Τρισδιάστατη απεικόνιση του διατηρημένου εγκεφάλου. Πηγή Nature
Το κρανίο ενός απολιθωμένου ψαριού ηλικίας 319 εκατομμυρίων ετών οδήγησε στην ανακάλυψη του αρχαιότερου δείγματος διατηρημένου εγκεφάλου ρίχνοντας νέο φως στην πρώιμη εξέλιξη των σπονδυλωτών ψαριών.
Το απολίθωμα του κρανίου που ανήκει στον εξαφανισμένο Coccocephalus wildi βρέθηκε σε ανθρακωρυχείο στην Αγγλία πριν από έναν αιώνα, σύμφωνα με ερευνητές της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature.
Το απολίθωμα είναι το μόνο γνωστό δείγμα του συγκεκριμένου είδους ψαριού. Ετσι οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν στις ΗΠΑ και το Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ στο Ηνωμένο Βασίλειο χρησιμοποίησαν μια τεχνική τομογραφίας (CT) για να εξετάσουν το εσωτερικό του κρανίου του.
Μόλις αυτό ολοκληρώθηκε, υπήρξε η έκπληξη. Η τομογραφία ανέδειξε μια «απροσδιόριστη μάζα», μέσα στο κρανίο.
Ο διακριτός, τρισδιάστατος όγκος είχε σαφώς καθορισμένη δομή με παρόμοια χαρακτηριστικά που βρέθηκαν σε εγκεφάλους άλλων σπονδυλωτών: ήταν αμφίπλευρα συμμετρικό, περιείχε κοίλα διαστήματα και εκτεινόμενα νήματα που έμοιαζαν με κρανιακά νεύρα.
«Είναι ένα συναρπαστικό και απροσδόκητο εύρημα», δήλωσε στο CNN ο εκ των συγγραφέων της μελέτης Sam Giles, παλαιοντολόγος σπονδυλωτών και ανώτερος ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Birmingham, προσθέτοντας ότι «δεν είχαν ιδέα» ότι υπήρχε εγκέφαλος μέσα του όταν αποφάσισαν να μελετήσουν το κρανίο.
This is Coccocephalus, a 319 million year old fossil found in a Lancashire coal mine in the 1800s. Inside its skull is a fossilised brain – the actual brain! – preserved in 3D. New paper led by @Rodrigoichthys revises the story of brain evolution in fish🤯 https://t.co/UIwZ36Nohz pic.twitter.com/ji8srrmHU4
— Sam Giles (@GilesPalaeoLab) February 2, 2023
«Ήταν τόσο απροσδόκητο που μας πήρε λίγο χρόνο για να είμαστε σίγουροι ότι στην πραγματικότητα ήταν εγκέφαλος. Η ανατομία του εγκεφάλου σε αυτό το απολίθωμα έχει μεγάλες επιπτώσεις στην κατανόησή μας για την εξέλιξη του εγκεφάλου στα ψάρια», πρόσθεσε.
Πρόσθεσε ότι «η γνώση μας για την εξέλιξη του εγκεφάλου των σπονδυλωτών περιορίζεται κυρίως σε αυτά που γνωρίζουμε από ζωντανά είδη», αλλά «αυτό το απολίθωμα μας βοηθά να καλύψουμε σημαντικά κενά στη γνώση, που θα μπορούσαν να ληφθούν μόνο από εξαιρετικά απολιθώματα όπως αυτό».
Σε αντίθεση με τα σκληρά οστά και τα δόντια, οι επιστήμονες σπάνια εντοπίζουν εγκεφαλικό ιστό (ο οποίος είναι μαλακός) διατηρημένο σε απολιθώματα σπονδυλωτών.
Ωστόσο, ο εγκέφαλος του wildi ήταν «εξαιρετικά» καλά διατηρημένος.
Είναι μάλιστα ο «παλαιότερος τρισδιάστατος απολιθωμένος εγκέφαλος από οτιδήποτε γνωρίζουμε».
Το κρανίο βρέθηκε σε στρώματα σαπωνόλιθου. Η χαμηλή συγκέντρωση οξυγόνου, η γρήγορη ταφή από κάποιο λεπτόκοκκο ίζημα και η πολύ συμπαγής και προστατευτική θήκη εγκεφάλου έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διατήρησή του.
Η εγκεφαλική θήκη δημιούργησε ένα χημικό μικρο-περιβάλλον γύρω από τον κλειστό εγκέφαλο που θα μπορούσε να βοηθήσει στην αντικατάσταση του μαλακού ιστού του με πυκνό ορυκτό που διατήρησε τις ευαλισθητες λεπτομέρειες των τρισδιάστατων δομών του εγκεφάλου.
Με πληροφορίες από CNN
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE