταν υπέρ της δημοκρατίας και των μεταρρυθμίσεων. Όμως δεν αμφισβητούσε τη νομιμότητα του σαουδαραβικού καθεστώτος ή την πολιτική της Δύσης στη Μέση Ανατολή.
Στα αραβικά η συμπάθειά του προς την Τουρκία και τη Μουσουλμανική Αδελφότητα ήταν αναμφισβήτητη. Κάτι που η Δύση έχει ξεχάσει ή αγνοεί είναι ότι στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου οι Σαουδάραβες στήριζαν, χρηματοδοτούσαν και ανέθρεφαν τη Μουσουλμανική Αδελφότητα ως όπλο εναντίον του προοδευτικού, κοσμικού στρατοπέδου υπό την Αίγυπτο του Γκαμάλ Άμπντελ Νάσερ. Η Μουσουλμανική Αδελφότητα έλεγχε το εκπαιδευτικό σύστημα της Σαουδικής Αραβίας, διδάσκοντας τους μαθητές να τη θαυμάζουν. Όμως η 11η Σεπτεμβρίου άλλαξε τους υπολογισμούς των Σαουδαράβων: οι κυβερνώντες χρειαζόντουσαν έναν αποδιοπομπαίο τράγο για τη στήριξη που παρείχαν στον ισλαμικό φανατισμό και η Μουσουλμανική Αδελφότητα ήταν ο τέλειος στόχος. Αυτό κατέστησε και τον Κασόγκι ύποπτο.
Πρόσφατα άρθρα στον σαουδαραβικό Τύπο άφηναν υπαινιγμούς ότι το καθεστώς ίσως να έκανε μια κίνηση εναντίον του. Είχε χάσει τους υποστηρικτές του, όμως η ιδέα ότι ο Κασόγκι προετοιμαζόταν να δημιουργήσει ένα αραβικό κόμμα της αντιπολίτευσης δεν είναι αξιόπιστη.
Ο Κασόγκι αντιμετωπίστηκε ως αποστάτης και κανείς δεν επιτρέπεται να αποστατεί από το σαουδαραβικό κατεστημένο. Οι τελευταίες μεγάλες αποστασίες έγιναν το 1962, όταν ο πρίγκιπας Τάλαλ και ο πρίγκιπας Μπαντρ εντάχθηκαν στο αραβικό εθνικιστικό κίνημα του Νάσερ στην Αίγυπτο.
Ο Κασόγκι έπρεπε να τιμωρηθεί με έναν τρόπο που θα έστελνε ρίγη σε άλλους επίδοξους αποστάτες.
* Ο Ασάντ Αμπουχαλίλ είναι ένας Αμερικανολιβανέζος καθηγητής πολιτικών επιστημών στο πανεπιστήμιο Stanislaus της Καλιφόρνιας. Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Consortium News via ΑΠΕ-ΜΠΕ
Έπαιξε ρόλο η Τουρκία στη δολοφονία του δημοσιογράφου; Τα κράτη που σκοτώνουν…