Είναι μια από τις μακροβιότερες διαμάχες της Ευρώπης πλέον ώριμη για να εξομαλυνθεί; ερωτά το Bloomberg… Και ασφαλώς ομιλεί για τις απειλές της Τουρκίας εναντίον της Ελλάδας

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ξεχασμένα έθιμα: Στην Ελλάδα, από την Πασχαλιά του ’28, τσούγκριζαν πασχαλινά αυγά στη σέντρα `

Η φουρτούνα κάτω από τη νηνεμία: Το αδιάντροπο τουρκικό παιχνίδι με την διχοτόμηση του Αιγαίου, που τώρα θα περάσει και στα σχολικά βιβλία, ξεκίνησε το 1982…

Ο Ραφαήλ μετέφερε το Άγιος Φως, με ειδικό καντήλι, στο Μετόχι του Παναγίου Τάφου: Εκατοντάδες πιστοί βρέθηκαν, κατά την υποδοχή του, στην Πλάκα

Το αμερικανικό πρακτορείο Bloomberg σε ρεπορτάζ του Paul Tugwell και του Selcan Hacaoglu μεταδίδει ότι μια από τις μακροβιότερες διαμάχες της Ευρώπης είναι πλέον ώριμη για να εξομαλυνθεί, αναφερόμενο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Πέρυσι τέτοια εποχή, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αντάλλασσαν αιχμές. Πριν από τρία χρόνια, οι χώρες έφτασαν στα πρόθυρα του πολέμου.

Τώρα, οι δύο εριστικοί σύμμαχοι στη νότια πτέρυγα του ΝΑΤΟ κάνουν μια ιστορική προσπάθεια να γίνουν φίλοι.

Και οι δύο πλευρές έχουν να κερδίσουν, αν μπορέσουν να γυρίσουν σελίδα σε δεκαετίες αντεγκλήσεων.

«Δεν θα έχουμε τίποτα να ωφεληθούμε από μια πολύ επιθετική Τουρκία που θα κόψει τους δεσμούς της με τη Δύση και θα αποτελέσει πρόβλημα για εμάς», δήλωσε ο κ. Μητσοτάκης σε συνέντευξή του στην τηλεόραση του Bloomberg στη Νέα Υόρκη. «Έχουμε φτάσει σε ένα σημείο όπου μπορούμε να είμαστε εύλογα αισιόδοξοι ότι και η Τουρκία καταλαβαίνει πού βρίσκονται τα μακροπρόθεσμα συμφέροντά της».

Από τότε που ο Ερντογάν κέρδισε την επανεκλογή του τον Ιούνιο, η Τουρκία έχει θέσει ως στόχο να αποκαταστήσει την οικονομική της αξιοπιστία, διορίζοντας έναν νέο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας και έναν νέο υπουργό Οικονομικών, για να τραβήξει μια γραμμή στις πολιτικές του πρόσφατου παρελθόντος. Παρά τις απότομες αυξήσεις των επιτοκίων από τη μία και τη λογική ρητορική από την άλλη, η λίρα έχει υποχωρήσει 32% φέτος και η χώρα χρειάζεται να προσελκύσει ξένες επενδύσεις.

Και οι δύο πλευρές γνωρίζουν ότι η προσέγγιση μπορεί να είναι κομβικής σημασίας για αυτές τις προσπάθειες – εν μέρει επειδή η ιδιότητα της Ελλάδας ως μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμβάλλει στην ανάδειξη των διαφωνιών της με την Τουρκία σε ζητήματα που αφορούν όλη την ΕΕ.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Bloomberg, Έλληνες αξιωματούχοι είναι ιδιαιτέρως προετοιμασμένοι να ασκήσουν επιρροή σε συγκεκριμένα μέτρα που επιδιώκει η Τουρκία από την Ευρώπη, από την απελευθέρωση της βίζας μέχρι το εμπόριο.

Το κοινοβούλιο της ΕΕ νωρίτερα φέτος άσκησε κριτική στην Τουρκία, επικαλούμενο τη διαμάχη για την Κύπρο, που διαιρείται από την τουρκική παρουσία εδώ και 50 χρόνια. Η Ελλάδα υποστηρίζει τη θέση της κυπριακής κυβέρνησης για επανένωση του νησιού ως διζωνική ομοσπονδία. Η Τουρκία τάσσεται υπέρ μιας λύσης δύο κρατών.

Έκθεση της ΕΕ ανέφερε ότι η ένταξη της Τουρκίας «δεν μπορεί να συνεχίσει υπό τις παρούσες συνθήκες» και επέκρινε την έλλειψη προόδου για την επίλυση της κατανομής της εξουσίας στο νησί και τις μη εξουσιοδοτημένες γεωτρήσεις σε παρακείμενα ύδατα.

Με την επανεκλογή και των δύο ηγετών αυτό το καλοκαίρι, ο Μητσοτάκης και ο Ερντογάν έχουν πλέον το πολιτικό κεφάλαιο για να επιλύσουν τις διαφωνίες που ταλαιπωρούν τη σχέση εδώ και δεκαετίες.

Η διαμάχη για την Κύπρο βαραίνει σε μια περίοδο που ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει ρίξει βαρύ πέπλο στην ενεργειακή ασφάλεια στην περιοχή. Η πρόοδος θα επέτρεπε την εξαγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου στις τουρκικές αγορές και την Ευρώπη μέσω αγωγού από το νησί.

• Μικρό κοινό έδαφος

Η πορεία προς την προσέγγιση χαράσσεται από μια σειρά συναντήσεων υψηλού επιπέδου που θα πραγματοποιηθούν μέχρι τον Δεκέμβριο, όπου τα θέματα αυτά θα βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, οι δύο ηγέτες συναντήθηκαν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, για δεύτερη φορά μέσα σε δύο μήνες, και δημοσίευσαν πανομοιότυπες ανακοινώσεις , που επιβεβαιώνουν την αποφασιστικότητά τους να διατηρήσουν τη δυναμική.

Η πρόκληση είναι ότι, ενώ μπορεί να υπάρχει μία άνευ προηγουμένου πολιτική βούληση μεταξύ των δύο πλευρών, υπάρχει ελάχιστο κοινό έδαφος. Σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν την ουσία των συνομιλιών και τη διαπραγματευτική θέση κάθε πλευράς, οι λύσεις είναι πιθανό να παραμείνουν ανέφικτες, όταν η Ελλάδα και η Τουρκία μετά βίας μπορούν να συμφωνήσουν για το πλαίσιο επίλυσης των προβλημάτων τους.

Ταραγμένα ύδατα

Η προτίμηση της Ελλάδας είναι να παρακάμψει το ζήτημα της επίλυσης των θαλάσσιων συνόρων, παραπέμποντάς το στα διεθνή δικαστήρια. Είναι μια διαφωνία που το 2020 έφερε τα δύο μέλη του ΝΑΤΟ στα πρόθυρα στρατιωτικής αντιπαράθεσης. Ωστόσο, η Τουρκία θέλει να αντιμετωπίσει το σύνολο των αμοιβαίων διαφωνιών ως πακέτο, σύμφωνα με ανθρώπους που γνωρίζουν τις διαπραγματεύσεις, οι οποίοι ζήτησαν να μην κατονομαστούν επικαλούμενοι την ευαισθησία των συνομιλιών.

«Μιλάμε μόνο για μια βασική διαμάχη. Και η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει περίπτωση να μιλήσουμε ουσιαστικά με την Τουρκία, αν συνεχίσει να αμφισβητεί την κυριαρχία των ελληνικών νησιών», είπε ο κ. Μητσοτάκης. «Κανένας πρωθυπουργός, σίγουρα όχι εγώ, θα ήταν διατεθειμένος να μπει σε αυτή τη συζήτηση. Άρα αυτό είναι εκτός τραπέζης (συνομιλιών). Και το έχω καταστήσει σαφές στον πρόεδρο Ερντογάν».

• Παράπλευρα κέρδη

Η απόσταση μεταξύ των θέσεων των δύο πλευρών μπορεί να μην είναι μοιραία για τη βελτίωση της σχέσης, όταν υπάρχουν τόσα πολλά παράπλευρα κέρδη που πρέπει να επιτευχθούν.

«Για την Άγκυρα το πιο σημαντικό είναι να καλλιεργήσει την εντύπωση ότι θέλει νέες συνομιλίες», δήλωσε ο Ryan Gingeras, καθηγητής εθνικής ασφάλειας στην Naval Postgraduate School. Η Τουρκία επιδιώκει «να εμπλακεί σε μια διαδικασία διαπραγμάτευσης προς όφελος του ευρωπαϊκού ακροατηρίου», είπε στο Bloomberg.

Η Ελλάδα εν τω μεταξύ επιδιώκει να αξιοποιήσει τις πρόσφατες οικονομικές προόδους και ένα μόνιμο πολεμικό έρεισμα δεν βοηθά. Η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας αυξήθηκε δύο βαθμίδες από τον Moody’s την περασμένη εβδομάδα, φέρνοντάς την ένα βήμα μακριά από το καθεστώς επενδυτικής βαθμίδας, που κατείχε για τελευταία φορά πριν από 13 χρόνια.

Αφού κέρδισε μια δεύτερη θητεία, ο κ. Μητσοτάκης δεσμεύτηκε να μειώσει τον δείκτη χρέους της Ελλάδας κάτω από το 140% του ΑΕΠ έως το 2027, από το υψηλό του 206% το 2020.

«Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η επιλογή είναι είτε η πλήρης συμφωνία για την επίλυση αυτού του ζητήματος στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης είτε το να είμαστε στο χείλος του πολέμου», είπε ο κ. Μητσοτάκης στο Bloomberg. «Μπορούμε να έχουμε μια καλή σχέση, ακόμα κι αν συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε σε ορισμένα μεγάλα, σημαντικά ζητήματα της ατζέντας».

ΠΗΓΗ: Πρακτορείο Bloomberg, Paul Tugwell και Selcan Hacaoglu – Greece Reckons Detente Can Bind Erdogan to the West for Good

Ο ευεργετηθείς, από τον Ρόμπερτ Μενέντεζ, κυβερνήτης του Νιου Τζέρσεϊ, ζήτησε την παραίτηση του: Αβάσιμες οι κατηγορίες, δεν θα με αποσπάσουν από το έργο μου, απαντά ο γερουσιαστής