Ο Μαυρογιάννης δεν παίζει με το Κυπριακό και δεν κρύβει την αλήθεια μιλώντας στον «Φιλελεύθερο»: Προς τιμή του αποκαλύπτει όσα πρέπει να γνωρίζουμε για το Κραν Μοντανά…
Ο πρέσβης και πρώην διαπραγματευτής, Ανδρέας Μαυρογιάννης. Φωτογραφία από το Επιτελείο του
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ο Ανδρέας Μαυρογιάννης δηλώνει αισιόδοξος στον Φιλελεύθερο και στον Φρίξο Δαλίτη ότι μπορεί να φτάσουμε σε συμφωνία για το Κυπριακό σημειώνοντας πώς η τελική συμφωνία έχει σκιαγραφηθεί από τα ψηφίσματα, από τις συγκλίσεις και από τα έξι σημεία του Γενικού Γραμματέα.
Αναφέρεται σε λεπτομέρειες πτυχών του Κυπριακού όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων πριν και κατά τη διάρκεια του Κραν Μοντάνα.
Εξηγεί τη σημασία της κατάργησης του μονομερούς δικαιώματος επέμβασης της Τουρκίας και αναφέρεται ξανά με λεπτομέρεια στα όσα έγιναν στο κρίσιμο τελευταίο δείπνο στο Κραν Μοντανά.
- – Είστε αισιόδοξος ότι μπορεί να προκύψουν ουσιαστικές συνομιλίες και ότι μπορούμε να φτάσουμε σε συμφωνία; Και τι μπορεί να αλλάξει από τον Κράν Μοντανά και αυτό που λέτε ότι η Τουρκία μέχρι ενός σημείου μπορούσε να πάει;
-Πιστεύω ότι ναι, μπορεί να φτάσουμε σε συμφωνία. Εγώ πιστεύω ότι η τελική συμφωνία έχει σκιαγραφηθεί από τα ψηφίσματα, από τις συγκλίσεις και από τα έξι σημεία του Γενικού Γραμματέα τα οποία δεν είναι φυσικά από μόνα τους η λύση του Κυπριακού. Είναι το πλαίσιο στρατηγικής συμφωνίας το οποίο θα καθιστούσε την διαδικασία μη αναστρέψιμη.
Υπάρχουν και κάποια πρόσθετα στοιχεία που είχαν διαμορφωθεί μαζί με τον κ. Ακιντζί στη συνέχεια και κυρίως στη συνάντηση του Βερολίνου όπου είχαμε διαπιστώσει μαζι με τον Γενικό Γραμματέα ότι το θέμα της διακυβέρνησης επί της ουσίας μπορεί να θεωρείται λυμένο.
Ομοίως το θέμα του ειδικού καθεστώτος των Τούρκων υπηκόων μετά τη λύση, καθώς και το θέμα του εδαφικού μπορούν να θεωρηθούν λυμένα αν γίνει δεχτό από την τουρκική πλευρά αυτό που ο Γενικός Γραμματέας επισημαίνει, όχι τόσο επί του ποσοστού αλλά για να προστεθούν περιοχές συμπεριλαμβανομένου και της Μόρφου. Αυτό ουσιαστικά μας βάζει στη σειρά των κριτηρίων που συζητήθηκαν στο Μοντ Πελεράν και ήμασταν πολύ κοντά σε συμφωνία.
Εάν λάβουμε επίσης υπόψη αυτά που είπε για το θέμα του περιουσιακού ο ΓΓ του ΟΗΕ, δηλαδή για την απόλυτη προτεραιότητα του νόμιμου ιδιοκτήτη που επιστρέφει και αυτών που έχουν συναισθηματικό δεσμό κλπ και επίσης αυτό που είπε μετά ότι για να αποφευχθεί η κοινωνική αναστάτωση θα πρέπει να δοθεί λίγο παραπάνω έμφαση στον νόμιμο ιδιοκτήτη στις περιοχές υπό εδαφική αναπροσαρμογή όπως επίσης να δοθεί λίγο παραπάνω έμφαση στον χρήστη στις περιοχές που δεν θα είναι υπό εδαφική αναπροσαρμογή, πιστεύω ότι έχουμε μία σωστή φόρμουλα.
Σε ό,τι αφορά την Ασφάλεια και τις Εγγυήσεις ο ΓΓ είχε σκεφτεί κάτι καλό κάνοντας ένα μικρό διαχωρισμό ανάμεσα στο δικαίωμα μονομερούς επέμβασης και τη Συνθήκη Εγγυήσεως. Μια Συνθήκη Εγγυήσεως χωρίς δικαίωμα μονομερούς ή άλλης έξωθεν επέμβασης είναι νόμιμη και έχουμε το παράδειγμα της Αυστρίας. Θα μπορούσε να υπάρχει μια Συνθήκη Εγγυήσεως η οποία να καλύψει την περίοδο μέχρι την πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας νοουμένου ότι δεν υπάρχει δικαίωμα μονομερούς επέμβασης το οποίο από τη φύση του παραβιάζει το διεθνές δίκαιο.
Σε ό,τι αφορά τα στρατεύματα όντως ο κ. Τσαβούσογλου είχε δεχτεί να μειωθούν δραστικά, όχι στους αριθμούς της Συνθήκης Συμμαχίας δηλαδή στους 650 που εισηγήθηκε ο ΓΓ, αλλά μιλούσε για ένα αριθμό γύρω στους 1500. Δεν είναι όμως μόνο ο αριθμός το θέμα. Το μεγάλο ερώτημα είναι έστω και ένας Τούρκος στρατιώτης να μείνει, τι θα κάνει και ποιο καθεστώς θα έχει στην Κύπρο.
Αν το λύσουμε το ζήτημα του τι κάνει, και ότι δεν συνδέεται με δικαίωμα μονομερούς επέμβασης που δεν θα υπάρχει, τότε σημαίνει ότι είναι ουσιαστικά μια οιονεί φιλοξενία ξένου αποσπάσματος για ένα μικρό διάστημα.
Αν θυμάστε υπήρξε ζήτημα και του πότε και πως θα αποχωρήσουν αυτοί οι τελευταίοι εναπομείναντες, και είχε γίνει μια εκτεταμένη συζήτηση. Εμείς υποστηρίζαμε το sunset clause (ρήτρα λήξης) και οι Τούρκοι υποστήριζαν review clause (ρήτρα αναθεώρησης). Ο ΓΓ μας είπε πώς αν έχουμε έναν πακέτο με όλα τα υπόλοιπα, αυτό το σημείο θα το δούμε στο τέλος στην παρουσία των Πρωθυπουργών.
Ουσιαστικά όμως αυτό, ήταν ένα σημείο όπου ο κ. Τσαβουσογλου στο τέλος είπε ότι δεχόταν τη δραστική μείωση των τουρκικών στρατευμάτων, αλλά ο αριθμός που θα έμενε, θα έμενε για πάντα. Αυτό καταστρατηγεί το συγκεκριμένο σημείο του Γενικού Γραμματέα, το οποίο βεβαίως εμείς το είχαμε καλύψει με τις γραπτές προτάσεις που καταθέσαμε λέγοντας ότι κάνουμε ένα sunset clause για ένα διάστημα για την περίοδο που θα αποφασιστεί και που θα συμπίπτει με την περίοδο εφαρμογής της λύσης και δεδομένου ότι έχουμε λύσει το πρόβλημα του καθεστώτος που θα έχουν, στη συνέχεια αντί να αποχωρήσει αυτός ο αριθμός Τούρκων στρατιωτών, θα ενταχθεί σε μια ευρωπαϊκή επιχείρηση στην Ανατολική Μεσόγειο που σημαίνει ότι θα μπορούσαν να διατηρήσουν κάποια παρουσία όσο διάστημα η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίζει εκείνη την συγκεκριμένη αποστολή. Οπότε, η απόφαση για το πότε θα ολοκληρωθεί η παρουσία τους, θα την έχει η ΕΕ.
Πρέπει να σας πω σε αυτό το σημείο ότι εγώ το είχαμε συζητήσει με την κ. Μογκερίνι και με τον Μάρτιν Βερβέι την τελευταία μέρα στο Κραν Μοντανά και είχαμε συμφωνήσει ότι μπορεί να γίνει. Οπόταν αν συνεχιζόταν η Διάσκεψη, μπορούσε να προκύψει κάποιο αποτέλεσμα.
- – Άρα εσείς πιστεύετε ότι θα μπορούσε να υπογραφεί ως στρατηγική η συμφωνία το πλαίσιο του ΓΓ του ΟΗΕ;
– Όχι ακριβώς. Θα μπορούσε όμως όπως δοκίμασε ο ΓΓ την τελευταία νύχτα να κάνει, όλοι μαζί να καταγράψουμε και να συντάξουμε ένα προσχέδιο στρατηγικής συμφωνίας. Όλοι μαζί με βάση το τι είχε πει την προηγούμενη εβδομάδα και με βάση όλη την δουλειά που έγινε.
- – Όχι το πλαίσιο ως πλαίσιο δηλαδή;
– Θα διαμορφώναμε ένα κείμενο με βάση τις εισηγήσεις του ΓΓ, τα έξι σημεία. Ξέρετε, λέγονται διάφορες ανακρίβειες. Ο ΓΓ δεν ήρθε ποτέ να δώσει γραπτώς ένα πλαίσιο. Πρώτα απ’ όλα σεβόμενος το ότι έχει αποστολή καλών υπηρεσιών και όχι μεσολάβησης ή επιδιαιτησίας, και δίνοντας μόνο ιδέες και κατευθύνσεις.
Μόνο την τελευταία νύχτα αφ’ ενός έδωσε γραπτή εισήγηση για το επιμέρους θέμα της εφαρμογής επειδή το είχε θέσει ως προαπαιτούμενο στην εισήγηση του για κατάργηση των εγγυήσεων. Στο τέλος ζήτησε να δοκιμάσουμε να συντάξουμε κάτι όλοι μαζί που αν το συμφωνήσουμε, θα αποτελέσει στρατηγική συμφωνία. Γι’ αυτό υπάρχει όλη αυτή η συζήτηση για το ποιο είναι το πλαίσιο κλπ. Όλα αυτά που λέγονται είναι παραπλανητικά.
Ο ΓΓ είπε κάποιες σκέψεις στις 30 Ιουνίου σε διάφορες συζητήσεις που είχε. Στο τέλος τις είπε πιο οργανωμένα στο δείπνο ως πακέτο έξι σημείων. Την επόμενη ημέρα ενώ όλοι συμφωνήσαμε να δουλέψουμε πάνω στις ιδέες του ΓΓ, διαφάνηκε ότι δεν είχαμε όλοι την ίδια αντίληψη και την ίδια ερμηνεία.
Δοκίμασαν υπηρεσιακοί των Ηνωμένων Εθνών να αποδώσουν γραπτώς, αλλά η πρόχειρη καταγραφή που έκαναν, δεν θεωρήθηκε σωστή από κανένα. Στη συνέχεια μας δοθήκαν διευκρινήσεις από τον ΓΓ. Ήταν μια ζωντανή διαδικασία και μόνο στο τέλος ο Γενικός Γραμματέας πρότεινε να δοκιμάσουμε να καταγράψουμε το απαύγασμα και να συντάξουμε σχέδιο στρατηγικής συμφωνίας
- – Αυτά τα έξι σημεία στα οποία γίνεται αναφορά δεν είναι καταγεγραμμένα;
– Όχι, δεν δόθηκαν γραπτώς από τον ΓΓ. Αναφέρονται περιγραφικά στην έκθεση του ΓΓ της 28 Σεπτεμβρίου 2017.
- – Και την κρίσιμη νύκτα φτάσαμε στο θέμα των Εγγυήσεων και δεν προχωρήσαμε…
– Ναι μόλις ξεκίνησε ο ΓΓ να λέει για την κατάργηση των Εγγυήσεων, είπε ο Αναστασιάδης, άμεση κατάργηση, είπε ο ΓΓ ναι, και απάντησε ο Τσαβούσογλου λέγοντας πώς δεν δέχεται.
- – Ήταν λάθος λένε κάποιοι η παρέμβαση Αναστασιάδη που είπε για άμεση κατάργηση των εγγυήσεων τη δεδομένη στιγμή.
– Όχι, δεν ήταν λάθος. Αυτό είχε προτείνει ο ΓΓ και το διευκρίνισε. Το θέμα ήταν ότι ο κ. Τσαβούσογλου είπε ότι δεν δέχεται κατάργηση των Εγγυήσεων, παρά μόνο μελλοντική αναθεώρηση του συστήματος. Ο ΓΓ του ΟΗΕ του είπε: «Συγγνώμη, μου είπες ότι δεν θα το πρότεινες εσύ αλλά αν το πρότεινα εγώ θα το αποδεχόσουν μέσα στα πλαίσια όλου του πακέτου». Ο Τσαβούσογλου επέμενε λέγοντας: «Όχι, όχι. Δεν είναι έτσι. Εγώ απλά εξέφρασα ετοιμότητα να συζητήσω το πακέτο». Και πρόσθεσε, χωρίς να πει τίποτε άλλο ο ΓΓ του ΟΗΕ, πώς τα στρατεύματα πού θα μείνουν, θα πρέπει να μείνουν για πάντα. Αυτό οδήγησε στην κατάρρευση. Μπορεί να ήταν κακό το κλίμα, μπορεί να λέγονται διάφορα, αλλά η ουσία αυτή είναι. Δεν ήταν τέτοια η μετακίνηση της τουρκικής πλευράς που να μπορούσε να οδηγήσει σε συμφωνία. Δεν ήταν όμως και τέτοια που δεν θα επέτρεπε τη συνέχιση της διαδικασίας, κάτι για το οποίο, όπως είπα πιο πάνω, όλοι έχουμε ευθύνη.
«Όλοι ήταν ευτυχείς με τις προτάσεις που καταθέσαμε»
- – Επειδή, όπως στην όλη συζήτηση του πολιτικού σκηνικού σήμερα, γίνεται μια συζήτηση ή αφήνεται να νοηθεί ότι υπήρχαν πολιτικοί αρχηγοί, για παράδειγμα ο κ. Αβέρωφ ή ο κ. Κυπριανού που διαφωνούσαν και είχαν εκφράσει τις διαφωνίες τους προς τον πρόεδρο Αναστασιάδη για τους χειρισμούς του εκείνο το διάστημα;
– Οι συζητήσεις και οι εντάσεις πάντα υπήρχαν. Το μόνο ζήτημα όμως το οποίο όλοι μάθαμε λίγο εκ των υστέρων και όπου είχαμε σοβαρές διαφωνίες οι πλείστοι, σίγουρα και εγώ, είναι για την συζήτηση για δύο κράτη που λέγεται ότι έγινε στην άτυπη συνάντηση που είχε κατ’ ιδίαν ο Πρόεδρος Αναστασιάδης με τον κ. Τσαβούσογλου. Κατά τα άλλα όμως, όλη η πλευρά μας, όλη η ομάδα μας ήταν ευτυχής με τις προτάσεις που καταθέσαμε γραπτώς στις 5 και στις 6 Ιουλίου. Εκείνο το οποίο δημιούργησε κάποια ρήγματα είναι ότι κάποιοι από εμάς, και δεν ξέρω πώς μπορούν να το λένε χωρίς να ήταν μέσα και χωρίς να ξέρουν οι ίδιοι, υποστηρίζουν ότι είχε δεχτεί η τουρκική πλευρά και ότι είναι ο Αναστασιάδης που δεν είχε δεχτεί αυτά που πρότεινε ο ΓΓ. Πού το δέχθηκε η τουρκική πλευρά; Και τι ακριβώς δέχθηκε;
Όταν ρώτησα τον Γενικό Γραμματέα στο τέλος της ημέρας στις 6 Ιουλίου, είπε, ναι έχουν κάνει ένα βήμα αλλά όχι επαρκές, έχουν δεχθεί την συζήτηση του δικαιώματος μονομερούς επέμβασης αλλά δεν έχουν δεχθεί την κατάργηση. Δεν είναι παρά ευσεβοποθισμός να επιμένουμε πως δέχτηκε η τουρκική πλευρά. Ακόμα και ο κ. Τσαβούσογλου το διέψευσε. Και δεν είναι τουλάχιστον τραγελαφικό να υποστηρίζει ότι δεν δέχθηκε αλλά ταυτόχρονα πως φταίει η πλευρά μας για την αποτυχία; Εκτός και αν η ιδέα είναι να δεχθούμε πολύ λιγότερα από αυτά που έδινε το πακέτο του Γ.Γ..
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE