Απειλή για τον Πούτιν o Πριγκόζιν ή πιόνι για να κρατάει “σούζα” τους στρατηγούς; Η άνοδος και η πτώση του αφεντικού της Wagner [videos]
FILE PHOTO: Πολύς σκληρός ο Πριγκόζιν [εικονίζεται σε μαζική ταφή μισθοφόρων του], αλλά πολύ σκληρότερος και δόλιος ο Πούτιν. Photo via Twitter
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ο Γεβγκένι Πριγκόζιν προ μηνών παραδέχθηκε ότι ηγείται της μισθοφορικής οργάνωσης Wagner, ενώ προ ημερών ανέλαβε την ευθύνη για την χρηματοδότηση και λειτουργεία ενός τεράστιου δικτύου τρολ στο Διαδίκτυο.
Είναι όμως απειλή για τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν ή κάνει ακριβώς αυτό που θέλει ο ηγέτης του Κρεμλίνου;
Ο Πριγκόζιν έγινε σταδιακά μια από τις εξέχουσες προσωπικότητες στον πόλεμο της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας. Η σκληρή και άνευ προηγουμένου κριτική του στη στρατιωτική διοίκηση της Ρωσίας τον έκανε να θεωρηθεί ως πιθανή απειλή για τον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Έχει όμως τόση επιρροή όσο φαίνεται;
Η οργάνωση Wagner είναι διαβόητη για τη σκληρότητα και τις βάναυσες τακτικές της στο πεδίο της μάχης. Έδειξε επίσης την σκληρότητά της και εκτός πεδίου μάχης σε βίντεο με εκτελέσεις μαχητών της που αυτομόλησαν στην Ουκρανία.
Την περασμένη Δευτέρα, ένα βίντεο που δημοσιεύτηκε στο κανάλι Telegram Grey Zone, που πιστεύεται ευρέως ότι συνδέεται με την ομάδα, δείχνει έναν μισθοφόρο της οργάνωσης και πρώην ποινικό κατάδικο, ο οποίος αυτοπροσδιορίστηκε ως Ντμίτρι Γιακουτσένκο, να ξυλοκοπείται μέχρι θανάτου με βαριοπούλα.
Αλλά δυο μέρες μετά, την περασμένη Τετάρτη, ο Πριγκόζιν εμφανίστηκε μπροστά σε στρατιωτικούς μπλόγκερ και κρατικά μέσα ενημέρωσης με τον «εκτελεσμένο μαχητή», αναφερόμενος σε αυτόν ως «έναν καλό τύπο, που έφερε μεγάλο όγκο σημαντικών πληροφοριών από την ουκρανική αιχμαλωσία».
- Ο Βάγκνερ υιοθέτησε τη βαριοπούλα ως σύμβολό της, αφού φέρεται να τη χρησιμοποίησε για να εκτελέσει έναν αποστάτη από τις τάξεις της πέρυσι.
“Η επιδεικτική σκληρότητα είναι μέρος αυτού που προσφέρει ο Πριγκόζιν. Ό,τι κι αν είναι —ένα σκηνικό, τρολάρισμα ή συναρπαστική παράσταση — δεν παύει να είναι μέρος μιας διαφημιστικής καμπάνιας που προωθεί τη λατρεία της βίας,” έγραψε ο Αντρέι Κολέσνικοφ, ανώτερος συνεργάτης στο Carnegie Endowment για τη Διεθνή Ειρήνη, στο ανεξάρτητο μέσο ενημέρωσης Novaya Gazeta .
Από τη φυλακή στα χοτ ντογκ στον «σεφ του Πούτιν»
Γεννημένος το 1961 στο τότε Λένινγκραντ και σήμερα Αγία Πετρούπολη, ο Πριγκόζιν φέρεται να πέρασε στα 20 του σε μια σοβιετική φυλακή όπου εξέτισε εννέα χρόνια για ληστεία και απάτη.
Η αποφυλάκισή του και η πτώση της Σοβιετικής Ένωσης επέτρεψαν στον Πριγκόζιν να ξεκινήσει μια επιχειρηματική πορεία.
- Ξεκίνησε με καρότσια χοτ-ντογκ στην πόλη του και αργότερα πέρασε σε μεγαλύτερα έργα, όπως ένα πολυτελές εστιατόριο στην Αγία Πετρούπολη, το οποίο έγινε κόμβος για τις ρωσικές ελίτ, συμπεριλαμβανομένου του τότε αντιδημάρχου Βλαντιμίρ Πούτιν.
Έχοντας επωφεληθεί από στενούς δεσμούς με τις πολιτικές ελίτ, η επιχείρηση του Πριγκόζιν επεκτάθηκε περαιτέρω αφότου ο Πούτιν έγινε πρόεδρος.
Η εταιρεία τροφοδοσίας που δημιούργησε, η Concord, που ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1990, είχε αποκλειστικές και προσοδοφόρες κρατικές συμβάσεις για κρατικά δείπνα, συμπεριλαμβανομένης της μαγειρικής για την τελετή ορκωμοσίας του Πούτιν και την επίσκεψη του Προέδρου των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους στην Αγία Πετρούπολη.
- Τα συμβόλαια αυτά έδωσαν στον Πριγκόζιν το παρατσούκλι «σεφ του Πούτιν».
Ωστόσο, ο Πριγκόζιν δεν περιόρισε τις φιλοδοξίες του στον κλάδο της εστίασης.
Ανάμειξη στις εκλογές και στρατιωτικές «γκρίζες υπηρεσίες» για τη Ρωσία
Την περασμένη Τρίτη, ο Πριγκόζιν παραδέχτηκε ότι βρισκόταν πίσω από την Υπηρεσία Ερευνών Διαδικτύου , πιο γνωστή ως δίκτυο ή φάμπρικα τρολ.
Σύμφωνα με το FBI, η υπηρεσία ξεκίνησε μια εκτεταμένη εκστρατεία παραπληροφόρησης για να επηρεάσει τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ το 2016 .
- Ο Πριγκόζιν είχε διαψεύσει σθεναρά τις κατηγορίες αυτές. Το ίδιο είχαν κάνει και οι δικηγόροι του οι οποίοι, μάλιστα, είχαν κινηθεί νομικά εναντίον δημοσιογράφων που έγραφαν για τη σύνδεσή του με τις ρωσικές φάμπρικες τρολ.
Το 2014, ο Πριγκόζιν ίδρυσε την ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία Wagner Group. Όπως και με τις φάμπρικες των τρολ, αρνιόταν εδώ και καιρό οποιαδήποτε ανάμειξη με την ομάδα μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2022, όταν παραδέχτηκε ότι δημιούργησε τη μονάδα.
Η Αλεξάνδρα Προκοπένκο, ανεξάρτητη Ρωσίδα αναλύτρια, δήλωσε στη Deursche Welle ότι η μισθοφορική ομάδα του Πριγκόζιν παρείχε «γκρίζες υπηρεσίες» στον Πούτιν.
«Κάνει τη ζωή του αφεντικού του και του στενού του κύκλου ευκολότερη στις περιοχές όπου δεν ήθελαν να εμπλακούν δημόσια και επίσημα», είπε η Προκοπένκο. «Για παράδειγμα, στις περιοχές του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ στην Ουκρανία, καθώς και στην Αφρική και τη Συρία , όπου οι μισθοφόροι της Wagner όχι μόνο συμμετείχαν σε πολεμικές ενέργειες, αλλά και φρουρούσαν ορισμένες εγκαταστάσεις πετρελαίου».
H Wagner εναντίον του ρωσικού στρατού
Οι μισθοφόροι της Wagner ενεπλάκησαν για πρώτη φορά στην Ουκρανία το 2014, όταν βοήθησαν τους αυτονομιστές που υποστηρίζονταν από τη Ρωσία να προσαρτήσουν παράνομα τη χερσόνησο της Κριμαίας .
- Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, η ικανότητα των μισθοφόρων της Wagner να σημειώνουν πρόοδο σε σκληρές μάχες στην ανατολική Ουκρανία έγινε σημαντικό στρατιωτικό πλεονέκτημα για το Κρεμλίνο.
Τον περασμένο μήνα, η μισθοφορική οργάνωση ισχυρίστηκε ότι πήρε τον έλεγχο της ουκρανικής πόλης Σολεντάρ, η οποία θεωρήθηκε ως μία από τις σπάνιες νίκες της Μόσχας από την αρχή του πολέμου.
Η αποτελεσματικότητα της Wagner και η αυξανόμενη σημασία στο πεδίο της μάχης επέτρεψαν στον Πριγκόζιν να ξεκινήσει μια ντροπιαστική εκστρατεία εναντίον των ανώτατων στρατιωτικών αξιωματούχων της Ρωσίας.
Εν μέσω της δημόσιας κατακραυγής για την έλλειψη πυρομαχικών για τους Ρώσους στρατιώτες, κατηγόρησε την ρωσική στρατιωτική ηγεσία για ανικανότητα και επιτέθηκε προσωπικά στον Υπουργό Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου και τον κορυφαίο Ρώσο στρατηγό Βαλέρι Γκερασίμοφ, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για τον εκσυγχρονισμό του στρατού.
- Σε μια από τις τελευταίες κριτικές του, κατηγόρησε τη ρωσική στρατιωτική γραφειοκρατία για τις αποτυχημένες προσπάθειες κατάληψης του Μπαχμούτ, το οποίο εδώ και αρκετούς μήνες βρίσκεται στο επίκεντρο της σύγκρουσης με σοβαρά θύματα Ρώσους και Ουκρανούς.
«Το Μπαχμούτ θα είχε καταληφθεί πριν από την Πρωτοχρονιά, αν δεν υπήρχε η τερατώδης στρατιωτική μας γραφειοκρατία… και τα καρφιά που μπαίνουν καθημερινά στα λάστιχά μας», είπε ο Πριγκόζιν στα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης.
Σύμφωνα με τον Κολέσνικοφ, μόνο ο Βλαντιμίρ Πούτιν δικαιούται να επικρίνει στρατιωτικούς αξιωματούχους στο ρωσικό αυταρχικό σύστημα.
- «Ο Πούτιν χρειάζεται τον Πριγκόζιν ώστε να κρατάει την στρατιωτική ηγεσία σούζα», είπε. «Έτσι ο Πούτιν εξισορροπεί τα διαφόρων μορφών «βαρίδια», σπρώχνει τον έναν εναντίον του άλλου, τους παρακολουθεί, ώστε κανένα από αυτά τα στοιχεία να μην ενισχυθεί υπερβολικά».
Παρά την γελοιοποίηση της στρατιωτικής διοίκησης από τον Πριγκόζιν, ο Πούτιν έδωσε προαγωγή στον Γκερασίμοφ νωρίτερα τον Ιανουάριο, καθιστώντας τον γενικό διοικητή στην Ουκρανία. Η κίνηση, υποστήριξαν οι αναλυτές, έδειξε την περιορισμένη σημασία της ρητορικής του Πριγκόζιν στη λήψη αποφάσεων από τον Πούτιν.
«Πονοκέφαλος για όλους στο Κρεμλίνο»
Ο Πριγκόζιν, σπανίως εμφανιζόμενος δημοσίως στο παρελθόν, έχει γίνει το πρόσωπο του πολέμου της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας.
Η αυξανόμενη δημοσιότητά του έχει προκαλέσει εικασίες για πιθανές πολιτικές φιλοδοξίες.
Σύμφωνα με την ανεξάρτητη ρωσική ιστοσελίδα Meduza, ο Πριγκόζιν σχεδίαζε να ιδρύσει ένα πατριωτικό και συντηρητικό κίνημα που τελικά θα εξελισσόταν σε πολιτικό κόμμα – μια ιδέα που έχει αρνηθεί δημόσια.
Όπως έγραψε η Τατιάνα Στανόβαγια σε άρθρο για το Carnegie Endowment for International Peace, οι φιλοδοξίες του Πριγκόζιν στην πολιτική αρένα μπορεί να βλάψουν τις σχέσεις του με το Κρεμλίνο.
«Στους ιθύνοντες της εσωτερικής πολιτικής δεν αρέσει η πολιτική του δημαγωγία, οι επιθέσεις του σε επίσημους θεσμούς ή οι προσπάθειές του να τρολάρει το επιτελείο του Πούτιν απειλώντας να σχηματίσει ένα πολιτικό κόμμα, κάτι που θα ήταν πονοκέφαλος για όλους στο Κρεμλίνο».
Η επιθυμία του Κρεμλίνου να σφίξει τα ηνία στον Πριγκόζιν φάνηκε στην κίνηση να του αφαιρεθεί το δικαίωμα να στρατολογεί κατάδικους που, σύμφωνα με το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, αποτελούν το 80% των στρατευμάτων του.
Σε συνέντευξή του σε Ρώσους στρατιωτικούς μπλόγκερ και κρατικά μέσα ενημέρωσης αυτή την εβδομάδα, αναγνώρισε ότι μετά το “κουτσούρεμα” αυτό, ο όμιλος Wagner θα έχει πιο περιορισμένο ρόλο στην πολεμική επιχείρηση της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ο μόνος δρόμος για τον Πριγκόζιν είναι να γίνει πολιτικός, δεδομένων των ευθυνών που του έχουν ανατεθεί, σύμφωνα με τον Κολέσνικοφ.
«Ωστόσο, ο Πούτιν δεν θέλει να τον φέρει στο πεδίο της νομιμότητας, κάτι που θα σήμαινε την ενίσχυση του ως πολιτικού», είπε ο αναλυτής στη DW.
«Εφόσον ο Βλαντιμίρ Πούτιν είναι σε θέση να ελέγχει διακριτικά τις πολιτικές δυνάμεις, μπορεί να αποσύρει τον Πριγκόζιν από τη σκακιέρα την κατάλληλη στιγμή και να τον επαναφέρει στη συνηθισμένη του θέση – στην υπόγεια πολιτική».
Mε πληροφορίες από Deutsche Welle
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE