Μονοδιάστατη η επιλογή της Δύσης από την Αθήνα και την Λευκωσία, χωρίς επιφυλάξεις, χωρίς υποσημειώσεις, χωρίς αποχρώσεις: Οι νέες προκλήσεις μέσα από αμφισβητήσεις

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ξεκίνησε άγριος εμπορικός “πόλεμος” μεταξύ της Τουρκίας και του Ισραήλ: Ο Ταγίπ Ερντογάν μπλόκαρε τα λιμάνια για τις ισραηλινές εισαγωγές και εξαγωγές

Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι απίθανο να τελειώσει σύντομα εκτιμά η επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ: Προβλέπει αύξηση της ρωσικής επιθετικότητας

Ξεκίνησε η επέμβαση στο UCLA, ξηλώνουν τα οδοφράγματα: Συμπλοκές με την αστυνομία, συλλήψεις και λαστιχένιες σφαίρες κατά των διαδηλωτών [video, live]

Του ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ*, Λευκωσία

Κάθε μέρα που περνά αναδεικνύει περισσότερο καθαρά την αμφισβήτηση της Δύσης από μια μεγάλη συμμαχία χωρών, ετερόκλητη είναι αλήθεια, που επικράτησε να ονομάζεται Παγκόσμιος Νότος. Και αυτό σε αντιπαράθεση με τον Βορρά που αντιπροσωπεύει τον κόσμο της Δύσης.

Στην ουσία αυτό που αμφισβητείται είναι η αμερικανική ηγεμονία. Η ηγεμονία που επιβλήθηκε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο με τους κανόνες που διέπουν αυτό που αποκλήθηκε και Παγκοσμιοποίηση. Το θεσμικό σύστημα που δημιουργήθηκε από τους νικητές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου ήταν ελεγχόμενο από την Δύση και ειδικά από τους Αμερικανούς.

Η συμμετοχή της Σοβιετικής Ένωσης σ’αυτό το σύστημα ήταν πολύ περιορισμένη, με τη συμμετοχή της στα Ηνωμένα Έθνη και ειδικά το Συμβούλιο Ασφαλείας.

• Αντίθετα οι Δυτικοί έλεγχαν ισχυρούς θεσμούς της παγκόσμιας οικονομίας όπως την Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Κυρίως όμως η αμερικανική ηγεμονία στηρίχτηκε στην μονοκρατορία του δολαρίου, ως του νομίσματος των διεθνών συναλλαγών.

Οι χώρες του Παγκόσμιου Νότου που αμφισβητούν την ηγεμονία της Δύσης, περιλαμβάνουν τον ασιατικό πόλο με τις δύο μεγαλύτερες σε πληθυσμό χώρες του κόσμου, την Κίνα και την Ινδία, την Ρωσία,τη Νότια Αφρική, μια σειρά από χώρες της Λατινικής Αμερικής όπως η Βραζιλία, αλλά και χώρες της Μέσης Ανατολής όπως το Ιράν αλλά και ακόμη και τη Σαουδική Αραβία. Κάπου στο ενδιάμεσο βρίσκεται και η Τουρκία.

Όλος αυτός ο κόσμος του Παγκόσμιου Νότου ζει με την αίσθηση της αδικίας των κανόνων που επέβαλε η Δύση στο διεθνές σύστημα και ειδικά σε αυτό της διεθνούς οικονομίας. Στη Δύση αδυνατούν να αντιληφθούν αυτή την νέα δυναμική που δημιουργείται, η δε πληροφόρηση του κόσμου είναι κατά κανόνα μονομερής και στηρίζεται στα αγγλοσαξονικά μέσα ενημέρωσης.

Η Ευρώπη, λίκνο του δυτικού πολιτισμού, είναι κομμάτι της Δύσης αλλά από γεωπολιτικής σκοπιάς η επιρροή της είναι περιορισμένη, λόγω της εξάρτησής της από τις ΗΠΑ και την αδυναμία της να αποτελέσει ένα ανεξάρτητο πόλο του διεθνούς συστήματος.

Αυτό που επιδιώκουν οι χώρες του Παγκόσμιου Νότου είναι ένα νέο πλανητικό σύστημα στο οποίο δεν θα δεσπόζουν οι ΗΠΑ με το δολάριο και γι’αυτό σταδιακά οργανώνουν ένα σύστημα εμπορικών συναλλαγών με άλλα νομίσματα και απεξάρτηση από το αμερικανικό νόμισμα.

• Η γνωστή συμμαχία των BRICS στοχεύει στην αποδολαριοποίηση της παγκόσμιας οικονομίας. Ασφαλώς δεν είναι ένα εύκολο εγχείρημα και δεν πρόκειται να επιτευχθεί αύριο το πρωί, αλλά για πρώτη φορά αμφισβητείται ανοιχτά η ηγεμονία του αμερικανικού νομίσματος. Και όλοι γνωρίζουν ότι χωρίς την ηγεμονία του δολαρίου, δεν θα υπάρχει και αμερικανική αυτοκρατορία.

Η αδυναμία του Παγκόσμιου Νότου βρίσκεται στο γεγονός ότι οι χώρες που συμμετέχουν σε αυτή τη συμμαχία δεν έχουν πάντα κοινά συμφέροντα και υπάρχουν έντονοι ανταγωνισμοί ανάμεσά τους. Αυτούς τους ανταγωνισμούς προσπαθεί να εκμεταλλευτεί η Δύση για να μπορέσει να συνεχίσει τον ηγεμονικό της ρόλο.

Είναι άλλωστε γι’αυτό τον λόγο που δεν μπορούμε να μιλούμε για ένα νέο διπολικό κόσμο, αλλά για μια πολυπολική γεωπολιτική πραγματικότητα, πολύ πιο έντονη στον Παγκόσμιο Νότο και πολύ λιγότερο αισθητή στη Δύση με την υποταγή της Ευρώπης στην αμερικανική ηγεμονία μετά τον πόλεμο της Ουκρανίας.

Το βέβαιο πάντως είναι ότι βρισκόμαστε σε ένα κόσμο που τον χαρακτηρίζει η γεωπολιτική ρευστότητα και η αβεβαιότητα για το αύριο. Μπορεί όλοι όσοι παρατηρούν με προσοχή το πλανητικό πολιτικό τοπίο να διακρίνουν την ρευστότητά του αλλά κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πως θα είναι η επόμενη μέρα.

Το άναρχο σύστημα μέσα στο οποίο ζούμε, προσφέρεται σίγουρα για μια μεγάλη κρίση που κανείς όμως δεν μπορεί να προβλέψει πότε θα γίνει και ποια μορφή θα πάρει.

Φυσικό είναι, μέσα σε αυτό το ρευστό τοπίο και τις προκλήσεις του να ανησυχούμε και ως Ελλάδα και ως Κύπρος για τη δική μας θέση σε αυτό το σύστημα. Ασφαλώς η επιρροή μας είναι περιορισμένη και περιορίζεται ακόμη περισσότερο με τις αδυναμίες που παρουσιάζουν το ελληνικό και το κυπριακό κράτος. Αυτές οι αδυναμίες έχουν κατ’επανάληψη εκτεθεί από αυτή την στήλη και κάποιες αναφορές υπήρχαν και στο άρθρο της περασμένης Κυριακής.

• Στη σημερινή διαίρεση του κόσμου, η μονοδιάστατη επιλογή της Δύσης από την Αθήνα και την Λευκωσία, χωρίς επιφυλάξεις, χωρίς υποσημειώσεις, χωρίς αποχρώσεις, παραμένει προβληματική. Διότι, χωρίς να απομακρυνθούν από τη Δύση, υπάρχει χώρος για μια πολιτική που δεν θα την χαρακτηρίζει η μονομέρεια, αν όχι η υποτέλεια, με ανοίγματα στις χώρες του Παγκόσμιου Νότου.

Αλλά, όπως έγραφα και την περασμένη Κυριακή, μια τέτοια πολιτική εξυπακούει και στην Αθήνα και την Λευκωσία ένα σοβαρό κράτος δικαίου χωρίς λεκέδες που να το εκθέτουν και να το αποδυναμώνουν διεθνώς.

Ένα κράτος χωρίς πελατειακές σχέσεις και διαφθορά, ένα υποδειγματικό κοινωνικό κράτος, μια εύρωστη οικονομία και ένα πολυεπίπεδο παραγωγικό μοντέλο, ένα εκπαιδευτικό σύστημα που να παράγει γνώση και πολιτισμό, θα προάγει την επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο, ένα ολοκληρωμένο σύστημα υγείας στην υπηρεσία των πολιτών και ασφαλώς την ύπαρξη μιας οικολογικής συνείδησης και ευαισθησίας που να προστατεύει το περιβάλλον και την βιοποικιλότητα των οικοσυστημάτων.

Αλλά εμείς, πόρρω απέχουμε από ένα τέτοιο κράτος. Την ίδια ώρα είμαστε αντιμέτωποι με μια Τουρκία, που χωρίς να εγκαταλείπει την Δύση, διευρύνει ταυτόχρονα την επιρροή της στις χώρες του Παγκόσμιου Νότου.

ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ

Στο θέμα της συνεχούς παραβίασης της νεκρής ζώνης από την Τουρκία, η Αθήνα δεν μπορεί να σιωπά. Είναι καιρός να θέσει με αυστηρότητα το θέμα στην Άγκυρα, ακόμη και πριν την επίσκεψη του Ερντογάν στην ελληνική πρωτεύουσα. Αν δεν το κάνει, αυτό δεν θα είναι μόνο εγκατάλειψη της Κύπρου αλλά και εγκατάλειψη των καλώς νοουμένων ελληνικών συμφερόντων στην Ανατολική Μεσόγειο.

* Στέφανος Κωνσταντινίδης
Πανεπιστημιακός, συγγραφέας της μυθιστορηματικής τριλογίας ΝΟΜΑΔΑΣ, Αθήνα, Εκδόσεις Βακχικόν, 2017-2019. Τώρα κυκλοφορεί και το νέο του μυθιστόρημα, ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΝ ΑΝΤΩΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ/ΣΤΟ ΥΦΑΝΤΟ ΤΟΥ ΄21, από τον ίδιο εκδοτικό οίκο.
[email protected]

• Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΕΔΩ, ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ ΕΔΩ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ

ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΕΔΩ – ΓΙΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΜΥΝΑΣ ΕΔΩ

Στην Αθήνα και την Λευκωσία απαιτείται ένα σοβαρό κράτος δικαίου χωρίς λεκέδες που να το εκθέτουν και να το αποδυναμώνουν διεθνώς: Το νέο τοπίο στον πλανήτη, η Ελλάδα, και η Κύπρος