Tetris: Tα μυστικά που έκαναν διαχρονικά ακαταμάχητο ένα παιγνίδι της ψυχροπολεμικής εποχής
FILE PHOTO: Αναπαράσταση των σχηματισμών του Tetris. EPA, MALTE CHRISTIANS
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Γιατί το Tetris διατηρεί σχεδόν αναλλοίωτη την τεράστια δημοτικότητά του, σχεδόν 40 χρόνια μετά τη δημιουργία του;
Και, δεύτερον γιατί είναι τόσο, μα τόσο εθιστικό;
Με αφορμή τη νέα ταινία «Tetris» που έκανε χθες πρεμιέρα στο Apple TV+, το ΒΒC δημοσίευσε ένα εξαιρετικό ρεπορτάζ που διερευνά αυτά τα δύο ερωτήματα αλλά θυμίζει και μερικά γεγονότα για την ιστορία του ίσως πιο διάσημου παιχνιδιού της δεκαετίας του 1980
Πολλοί υποθέτουν ότι το Tetris δημιουργήθηκε από την ιαπωνική εταιρία Nintendo λόγω της τεράστιας επιτυχίας που γνώρισε το παιγνίδι (και) στην κονσόλα Game Boy το 1989.
Στην πραγματικότητα όμωβς το Tetris ήταν έργο ενός βαριεστημένου Ρώσου προγραμματιστή, του Αλεξέι Πατζίτνοφ (Alexey Pajitnov).
Είναι ο άνθρωπος που δημιούργησε για πρώτη φορά το Tetris το 1984 στο απόγειο του Ψυχρού Πολέμου.
Για εκείνον ήταν ένα διασκεδαστικός τρόπος να μειώνει τις εντάσεις της εργασίας του στην Ακαδημία Επιστημών της Σοβιετικής Ένωσης όπου εργαζόταν.
Χρησιμοποίησε έναν πρωτόγονο υπολογιστή ονόματι Electronika 60, ο οποίος δεν ήταν ωστόσο ικανός να δημιουργήσει γραφικά.
Ετσι, ο Πατζίτνοφ χρησιμοποίησε το σύμβολο της παρένθεσης στο πληκτρολόγιό του για να αναπαράγει τα τουβλάκια που είχε στο μυαλό του, καταφέρνοντας τελικά να γράψει έναν στοιχειώση κώδικα για το παιγνίδι.
Τετράς και Τένις=Tetris
Η ονομασία Tetris προήλθε από μια ιδέα του Πατζίτνοφ να συνδυάσει την ελληνική λέξη τετράς. ΕΙναι η τετράδα των τετραγώνων που υπάρχουν σε κάθε ένα από τα κινούμενα κομμάτια του παιγνιδιού) και το αγαπημένο του άθλημα: Το τένις.
Όσο για το τραγούδι που συνοδεύει το παιγνίδι -και οι σημερινοί πενηντάρηδες εύκολα ανακαλούν στ’ αυτιά τους αν δεν το ακούν ακόμη- αυτό είναι το Korobeiniki: Ενα παλιό ρώσικο τραγούδι.
Σε μια συνέντευξή του το 2019, ο Πατζίτνοφ είχε πει: «Σε πολλά παιχνίδια καταστρέφεις πράγματα, αλλά στο Tetris έχεις την ψευδαίσθηση ότι χτίζεις κάτι συνέχεια. Είναι λοιπόν εποικοδομητικό και θετικό και σε κάνει να νιώθεις έξυπνος».
Tο Tetris είναι το πιο διαδεδομένο παιχνίδι όλων των εποχών, δηλαδή το παιχνίδι που μετατράπηκε για χρήση στις πιο διαφορετικές συσκευές και πλατφόρμες και ένα από τα πιο επιτυχημένα εμπορικά εγχειρήματα του gaming με 520 εκατομμύρια αντίγραφά του να έχουν πωληθεί παγκοσμίως.
Τι είναι αυτό ακριβώς που κάνει το Tetris το «τέλειο» βιντεοπαιχνίδι;
Η συγκίνηση του παιχνιδιού
Η ιδέα του Tetris είναι εκπληκτικά απλή: τα γεωμετρικά σχήματα (φτιαγμένα από τέσσερα τετράγωνα) πέφτουν ένα προς ένα από την κορυφή της οθόνης. Ο παίκτης πρέπει να αναδιατάξει αυτά τα σχήματα ώστε να σχηματιστούν οριζόντιες γραμμές, οι οποίες στη συνέχεια «καθαρίζουν» τα μπλοκ και ελευθερώνουν επιπλέον χώρο. Ωστόσο, τα μπλοκ τείνουν να συσσωρεύονται χαοτικά, δημιουργώντας ένα ασφυκτικό συναίσθημα
Οσο αυξάνονται τα επίπεδα και τα μπλοκ πέφτουν όλο και πιο γρήγορα, ο παίκτης μπαίνει σταδιακά σε μια διαισθητική ροή.
Ελέγχοντας μια θάλασσα χάους
Όλα αυτά συνδυάζονται για να δημιουργήσουν μια συγκίνηση που είναι δύσκολο να διατυπωθεί. Ο καθηγητής Τζέιμς Νιούμαν, συν-διευθυντής του Playable Media Lab στο Πανεπιστήμιο Bath Spa, αναφέρει: «Προσπαθώντας να αποκριθείς στην αέναη πτώση των μπλοκ, οργανώνοντάς τα, παρκάροντας τακτικά μερικά ώστε να δημιουργήσεις συνδυασμό αργότερα και προσθέτοντας στρατηγικά σχήματα και δομές με τη δυνατότητα μελλοντικής απομάκρυνσης, το Tetris προσφέρει τη σαγηνευτική δυνατότητα του ελέγχου σε μια θάλασσα φαινομενικού χάους».
Το Tetris είναι ένα παιχνίδι που εμπνέει την κριτική σκέψη, λένε με επιστήμονες από το Mind Research Network, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι η υψηλή έκθεση στο Tetris κάνει τον εγκέφαλο να καταναλώνει λιγότερη γλυκόζη και να γίνεται πιο παραγωγικός.
«Αν κοιτάξετε τη σχεδίαση του Tetris, όλα έχουν τη θέση τους, δεν υπάρχει τίποτε περιττό είναι σχεδόν «αποσταγμένο» στην πιο αγνή του μορφή», προσθέτει ο προγραμματιστής βιντεοπαιχνιδιών Niels Monshouwer.
Όταν ερωτάται γιατί ένα παιχνίδι τόσο απλοϊκό όπως το Tetris αναφέρεται τόσο συχνά ως η κορυφή των βιντεοπαιχνιδιών, ο Monshouwer λέει: «Συνιστά το απόλυτο παράδειγμα του “εύκολα το καταλαβαίνεις, δύσκολα το κατακτάς». Στο πιο βασικό επίπεδο, υπάρχει η ευχαρίστηση της τακτοποίησης.
Κάθε φορά που παίζεις, γίνεσαι καλύτερος. Μπορείς να μπεις σε μια ροή όπου τα χέρια και το μυαλό σου γίνονται ένα.”
Μπορεί να χρειαστούν χρόνια για να κυριαρχήσει κανείς στο σκάκι, αλλά η απλότητα του Tetris σημαίνει ότι σχεδόν οποιοσδήποτε – σκληροπυρηνικός παίκτης ή όχι – μπορεί διαισθητικά να καταλάβει τι πρέπει να κάνει. «Το Tetris είναι πραγματικά ένας μινιμαλιστικός σχεδιασμός παιχνιδιού στα καλύτερά του», εξηγεί ο δημοσιογράφος τεχνολογίας Dan Ackerman και συγγραφέας του The Tetris Effect: The Game that Hypnotized the World.
Το Tetris και ο Ψυχρός Πόλεμος
Κάθε χρόνο η παγκόσμια αγάπη για το Tetris εκδηλώνεται στο Classic Tetris World Championship, ένα ετήσιο τουρνουά που ξεκίνησε το 2010 και διεξάγεται τώρα στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου συγκεντρώνονται κορυφαίοι παίκτες για να διαγωνιστούν.
Ο πρόεδρος του τουρνουά Vince Clemente λέει ότι ένα από τα μυστικά του τουρνουά είναι η ανέμελη ατμόσφαιρα που καλλιεργεί το παιχνίδι, κάτι πολύ διαφορετικό από το να παρακολουθείς ένα τουρνουά, για παράδειγμα, παιχνιδιών με επίκεντρο την ένοπλη βία. «Σε αντίθεση με άλλες κοινότητες ηλεκτρονικών αθλημάτων που μπορεί να είναι κάπως τοξικές, η κοινότητα του Tetris υποστηρίζει η μία την άλλη», ισχυρίζεται. “Νομίζω ότι τελικά αυτό προέρχεται από το γεγονός ότι πραγματικά παίζεις ένα παιχνίδι ενάντια στον εαυτό σου. Είσαι αυτός που είναι υπεύθυνος για το πώς παίζεις και τι σκοράρεις»
O Brian Brown, o άνθρωπος που σχεδίασε τα κομικ της ταινίας λέει: «Μόλις ξεκινήσει κανείς το Tetris, καταλαβαίνει βαθιά ότι είναι μια πρόκληση που αξίζει να επιστρέψει. Είναι πιο απλό και πιο εύκολο να μάθεις από το σκάκι και δεν είναι λιγότερο δύσκολο. Πολλοί μπορεί να υποστηρίξουν ότι είναι επίσης πολύ πιο διασκεδαστικό».
Για τον Άκερμαν, το γεγονός ότι το Tetris έχει τόσο βαθιά θεμέλια θα εξασφαλίσει ότι θα παίζεται ακόμα σε 100 χρόνια από τώρα. «Θυμηθείτε ότι το βασικό μαθηματικό παζλ πίσω από το Tetris, που ονομάζεται pentominoes, υπάρχει από τις αρχές του 1900 και τα παζλ που χτίζονται γύρω από τη γεωμετρία είναι μια παγκόσμια ιδέα», λέει.
“Πολλά ρετρό παιχνίδια δεν γερνούν καλά. Είτε οι άνθρωποι προσπαθούν να τα ξαναδημιουργήσουν με “μοντέρνα” γοητεία και πέφτουν στραβά, είτε βάζουν μια νέα στρώση χρώματος σε ένα παλιό παιχνίδι – εξ ου και όλα τα “remasters” και τα “remakes” βιντεοπαιχνιδιών Από τα τελευταία αρκετά χρόνια. Το Tetris αποφεύγει σε μεγάλο βαθμό αυτή την παγίδα, γιατί δεν χρειάζεται μεγάλη αναβάθμιση γραφικών για να δείχνει και να αισθάνεται μοντέρνο. Ο αρχικός σχεδιασμός ήταν τόσο διαχρονικός, που τα κόκαλα πίσω του θα στέκονται πάντα όρθια.”
Οσον αφορά την ταινία, δεν είναι προφανώς μια «ταινία για το Tetris», αλλά περισσότερο ένα γεωπολιτικό θρίλερ στο οποίο το Tetris είναι ένα σημείο πλοκής
Με φόντο τη δεκαετία του 1980, η ταινία περιγράφει έναν χαρισματικό video enterpreuneur να πετάει στη Σοβιετική Ένωση σε μια αποστολή να φέρει το Tetris – ένα παιχνίδι που του τράβηξε το μυαλό σε μια επιχειρηματική έκθεση – πέρα από το Σιδηρούν Παραπέτασμα. Συναντώντας τον δημιουργό του παιχνιδιού Alexey Pajitnov στη Μόσχα, δημιουργεί μια απίθανη συνεργασία μαζί του και αγωνίζονται ενάντια στον χρόνο (και τους απατεώνες αξιωματικούς της KGB) για να βγάλουν το Tetris από τη χώρα.
Με πληροφορίες από το BBC
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE