Ταξίδι στην «Ψυχή» με ελληνική σφραγίδα: Τα τηλεσκόπια Χελμού και Κρυονερίου συμμετέχουν σε πρωτοποριακή αποστολή της NASA

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Καλά νέα 24 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη! Αποκαταστάθηκε ύστερα από πέντε μήνες η επικοινωνία της NASA με το διαστημικό σκάφος Voyager 1 [video]

Η NASA χαρακτηρίζει «στρατιωτικό» το διαστημικό πρόγραμμα της Κίνας: Θέλουν να καταλάβουν τη Σελήνη, υποστηρίζει ο επικεφαλής [videos]

Επιβεβαιώνει η NASA: Το μέταλλο ονομαζόμενο Inconel που διαπέρασε την οροφή σπιτιού στη Φλόριντα προερχόταν όντως από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό

Ελληνική σφραγίδα και διπλό χαρακτήρα θα έχει η διαστημική αποστολή των ΝΑSA / ΕSA με το όνομα «Psyche», δηλαδή «Ψυχή».

Αφενός η αποστολή θα εξερευνήσει τον ομώνυμο αστεροειδή που είναι μοναδικός ως προς τον πλούτο της σύστασής του σε μέταλλα.

Ο λόγος του επιστημονικού ενδιαφέροντος είναι ότι ο συγκεκριμένος αστεροειδής ίσως αποτελεί έναν (εκτεθειμένο πλέον) μεταλλικό πυρήνα κάποιου πρώιμου πλανήτη. Ετσι μπορούν να συλλεγούν πολύτιμα στοιχεία και για τη δημιουργία του Διαστήματος, καθώς οι αστεροειδείς είναι αρχαία ουράνια σώματα ηλικίας 4,5 δισεκαττομυρίων ετών.

Όμως η «Ψυχή» έχει και μια δευτερεύουσα αποστολή. Το διαστημόπλοιο που οδηγεί το πείραμα, το Deep Space Optical Communication (DSOC) της NASA θα δοκιμάσει με τη χρήση οπτικού λέιζερ να επιτύχει για πρώτη φορά τηλεπικοινωνιακή σύνδεση μεταξύ του διαστημικού σκάφους και της Γης, αντικαθιστώντας τα ραδιοκύματα που χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα.

Και εδώ έρχεται η ελληνική συμμετοχή: Η γέφυρα με τη Γη για τη μεταφορά δεδομένων θα είναι τα δύο τηλεσκόπια της Πελοπονήσσου, στον Χελμό και στο Κρυονέρι.

Μιλώντας στην «Καθημερινή» (ρεπορτάζ: Γιάννης Ελαφρός) ο Σπύρος Βασιλάκος, διευθυντής του ΙΑΑΔΕΤ και αντιπρόεδρος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών ανέφερε: «Πρόκειται για μια συναρπαστική πρόκληση, διότι θα δοκιμαστεί η νέα τεχνολογία οπτικών laser σε τεράστιες αποστάσεις, περίπου 300.000.000 χιλιόμετρα, που ισοδυναμεί με δύο φορές την απόσταση Ηλίου – Γης.

Οι οπτικές ζεύξεις με την απομακρυσμένη αυτή διαστημική συσκευή αναμένεται να πραγματοποιηθούν το καλοκαίρι του 2025. Σε περίπτωση επιτυχίας θα έχουμε πραγματοποιήσει ένα ιστορικό επίτευγμα, ήτοι τη βαθύτερη ευρυζωνική ζεύξη στο Διάστημα. Σε αυτό το πρωτοποριακό πείραμα το Ινστιτούτο μας συμμετέχει με το Αστεροσκοπείο Χελμού, όπου εδράζεται ο “Αρίσταρχος”, ένα από τα μεγαλύτερα τηλεσκόπια της ηπειρωτικής Ευρώπης, και το Αστεροσκοπείο Κρυονερίου». 

Οπως αναφέρει στην ιστοσελίδα της η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος, «για να επιλέξει μια κατάλληλη τοποθεσία για την επίγεια υποδομή της ESA, η ομάδα ξεκίνησε εξετάζοντας τα καταλληλότερα οπτικά τηλεσκόπια στην Ευρώπη που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη λήψη παλμών λέιζερ από το διαστημικό σκάφος DSOC. Το τηλεσκόπιο Αρίσταρχος 2,3 m , που βρίσκεται σε υψόμετρο 2340 m στο Αστεροσκοπείο Χελμού στην Ελλάδα, πληρούσε όλες τις απαραίτητες προϋποθέσεις.

Ωστόσο, η ομάδα έπρεπε ακόμη να βρει μια κατάλληλη τοποθεσία για τον πομπό λέιζερ υψηλής ισχύος που θα χρησιμοποιηθεί για την αποστολή σημάτων στο διαστημόπλοιο.

Ο πομπός υψηλής ισχύος πρέπει να βρίσκεται κοντά, έτσι ώστε να μπορούν να αποστέλλονται και να λαμβάνονται σήματα από το DSOC κατά τη διάρκεια του ίδιου «παραθύρου» επικοινωνίας.

Ευτυχώς, 37 χλμ. μακριά από το Αστεροσκοπείο Χελμού, απέναντι από την κοιλάδα και στην κορυφή της επόμενης βουνοκορφής, βρίσκεται το Αστεροσκοπείο Κρυονερίου.

Εν ολίγοις, το αστεροσκοπείο στο Κρυονέρι θα λειτουργεί ως πομπός και ο «Αρίσταρχος» ως δέκτης.

Η τεχνολογία ευρυζωνικής σύνδεσης μέσω οπτικού λέιζερ αναμένεται να είναι η τεχνολογία του κοντινού μέλλοντος στις τηλεπικοινωνίες, όχι μόνο στο Διάστημα, αλλά και επί του πλανήτη μας. Θα πρόκειται για σοβαρή εξέλιξη, μια και μπορεί να μεταφέρει τεράστιο όγκο δεδομένων, με μεγάλες ταχύτητες και μάλιστα ελαχιστοποιώντας τον κίνδυνο υποκλοπής, γεγονός που αξιολογείται ως ιδιαίτερα σημαντικό σε ευρωπαϊκό (και όχι μόνο) επίπεδο.

Με πληροφορίες από ESA (1)(2) και Καθημερινή

Στα άδυτα του αντιδραστήρα Tokamak που θα σώσει τον κόσμο: Στην Προβηγκία, το mega project για απεριόριστη καθαρή ενέργεια στην ανθρωπότητα [videos]