Ποια θα ήταν η εξέλιξη μιας σημερινής κοινωνίας, εάν τα μέλη της συναντηθούν στο διαδίκτυο, όπως οι Αθηναίοι στην Πνύκα; «Να μου επιτρέψετε να μην επεκταθώ…»…
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Της ΕΙΡΗΝΗΣ ΣΑΒΒΙΔΟΥ*, Λευκωσία
Αξιωματούχοι κυβερνήσεων και στελέχη κρατικών θεσμών καλούνται, αρκετά συχνά, να απαντήσουν σε ερωτήματα δημοσιογράφων, τα οποία αφορούν ευαίσθητα ζητήματα και ενδεχομένως να άπτονται παραμέτρων ασφαλείας ή προσωπικών δεδομένων.
Αυτόματα, οι ερωτηθείς αμύνονται και επικαλούμενοι λόγους εθνικής ασφαλείας δεν απαντούν στο ερώτημα. Κάτι τέτοιο μαρτυρεί είτε το ακριβές γεγονός, ότι δηλαδή όντως δεν μπορούν να επεκταθούν επί του θέματος, είτε απλώς δεν το μελέτησαν.
Είτε στη μια περίπτωση είτε στην άλλη, η λανθάνουσα διαχείριση του ερωτήματος αυξάνει την απόσταση μεταξύ κοινωνίας και πολιτικής. Η διαμεσολαβητική ιδιότητα των μέσων επικοινωνίας έχει, επίσης, τη σημασία της.
- Εάν δεχθούμε ότι η δομή του πολιτικού συστήματος δεν επιτρέπει τη δημόσια συζήτηση θεμάτων που άπτονται της εθνικής ή άλλης ασφάλειας, ο ερωτηθείς, δίχως έπαρση που να υποδεικνύει την προνομιακή του πληροφόρηση, πρέπει να αιτιολογεί τη στάση του και να επεξηγεί στην ίδια την κοινωνία γιατί δεν μπορεί να απαντήσει στο συγκεκριμένο ερώτημα.
Άλλωστε, είτε εκλεγμένος είτε διορισμένος οφείλει να υπηρετεί τη διαφάνεια. Αντί της δημόσιας επεξήγησης, οι αξιωματούχοι μεταφέρουν την πληροφόρηση σε παρασκηνιακούς κύκλους, οι οποίοι διαρρέουν διαστρεβλωμένη την πληροφορία με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα.
Άλλες φορές, ο ερωτηθείς απλώς δεν μελετά το θέμα και ως εκ τούτου, δεν μπορεί να απαντήσει, γι’ αυτό και κρύβεται πίσω από ζητήματα εθνικής ασφάλειας.
Τόσο η διαρκής απόκρυψη της πληροφόρησης όσο και η άγνοια επί των θεμάτων αποκαλύπτουν την περιθωριοποίηση της κοινωνίας. Εδώ, το επιχείρημα της εκλογικής διαδικασίας δια μέσου την οποίας συγκροτούνται κυβερνήσεις και θεσμοί, δεν προσδίδει στην κοινωνία μια κάποια συμμετοχή στο πολιτικό γίγνεσθαι. Το σημερινό πολιτικό σύστημα προσδίδει ένα διαιτητικό περιεχόμενο στην ψήφο.
Με άλλα λόγια, ο ψηφοφόρος διαιτητεύει μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων και επιλέγει εν είδει τιμωρίας τον αντιπολιτευόμενο έναντι του υφισταμένου. Εάν ο υφιστάμενος λάβει αποφάσεις, οι οποίες καθίστανται ζημιογόνες είτε για την κοινωνία είτε για τη χώρα του, το εκλογικό σώμα απλώς δεν τον επιλέγει ξανά. Δεν υπάρχει ποινική ή άλλη συνέπεια λόγω και του αναχρονιστικού θεσμού της ασυλίας.
Εάν, επίσης, δεχθούμε ότι όντως υπάρχουν περιπτώσεις όπου η διαρροή μιας ευαίσθητης πληροφορίας είναι επικίνδυνη, τότε και η δημοσιογραφική προσέγγιση πρέπει να παραμείνει στην ενημερωτική διάσταση του θέματος. Η κομψή χρήση του λόγου πρέπει να συνεπικουρεί τον αξιωματούχο συνομιλητή, έτσι ώστε να θέσει το ζήτημα στις επιτρεπόμενες παραμέτρους.
Στο ερώτημα που εξ αρχής φαίνεται ότι δεν θα ληφθεί απάντηση αποτελεί απλώς κίνηση εντυπωσιασμού. Απαιτείται, επομένως, δημοσιογραφική ωριμότητα τη στιγμή που και η οργάνωση των μέσων επικοινωνίας προσιδιάζει τη δομή του πολιτικού συστήματος, καθότι οι ιδιοκτήτες των μέσων καθορίζουν την ατζέντα και την αντίληψη της επικαιρότητας.
- Στη δημοκρατία, οι κοινωνίες συγκροτούν δήμους και αποφασίζουν για την εσωτερική και την εξωτερική πολιτική. Η εξέλιξη του ελληνικού κόσμου θεμελιώθηκε στη συγκρότηση των ελληνικών κοινωνιών σε δήμους ή κατά την οθωμανοκρατία σε κοινά.
- Το ερώτημα που προκύπτει είναι εάν τελικά οι σημερινές κοινωνίες συγκροτούν δήμους, οι οποίοι λαμβάνουν τις πολιτικές αποφάσεις, έτσι ώστε να δικαιολογείται και η επίκληση στη δημοκρατία.
Στην πραγματικότητα, όμως, καμία κοινωνία δεν συγκροτεί δήμο σήμερα. Η επίκληση του επιχειρήματος των μεγάλων πληθυσμών, η οποία δεν επιτρέπει τη φυσική επικοινωνία σε μια φυσική τοποθεσία καταρρίπτεται με τη χρήση της τεχνολογίας.
Οι Αθηναίοι λ.χ. μαζευόντουσαν στο λόφο της Πνύκας για να λάβουν και να εφαρμόσουν τις πολιτικές τους αποφάσεις. Ο δήμος δεν θα μπορούσε ποτέ να ισχυριστεί ότι δεν μπορεί να επεκταθεί επί συγκεκριμένου θέματος. Ποια θα ήταν, επομένως, η εξέλιξη μιας σημερινής κοινωνίας, εάν τα μέλη της συναντηθούν στο διαδίκτυο για τον ίδιο λόγο που συναντιόντουσαν οι Αθηναίοι στην Πνύκα;
* Ειρήνη Σαββίδου
Πολιτικός Επιστήμων, Ερευνήτρια στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Επικεφαλής της IS Pegasus Coaching & Consulting Ltd.
- Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΕΔΩ, ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ ΕΔΩ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ
ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΕΔΩ – ΓΙΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΜΥΝΑΣ ΕΔΩ
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE