Μπορεί κανείς να σταματήσει την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν; Είναι πιθανή μία δεύτερη θητεία, ενώ αυξάνονται οι αντιδράσεις στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Μπορεί να υπάρξει έκπληξη; ερωτά το έγκυρο PoliticoQ Οι πιθανοί αντίπαλοι της Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν για την Προεδρία της Κομισιόν

Ανδρουλάκης στο Φόρουμ των Δελφών: Η χώρα χρειάζεται αξιόπιστη αντιπολίτευση για να μπει φραγμός στην αλαζονεία, την αδιαφορία και την αδιαφάνεια

Η κυβέρνηση για το δημοσίευμα του Politico: Οι συγκεκριμένοι διαγωνισμοί έχουν ελεγχθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο-Καλοδεχούμενη, αυτονόητη η έρευνα μετά από καταγγελία

Για μια σύντομη στιγμή πέρυσι, φαινόταν ότι η προσπάθεια της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν (Ursula von der Leyen_ για δεύτερη θητεία στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μπορεί να αντιμετώπιζε προβλήματα, αναφέρει η ιστοσελίδα Politico.

Σε ένα απρογραμμάτιστο ταξίδι στο Ισραήλ τον Οκτώβριο, είχε σταθεί δίπλα στον Benjamin Netanyahu και εξέφρασε ανεπιφύλακτη αλληλεγγύη στη μάχη της χώρας εναντίον της Χαμάς.

Η δήλωσή της δεν θα ήταν από έναν πρόεδρο των ΗΠΑ ή ένα γερμανό πολιτικό (κάτι που ήταν βεβαίως η von der Leyen πριν αναλάβει τα καθήκοντά της). Αλλά προερχόμενη από την επικεφαλής ενός από τα πιο ισχυρά θεσμικά όργανα της ΕΕ σε ένα από τα πιο διχαστικά θέματα για την Ένωση, προκάλεσε τη μεγαλύτερη αντίδραση στα τέσσερα χρόνια της θητείας της.

Διπλωμάτες εξοργίστηκαν που η von der Leyen είχε αγνοήσει κοινή δήλωση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ που εκπροσωπούσαν τη θέση του μπλοκ και καλούσαν για αυτοσυγκράτηση και σεβασμό του διεθνούς δικαίου από το Ισραήλ. Περίπου 800 υπάλληλοι της Επιτροπής υπέγραψαν επιστολή με την οποία επέκριναν την «άνευ όρων», «ανεξέλεγκτη» υποστήριξή της «στο ένα από τα δύο μέρη» στη σύγκρουση.

• Ο κορυφαίος διπλωμάτης της ίδιας της von der Leyen, Josep Borell, την επέπληξε δημοσίως επειδή προσποιήθηκε ότι μιλούσε για ολόκληρη την ΕΕ.
• «Συμπεριφέρεται όλο και περισσότερο σαν βασίλισσα», είχε πει διπλωμάτης της ΕΕ στο POLITICO εκείνη την εποχή, επικρίνοντάς την για υπέρβαση της θέσης της, αποκόπτοντας τις κυβερνήσεις της ΕΕ από τη λήψη αποφάσεων, κυβερνόντας με μια μικρή ομάδα συμβούλων με διατάγματα.

Ωστόσο, μετά από λίγους μήνες, η θέση της von der Leyen είναι και πάλι σταθερή. Χωρίς να ζητήσει συγγνώμη ή να κάνει πίσω, ξεπέρασε την πολιτική καταιγίδα και αναδείχθηκε, αν όχι πιο δυνατή από ποτέ, τουλάχιστον άθικτη. Όχι μόνο παραμένει η πρωτοπόρος για μια δεύτερη θητεία ως πρόεδρος της Επιτροπής, αλλά και κανένας άλλος υποψήφιος δεν φαίνεται να έχει πιθανότητες να την εκτοπίσει, όταν οι ηγέτες της ΕΕ συναντηθούν αυτό το καλοκαίρι για να μοιράσουν τις κορυφαίες θέσεις εργασίας της ένωσης.

Η ίδια αυθαιρεσία που την έφερε σε μπελάδες την οδήγησε όχι μόνο σε αυτή την κρίση αλλά και σε κάθε άλλη πρόκληση στα περισσότερα από 20 χρόνια της στην πολιτική. Αντιμέτωπη με την κριτική, η von der Leyen επιδεικνύει μια σχεδόν ικανότητα, όπως ο Trump, να μένει σταθερά χωρίς ντροπή και να χαμογελά στις αντιξοότητες μέχρι να φύγουν οι επικριτές της.

Σε εκδήλωση του POLITICO τον Νοέμβριο, η von der Leyen αρνήθηκε να επιβεβαιώσει ότι θα είναι ξανά υποψήφια, αλλά με χαρά απάντησε σε μια ερώτηση σχετικά με το τι θα έκανε σε μια δεύτερη θητεία, λέγοντας ότι «θα διατηρήσει την ίδια κατεύθυνση για τα μεγάλα θέματα» με την τρέχουσα θητεία της: συγκεκριμένα την Πράσινη Συμφωνία, τις ψηφιακές μεταβάσεις και την ανθεκτικότητα.

Σε συνομιλίες με δεκάδες αξιωματούχους και διπλωμάτες της ΕΕ, λίγοι εξέφρασαν σοβαρές αμφιβολίες για τη πιθανότητα να μην έχει δεύτερη θητεία, αν το θέλει. Η κριτική στις Βρυξέλλες έχει χαθεί ξανά, ή τουλάχιστον υποχώρησε κεκλεισμένων των θυρών.

Καθώς απαντούσε στις ερωτήσεις του POLITICO άφησε στην αίθουσα ελάχιστες αμφιβολίες για τις φιλοδοξίες της — ή την πεποίθησή της ότι δεν υπάρχει κανείς που να μπορεί να τη σταματήσει. Όμως, ενώ μια αδιαμφισβήτητη επανεγκατάσταση παραμένει μακράν το πιο πιθανό αποτέλεσμα, υπάρχει ακόμα μια πιθανότητα να βρεθεί μπροστά σε μια έκπληξη.

Γίνεται αναφορά στην εμπλοκή της σε σκάνδαλο κατά την περίοδο που ήταν υπουργός στη Γερμανία σχετικά με τη χρήση εξωτερικών συμβούλων από το υπουργείο της χωρίς την κατάλληλη εποπτεία.

• Ακόμη και όταν η von der Leyen ανέλαβε ένα από τα ανώτατα αξιώματα της ΕΕ, αντιμετώπιζε κοινοβουλευτική έρευνα στη Γερμανία, με τους βουλευτές να επικρίνουν για την εξαφάνιση μηνυμάτων από κινητά τηλέφωνα που μπορεί να είχαν στοιχεία για την υπόθεση. Δεν θα ήταν η τελευταία φορά που θα βρισκόταν στο επίκεντρο κριτικής για μηνύματα που εξαφανίζονταν.

Η απόδοσή της υπό πίεση την σφράγισε ως μια επιτυχημένη επικεφαλής διαχείρισης κρίσεων: δυναμική, καλά προετοιμασμένη, πολύ κοντά στην Ουάσιγκτον, ικανή να ξεπεράσει την ομίχλη που μερικές φορές τυλίγει τις Βρυξέλλες.

Καθώς η ικανότητά της δοκιμάστηκε πρώτα από την πανδημία του COVID-19 και μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, έγινε στις πρωτεύουσες σε όλη την Ευρώπη το δημόσιο πρόσωπο μιας ευρωπαϊκής γραφειοκρατικής μηχανής που είναι συχνά απόμακρη. Βοήθησε επίσης το γεγονός ότι στον αστερισμό της ευρωπαϊκής δύναμης, τα αστέρια γύρω της δεν έχουν λάμψη.

Οι γάλλοι και γερμανοί ηγέτες θεωρούνται αλαζόνες και απόμακροι ή αναποτελεσματικοί και βαρετοί. Ο θεσμικός αντίπαλός της, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Charles Michel θεωρείται στις Βρυξέλλες ως επιρρεπής στη γκάφα, ειδικά μετά το σκάνδαλο «Sofagate» στο οποίο η προφανής προσπάθειά του να σηκώσει τη von der Leyen κατά τη διάρκεια επίσκεψης στην Τουρκία τον έκανε να φαίνεται σεξιστής, και ανίκανος — σε μεγάλο βαθμό λόγω του τρόπου με τον οποίο η φον ντερ Λάιεν χειρίστηκε το ζήτημα.

«Εκμεταλλεύτηκε αυτή την ευκαιρία για να σπρώξει τον εαυτό της προς τα εμπρός και εκείνος έπεσε εντελώς σε μια παγίδα». Theresa Kuhn, καθηγήτρια Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ.

Ο Michel ανακοίνωσε το Σάββατο ότι θα είναι υποψήφιος στις ευρωπαϊκές βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου, πράγμα που σημαίνει ότι σχεδόν σίγουρα θα παραιτηθεί από την τρέχουσα θέση του τον Ιούλιο.

Το πρόβλημα για τη von der Leyen είναι ότι η ίδια η δύναμή της αποδεικνύεται ένα από τα μεγαλύτερα τρωτά σημεία της. Κατά την διαχείριση κρίσεων μερικές φορές παραμερίζει τους δικούς της επιτρόπους ή —κάτι ακόμη πιο αμφιλεγόμενο— υφάρπαξε τις αποφάσεις από τα χέρια των εθνικών κυβερνήσεων που έχουν συνηθίσει να κυβερνούν τις Βρυξέλλες.

• Μετά την ολική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, για παράδειγμα, η Επιτροπή κράτησε τις συζητήσεις για τις κυρώσεις σε μεγάλο βαθμό υπό κάλυψη, συντονισμένη με το Παρίσι, το Βερολίνο και τη Ρώμη αλλά και την Ουάσιγκτον, και παρουσίασε το πακέτο μόνο την τελευταία στιγμή που τα κράτη μέλη ήταν έτοιμα να το εξετάσουν.

Η μοναρχική της προσέγγιση και τα συγκεντρωτικά της ένστικτα έχουν επίσης αναστατώσει τις Βρυξέλλες – και όχι μόνο στο μόνιμα απογοητευμένο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπου οι ευρωβουλευτές ανέκαθεν αγωνίζονταν αναποτελεσματικά για πιο δημοκρατική εποπτεία.

Αρκετοί ανώτεροι αξιωματούχοι της Επιτροπής είπαν στο POLITICO ότι το στυλ της von der Leyen και της ομάδας της προκαλεί γκρίνιες σε όλα τα επίπεδα της Eπιτροπής. «Αν παραμείνει άλλη μια θητεία, θα υπάρξει ένα σαφές μήνυμα από το εσωτερικό του κτιρίου ότι τα πράγματα θα πρέπει να αλλάξουν», σημειώνει ανώνυμα αξιωματούχος.

ΠΗΓΗ: Politico, BARBARA MOENS, CARLO MARTUSCELLI, CLEA CAULCUTT και JACOPO BARIGAZZI – Can anybody stop Ursula von der Leyen?. As the race for the EU’s top jobs kicks off, the ‘queen’ in the European Commission is the woman to beat

Έκθεση-κόλαφος, καλεί να φορολογηθούν περισσότερο οι πλούσιοι: Πριν από το Νταβός, η Oxfam στηλιτεύει την αύξηση του πλούτου των δισεκατομμυριούχων