Οι πέντε κινήσεις της ΕΕ που θα τσάκιζαν τον Πούτιν: Αντ’ αυτού οι Βρυξέλλες επιμένουν σε ποινές-χάδι που τον αφήνουν σχεδόν αδιάφορο [ανάλυση]

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Δύσκολη η κατάσταση στο πεδίο της μάχης στην ανατολική Ουκρανία, λέει το Κίεβο: Χωριό κοντά στο Ντονέτσκ κατέλαβαν οι ρωσικές δυνάμεις, μεταδίδει το Interfax:

Δείτε το συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ «Προδότης»: Στη μνήμη του Αλεξέι Ναβάλνι, η Μαρία Πέβτσιτς ανατέμνει τη Ρωσία των ολιγαρχών, του Γιέλτσιν και του Πούτιν

Δεν διέταξε τη δολοφονία Ναβάλνι ο Πούτιν, σύμφωνα με τις υπηρεσίες Πληροφοριών των ΗΠΑ, αναφέρει η Wall Street Journal

Η ΕΕ μπορεί να προετοιμάζει νέο πακέτο κυρώσεων στη Ρωσία, αλλά δεν πλήττει καίρια το Κρεμλίνο, επισημαίνει δημοσίευμα του Politico.

Αντί να καταπολεμήσει τις πωλήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων της Μόσχας ή να διασφαλίσει ότι οι απαγορευμένες τεχνολογίες δεν θα καταλήξουν στις ένοπλες δυνάμεις της, οι Βρυξέλλες υποχωρούν από τις φιλοδοξίες τους υπέρ της στόχευσης ενός μικρού αριθμού εταιρειών που παραβιάζουν τους κανόνες.

Με την έλλειψη συναίνεσης μεταξύ των χωρών και τη σφοδρή αντίθεση από την Ουγγαρία, η οποία συνεχίζει να επιδιώκει στενότερους δεσμούς με τη Ρωσία, είναι σαφές ότι η ΕΕ αισθάνεται ότι εξαντλούνται οι επιλογές για τον περιορισμό της Μόσχας.

Το δημοσίευμα προτείνει πέντε επιλογές για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής εάν ήθελαν πραγματικά να πιέσουν τον πρόεδρο Vladimir Putin.

• Καθορισμός ανώτατου ορίου τιμής πετρελαίου. Σημειώνεται μεταξύ άλλων ότι παρά την επιβολή πλαφόν, η αποτελεσματικότητα του σχεδίου τελικά διαβρώθηκε καθώς η Μόσχα βρήκε τρόπους να παρακάμψει τους κανόνες. Σήμερα, ουσιαστικά το πετρέλαιο δεν πωλείται πλέον κάτω από το ανώτατο όριο τιμής.

Είναι πλέον κορυφαία προτεραιότητα για το Κίεβο να πείσει τους δυτικούς συμμάχους του να αναλάβουν δράση ενάντια στον «σκιώδη στόλο» των γηρασμένων πετρελαιοφόρων που χρησιμοποιεί η Ρωσία για να πουλήσει το πετρέλαιο της κατά παράβαση των κυρώσεων.

Επιμένει επίσης να κλείσουν οι παγκόσμιοι εταίροι της ένα κενό που επιτρέπει σε χώρες όπως η Ινδία, η Τουρκία και η Κίνα να αγοράζουν ρωσικό αργό σε οποιαδήποτε τιμή και να το διυλίζουν σε βενζίνη, ντίζελ και άλλα καύσιμα προς πώληση αλλού. Ωστόσο, η έλλειψη συμφωνίας μεταξύ των δυτικών συμμάχων, οι οποίοι λένε ότι οι ΗΠΑ δεν ενδιαφέρονται να αυστηροποιήσουν τους υφιστάμενους κανόνες, σε συνδυασμό με τους φόβους για αυξήσεις των τιμών της ενέργειας, εμποδίζει οποιαδήποτε ενέργεια.

• Απαγόρευση του ρωσικού εμπορίου μετάλλων πρωτίστως όλων των εισαγωγών ρωσικού αλουμινίου, καθώς περίπου το 80% του κερδοφόρου εμπορίου του μετάλλου με τη Ρωσία δεν υπόκειται επί του παρόντος σε κυρώσεις.

Ενώ η κίνηση υποστηρίζεται από την Εσθονία, τη Λετονία, τη Λιθουανία και την Πολωνία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν συμπεριέλαβε την ιδέα στην τελευταία της πρόταση κυρώσεων. Η Επιτροπή ανέφερε, ωστόσο, ότι το μέτρο θα μπορούσε να εξεταστεί σε μελλοντική δέσμη μέτρων Ως συμβιβασμός, οι αξιωματούχοι ενδέχεται να προτείνουν μια ημιαπαγόρευση. Ή θα μπορούσαν να συμφωνήσουν σε μια απαγόρευση που θα εφαρμοστεί σταδιακά.

• Κλείσιμο των ροών αερίου. Σημειώνεται ότι στην πραγματικότητα η Μόσχα πήρε την απόφαση να αρχίσει να περικόπτει το φυσικό αέριο του αγωγού που φτάνει στην Ήπειρο – μια προσπάθεια να στερήσει από τους συμμάχους της Ουκρανίας μια βασική πηγή ενέργειας.

Η Ρωσία εξακολουθούσε να αντιπροσωπεύει περίπου το 15% των εισαγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ πέρυσι, ακόμη και όταν η ήπειρος αύξησε τις εισαγωγές LNG από χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Νορβηγία, η Λιβύη και η Αλγερία. Στην πραγματικότητα, χώρες όπως το Βέλγιο και η Ισπανία αύξησαν ακόμη και τις αγορές φυσικού αερίου από τη Μόσχα το 2023. σημαίνει ότι η ΕΕ εξακολουθεί να καλύπτει τις τσέπες του Κρεμλίνου αγοράζοντας ρωσικό αέριο. Σύμφωνα με το Κέντρο Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα, οι πληρωμές φυσικού αερίου της ΕΕ στη Ρωσία τα τελευταία δύο χρόνια έχουν ξεπεράσει τα 80 δισεκατομμύρια ευρώ.

Ωστόσο, η διακοπή του ρωσικού αερίου δεν είναι απλή διαδικασία. Πολλές χώρες έχουν εγκλωβιστεί σε μακροπρόθεσμα συμβόλαια που είναι δύσκολο να σπάσουν. Και η Ουγγαρία, μακράν η λιγότερο υποστηρικτική χώρα των ενεργειακών κυρώσεων στη Ρωσία, έχει στενή σχέση με τον ρωσικό κρατικό ενεργειακό κολοσσό Gazprom. Διπλωματικές πηγές θεωρούν περιορισμένες τις πιθανότητες μιας πιο σκληρής απόρριψης του ρωσικού φυσικού αερίου σε όλο το μπλοκ για λόγους ασφάλειας εφοδιασμού.

• Αντιμετώπιση των μεσαζόντων. Μια κερδοφόρα μαύρη αγορά έχει ανθίσει από τότε που οι δυτικοί σύμμαχοι απαγόρευσαν πολλές ρωσικές εισαγωγές δυτικών προϊόντων πολυτελείας και – πιο ανησυχητικό – αγαθών «διπλής χρήσης» που μπορούν να επαναχρησιμοποιήσουν οι ένοπλες δυνάμεις της Μόσχας.

Χώρες όπως η Γεωργία και η Αρμενία στον Νότιο Καύκασο και το Καζακστάν στην Κεντρική Ασία, βρίσκονται κοντά στα σύνορα με τη Ρωσία και έχουν σημαντικές εμπορικές σχέσεις με τη Μόσχα. Οι Βρυξέλλες διόρισαν έναν επικεφαλής για τις κυρώσεις τον πρώην πρέσβη της ΕΕ στις ΗΠΑ, τον David O’ Sullivan να πιέσει τις χώρες΄αυτές να βοηθήσουν στην επιβολή των κανόνων. Μέχρι στιγμής, φαίνεται να λειτουργεί (κάπως) — τόσο η Αρμενία όσο και το Καζακστάν έχουν δηλώσει δημόσια την πρόθεσή τους να τηρήσουν τις δυτικές κυρώσεις. Ωστόσο, η Γεωργία, στην οποία χορηγήθηκε αμφιλεγόμενα καθεστώς υποψήφιας για ένταξη στην ΕΕ στα τέλη του περασμένου έτους, αποφάσισε να μην εφαρμόσει τους ίδιους κανόνες.

Επίσης η Τουρκία, η Ινδία και η Κίνα έχουν επωφεληθεί από την ανάγκη της Μόσχας για εναλλακτικούς εμπορικούς δρόμους, με το Πεκίνο να στέλνει τόνους υλικού που θα μπορούσαν εύκολα να χρησιμοποιηθούν από τις ρωσικές δυνάμεις που πολεμούν στην Ουκρανία. Στο πακέτο κυρώσεων αυτής της εβδομάδας, η ΕΕ αναμένεται να προσθέσει κινεζικές εταιρείες στη λίστα των οντοτήτων με τις οποίες δεν μπορεί να γίνει συναλλαγή για αγαθά στο πεδίο της μάχης και διπλής χρήσης.

Τεχνικά, οι Βρυξέλλες έχουν τη νομική δυνατότητα να αναστείλουν όλες τις εμπορικές συναλλαγές ενός προϊόντος εάν μια ξένη χώρα δεν υπακούει «άλλα μεμονωμένα μέτρα και την προβολή από την ΕΕ». Αλλά η λήψη αυτού του βήματος απαιτεί ομοφωνία και από τις 27 χώρες της ΕΕ – καθιστώντας το όριο του βέτο αρκετά χαμηλό, ειδικά εάν οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ επωφελείται από τέτοιες πωλήσεις.

• Όχι στα ρωσικά πυρηνικά. Στην Ουκρανία, η κατάληψη από τη Ρωσία του πυρηνικού σταθμού Zaporizhzhia, του μεγαλύτερου στην Ευρώπη, έχει πυροδοτήσει προειδοποιήσεις για μια καταστροφή που θα μπορούσε να επηρεάσει ολόκληρη την ήπειρο.

Ωστόσο, ακριβώς πέρα από τα σύνορα της ΕΕ, η Μόσχα εξακολουθεί να είναι σημαντικός παίκτης στη βιομηχανία ατομικής ενέργειας του μπλοκ. Ο τομέας προσφέρει έναν τεράστιο μοχλό ήπιας ισχύος και δίνει στις ρωσικές κρατικές εταιρείες πρόσβαση σε ευαίσθητες ευρωπαϊκές υποδομές. Ωστόσο, για άλλη μια φορά, το εμπόδιο για πιο σκληρή δράση φαίνεται να είναι η Ουγγαρία.

Σημειώνεται ότι η σύγκρουση γίνεται όλο και περισσότερο ένας έντονος πόλεμος φθοράς μεταξύ της ικανότητας της Μόσχας να συνεχίσει να μάχεται και της ικανότητας της Δύσης να διατηρήσει την υποστήριξη της Ουκρανίας. «Το ερώτημα είναι αν η ουκρανική οικονομία μπορεί να διατηρηθεί για να δει τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις να ξεδιπλώνονται», αναφέρουν αναλυτές.

Με τις πολιτικές διαφωνίες και τις οικονομικές ανησυχίες να αποτρέπουν ορισμένα από τα μέτρα που θα είχαν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στην ικανότητα της Μόσχας να διεξάγει πόλεμο, ο τελευταίος γύρος κυρώσεων πιθανότατα δεν θα έχει τίποτα άλλο εκτός από μια συμβολική χειρονομία για τα δύο χρόνια πολέμου.

Ωστόσο, οι Βρυξέλλες έχουν δεσμευτεί να ξεκινήσουν αμέσως τις εργασίες για ένα 14ο πακέτο κυρώσεων, το οποίο ορισμένοι ελπίζουν ότι θα μπορούσε να ακολουθήσει μια πιο σκληρή γραμμή – ειδικά εάν οι ηγέτες της ΕΕ επαναλάβουν τη στρατηγική τους να αναγκάσουν την Ουγγαρία να υποχωρήσει στην αντίθεσή της σε βασικά βήματα για να βοηθήσει το Κίεβο, σημειώνεται μεταξύ άλλων στην ανάλυση.

Politico [5 ways the EU could help end the war in Ukraine]

Δύο χρόνια εισβολής στην Ουκρανία: Μάχες εποχής Α’ Π.Π. αλλά τα drones κάνουν τη διαφορά – Τελικά, όπως και στον Β’ Π.Π. θα κερδίσει η μεγαλύτερη πολεμική παραγωγή [videos]