Το θέαμα που προσφέρει η τουρκική δικαιοσύνη αποσβολώνει: Υπονομεύει το τουρκικό κράτος δικαίου η σφοδρή μάχη μεταξύ των δύο ανώτατων δικαστηρίων

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ξεκίνησε άγριος εμπορικός “πόλεμος” μεταξύ της Τουρκίας και του Ισραήλ: Ο Ταγίπ Ερντογάν μπλόκαρε τα λιμάνια για τις ισραηλινές εισαγωγές και εξαγωγές

Για τις γενοκτονίες των… άλλων: Η Τουρκία θα στηρίξει τη μήνυση που κατέθεσε στο Διεθνές Δικαστήριο η Νότια Αφρική κατά του Ισραήλ, για τη Γάζα

Η κρίση νομιμότητας του νεοσουλτάνου και οι συνέπειές της: Οι Αμερικανοί …”σφάζουν” τον Ερντογάν με το βαμβάκι, δεν είναι πια επιλογή του η ένταση με την Ελλάδα…

Ανταπόκριση του Nicolas Bourcier (από την Κωνσταντινούπολη) στη συνδρομητική έκδοση της εφημερίδας Le Monde σημειώνει ότι εδώ και εβδομάδες, οι ανώτεροι δικαστές του Συνταγματικού Δικαστηρίου και του Ακυρωτικού Δικαστηρίου συγκρούονται στην Τουρκία για τη μοίρα που επιφυλάσσεται σε έναν φυλακισμένο αντίπαλο του καθεστώτος, τον Can Atalay, ο οποίος εξελέγη βουλευτής ενώ βρισκόταν στη φυλακή.

Το θέαμα που προσφέρει αυτές τις μέρες η τουρκική δικαιοσύνη αποσβολώνει, σχολιάζει ο δημοσιογράφος, καθώς στη μία μετά την άλλη υπόθεση η έννοια του δικαίου και της δικαιοσύνης, αν υπήρξε ποτέ, διαγράφηκε βάναυσα προς όφελος της «διακριτικής», ακόμη και της διοικητικής αυθαιρεσίας.

Κατ’ αρχάς υπάρχει η απελευθέρωση, την Τετάρτη 15 Νοεμβρίου, του Ogün Samast, του δολοφόνου του δημοσιογράφου Hrant Dink, ιδρυτή της εφημερίδας Agos, που κυκλοφορεί στα τουρκικά και στα αρμενικά.

Φυλακισμένος για δεκαέξι χρόνια, μετά από μια δίκη που στιγματίστηκε από παρατυπίες και στην οποία αθωώθηκαν δεκαεπτά από τους συγκατηγορούμενους του και δεν ενοχλήθηκε από τις αρχές κανένας από τους υποκινητές της δολοφονίας, ο κρατούμενος πέτυχε μείωση της ποινής του λόγω καλής συμπεριφοράς.

• Μια πρόωρη απελευθέρωση που θεωρείται από πολλούς σκανδαλώδης, ενώ πολλοί πολιτικοί ιθύνοντες, ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημοσιογράφοι σαπίζουν στη φυλακή για τις δηλώσεις ή τα γραφόμενά τους.

Και μετά, σχετικά με την υπόθεση του Can Atalay, εκλεγμένου βουλευτή (Εργατικό Κόμμα Τουρκίας, TIP) τον Μάιο, υπάρχει εδώ και σχεδόν δύο εβδομάδες, μία άνευ προηγουμένου διαμάχη μεταξύ δύο επιφανών δικαστικών θεσμών, του Ακυρωτικού Δικαστηρίου, του ανώτατου εφετείου της χώρας, και του Συνταγματικού Δικαστηρίου, που είναι αποκαλυπτική των διαιρέσεων στην εξουσία.

Όπως αναφέρεται, μεταξύ άλλων, η υπόθεση είναι αποκαλυπτική της κατάρρευσης ενός προκατειλημμένου συστήματος, το οποίο εγκλωβίζεται από τις εσωτερικές του διμάχες, και στο οποίο ενεπλάκη προσωπικά ο αρχηγός του κράτους, Ταγίπ Ερντογάν (Recep Tayyip Erdogan), εκμεταλλευόμενος την ευκαιρία να προωθήσει την ιδέα του για ένα νέο Σύνταγμα.

Για τον δικηγόρο και πρόεδρο της Ένωσης Τουρκικών Δικηγόρων, Erinç Sagkan, αυτή η αυθαιρεσία «δεν είναι μια απλή δικαστική κρίση, είναι μια κρίση του κράτους και η έκδηλη παραβίαση του Συντάγματος από τη δικαιοσύνη». Ο νέος ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Özgür Özel, κατήγγειλε μια «απόπειρα πραξικοπήματος».

Πράγματι, αυτή η δικαστική μάχη είναι εμβληματική με περισσότερους από έναν τρόπους, σχολιάζει ο δημοσιογράφος περιγράφοντας το ιστορικό και τις πτυχές της υπόθεσης του Can Atalay.

Όπως εξηγείται, μεταξύ άλλων, τις ημέρες που ακολούθησαν την απόφαση των ανώτερων δικαστών να απελευθερώσουν τον Can Atalay, το Ποινικό Δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης, το οποίο συνδέεται με την υπόθεση, αντιτάχθηκε με τη σειρά του στην απόφαση των δικαστών, παραπέμποντας την υπόθεση στο Ακυρωτικό Δικαστήριο και υποστηρίζοντας ότι η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου δεν είχε καμία σχέση με την ετυμηγορία του δικαστηρίου.

Στις 8 Νοεμβρίου, το Ακυρωτικό Δικαστήριο απέκλεισε με τη σειρά του κάθε αποφυλάκιση και μάλιστα κατέθεσε ποινική μήνυση κατά των δικαστών του Συνταγματικού Δικαστηρίου.

• Για τους δικαστές του Ακυρωτικού, το ανώτατο δικαστήριο υπερέβη τα «συνταγματικά και νομικά όριά του», αντιστρέφοντας την «καθιερωμένη νομολογία» που αναπτύχθηκε από τα δικαστήρια και «έσυρε το νομικό σύστημα στο χάος».

Αντικείμενο αυτής της οργής: η εξουσία που δόθηκε στο Συνταγματικό Δικαστήριο να αποφαίνεται για μεμονωμένες υποθέσεις, ένα προνόμιο που εισήχθη το 2012 –ειρωνεία της τύχης– από την κυβέρνηση του AKP, υπό την ηγεσία του τότε πρωθυπουργού, Recep Tayyip Erdogan.

«Αυτή η ατομική προσφυγή, που ελπίζαμε ότι θα ήταν ένα πρακτικό εργαλείο για την επίλυση των δομικών προβλημάτων του τουρκικού δικαστικού συστήματος, έχει κάνει θραύση και έχει καταστεί ένα συστημικό πρόβλημα που αποδυναμώνει το σύνολο», δικαιολόγησαν την απόφασή τους οι δικαστές.

Γνώμη που συμμερίζεται ο αρχηγός του κράτους, ο οποίος στις 10 Νοεμβρίου δήλωσε:

«Κανείς δεν μπορεί να ακυρώσει μια απόφαση του Ακυρωτικού Δικαστηρίου, που είναι ανώτατο δικαστήριο. Δυστυχώς, σε αυτή τη φάση το Συνταγματικό Δικαστήριο κάνει πολλά λάθη. Αυτή η κατάσταση μας στενοχωρεί πολύ».

Ο σύμμαχος της κυβέρνησης, ο ακροδεξιός υπερεθνικιστής Devlet Bahçeli, ηγέτης του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP), ζήτησε την αναμόρφωση ή την οριστική κατάργηση του Συνταγματικού Δικαστηρίου.

Η αντιπαράθεση γίνεται ακόμη πιο έντονη καθώς η ασάφεια παραμένει μη δίνοντας τέλος στην κρίση. Οι δικηγόροι του Can Atalay ανακοίνωσαν ότι θα ασκήσουν εκ νέου έφεση. Ο πρόεδρος του Συνταγματικού Δικαστηρίου, Zühtü Arslan, που ασκεί τα καθήκοντά του από το 2015, δεν έχει προβεί ακόμη σε κάποιο σχόλιο.

Σύμφωνα με τον πρώην δημοσιογράφο της εφημερίδας Cumhuriyet, Alican Uludag, που τώρα εργάζεται στην τουρκική υπηρεσία του διεθνούς γερμανικού καναλιού Deutsche Welle, η σύγκρουση μεταξύ των δύο ανώτατων δικαστηρίων της χώρας είναι μόνο το ορατό σημάδι μιας μακροχρόνιας διαμάχης μεταξύ δύο συνιστωσών του κυβερνητικού συνασπισμού.

Από τη μια πλευρά, οι δικαστές του Ακυρωτικού Δικαστηρίου, ως επί το πλείστον κοντά ή συνδεδεμένοι με το MHP και από την άλλη, οι δικαστές του Συνταγματικού Δικαστηρίου, μέλη ή συνδεδεμένοι με τη θρησκευτική αδελφότητα Iskenderpasa.

• Η τελευταία αποτελεί εδώ και καιρό τον σκληρό πυρήνα του ΑΚΡ και έχει γαλουχήσει, μεταξύ άλλων, αξιόλογες προσωπικότητες της τουρκικής πολιτικής, όπως ο Necmettin Erbakan (1926-2011), πνευματικός πατέρας του Erdogan ή ο πρώην πρωθυπουργός Turgut Özal (1927-1993).

Δύο πρόσφατα επεισόδια, υπογραμμίζει ο δημοσιογράφος, συνέβαλαν επίσης στην επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ των δύο θεσμών. Τον Φεβρουάριο, ο υποψήφιος του προέδρου Erdogan για πρόεδρος του Συνταγματικού Δικαστηρίου απορρίφθηκε από τους ομοίους του, ανοίγοντας το δρόμο για τρίτη θητεία στον Zühtü Arslan.

Τον Οκτώβριο το ίδιο Δικαστήριο αρνήθηκε να αυξήσει τους μισθούς των ειρηνοδίκων του Ακυρωτικού Δικαστηρίου- γεγονότα που ήταν αρκετά για να οξύνουν την αντιπαλότητα.

ΠΗΓΗ: Le Monde – En Turquie, une bataille acharnée entre les deux plus hautes Cours de justice mine l’Etat de droit

«Βλέπω μπροστά μου τον γκρεμό όπου μας οδηγεί η καταπίεση που κάλυψε τον τόπο, αυτή η ανωμαλία πρέπει να σταματήσει»: Η ελληνική πεζογραφία για το Πολυτεχνείο και τη χούντα