Ο δύσκολος παράδεισος της Υδρας: Αφιέρωμα του BBC στο μαγικό νησί που έχει καταργήσει τους τροχούς
Φωτογραφία από τον Δήμο Υδρας
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ενα αφιέρωμα στην Υδρα, το νησί που κατήργησε από… πάντα τους τροχούς φιλοξενεί το διαδικτυακό ΒΒC.
Σημειώνει μεταξύ άλλων ο αρθρογράφος:
Η εξάρτηση της Ύδρας από τα γαϊδούρια για τις μεταφορές πηγάζει από ένα προεδρικό διάταγμα της δεκαετίας του 1950 που αποσκοπεί στη διατήρηση της αρχιτεκτονικής και του χαρακτήρα του ελληνικού νησιού. Περιλαμβάνει έναν κανόνα ότι τα τροχοφόρα οχήματα – αυτοκίνητα, μοτοσικλέτες, ακόμη και ποδήλατα – δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν εκεί. Δεδομένου ότι η πόλη είναι χτισμένη σε απότομους, αμφιθεατρικούς λόφους που υψώνονται από το λιμάνι σε σχήμα πετάλου, τα γαϊδουράκια είναι η μόνη μορφή μεταφοράς που μπορεί να ανέβει τα απότομα σκαλιά και τα στενά σοκάκια μέχρι τα σπίτια πολλών κατοίκων.
Οι δήμοι σε όλο τον κόσμο εξετάζουν επί του παρόντος τρόπους για να μειώσουν την εξάρτηση από τα ιδιωτικά αυτοκίνητα ή ακόμα και να τους απαγορεύσουν εντελώς από ορισμένα σημεία μιας πόλης. Πράγματι, η συνοικία του Λονδίνου στην οποία μένω εισήγαγε πρόσφατα μια “γειτονιά χαμηλής κυκλοφορίας”, ένα σύστημα που χρησιμοποιεί κάμερες αναγνώρισης πινακίδων για να περιορίσει την κυκλοφορία, ώστε μόνο οι κάτοικοι να μπορούν να οδηγούν εκεί. Λοιπόν, προς το τέλος των διακοπών μου στα ελληνικά νησιά, μου κίνησε το ενδιαφέρον να δω πώς ήταν ένα μέρος που δεν είχε επιτρέψει ποτέ αυτοκίνητα.
Με τις πρώτες εντυπώσεις, η ζωή στο νησί χωρίς αυτοκίνητα ήταν ειδυλλιακή. Σε πόλεις σε άλλα ελληνικά νησιά, πιέζομαι τακτικά σε τοίχους σε δρόμους χωρίς πεζοδρόμιο για να αφήνω τα μοτοποδήλατα να βουίζουν. Στην Ύδρα, αντίθετα, μπορούσα να περιπλανώμαι με τον δικό μου ρυθμό, χαζεύοντας ροζ βουκαμβίλιες που χύνονται πάνωσε σε καταρράκτες από ασβεστωμένους τοίχους, εσπεριδοειδή και ροδιές σε κήπους και όμορφες πλατείες πλαισιωμένες από κόκκινα κτίρια.
Παρά το προεδρικό διάταγμα, οι επισκέπτες του νησιού ενδέχεται να δουν περιστασιακά μια χούφτα οχήματα, συμπεριλαμβανομένου ενός απορριμματοφόρου της πόλης. Και ενώ απαγορεύεται για ενήλικες, τα ποδήλατα επιτρέπονται για παιδιά ηλικίας έως 12 ετών – αλλά μπορούν να οδηγηθούν μόνο τους χειμερινούς μήνες και όχι κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού που επιβαρύνει τους τουρίστες.
Ήταν επίσης εξαιρετικά ήσυχα. Ούτε φρένα που τσιρίζουν, ούτε κινητήρες που βρυχώνται, εικίνες τυπικές κωμοπόλεων και πόλεων σε άλλα μέρη του κόσμου.
Που και που άκουγα ένα γαϊδουράκι να «κορνάρει» ή τις καμπάνες της εκκλησίας να χτυπούν, αλλά κατά τα άλλα βασίλευε σιωπή.
Η πόλη ήταν επίσης πολύ ανθρώπινη. Ανεβαίνοντας στο λαβύρινθο των στενών δρόμων και των σοκακιών για να δω το λιμάνι, έβλεπα συχνά ομάδες φίλων και γειτόνων να χαιρετούν ο ένας τον άλλον, να κουβεντιάζουν και να «κουτσομπολεύουν» στη μέση του δρόμου. Ένα βράδυ μια παρέα παιδιών πέρασε τρέχοντας από το τραπέζι μου καθώς έπινα μια μπύρα δίπλα στο λιμάνι, χτυπώντας ο ένας τον άλλον με μπαλόνια, οι γονείς τους δεν είχαν άγχος για την κίνηση. Ακόμη και οι αμέτρητες αδέσποτες γάτες, γνώριμο χαρακτηριστικό των ελληνικών νησιών, έμοιαζαν ασυνήθιστα χαλαρές – συχνά απλώνονταν νωχελικά στη μέση των αρτηριών.
Δεν είμαι ο πρώτος που μαγεύτηκε από την Ύδρα, η οποία έχει μακρά ιστορία στον τουρισμό και έχει επίσης προσελκύσει ένα μποέμικο σύνολο ανθρώπων.
Ο Καναδός τραγουδοποιός Leonard Cohen αγόρασε ένα σπίτι εδώ τη δεκαετία του 1960 και έγραψε εδώ το Bird on a Wire.
Η Ντίνα Αδαμοπούλου, που εργάζεται στα ιστορικά αρχεία της Ύδρας, μου είπε ότι πολλοί ζωγράφοι, όπως ο Πικάσο, ο Σαγκάλ και αμέτρητοι Έλληνες καλλιτέχνες, έχουν επίσης επισκεφθεί.
Για τουρίστες όπως εγώ, το γεγονός ότι η Ύδρα είναι χωρίς αυτοκίνητα την κάνει ένα υπέροχο μέρος για επίσκεψη. Τι γίνεται όμως με τους περίπου 3.000 ανθρώπους που ζουν στην πραγματικότητα εδώ; Πώς λειτουργεί ένα μέρος στον σύγχρονο κόσμο χωρίς μεταφορά με τροχούς;
Πυρκαγιές και γιατροί
«Πιάνουμε συχνά φωτιά», είπε η Kelsey Edwards, μια Αγγλίδα που ζει στην Ύδρα για περισσότερα από 20 χρόνια και διευθύνει το HydraDirect , έναν τοπικό ιστότοπο πληροφοριών και ακινήτων. «Κάθε καλοκαίρι, τα πυροσβεστικά αεροπλάνα πρέπει να έρχονται από την ηπειρωτική χώρα και να ρίχνουν νερό στις δασικές πυρκαγιές». Η Έντουαρντς εξήγησε ότι καθώς μεγάλο μέρος του νησιού είναι απρόσιτο λόγω της έλλειψης δρόμων, οι τοπικές εθελοντικές ομάδες πυρόσβεσης δεν είναι σε θέση να σβήσουν από μόνες τους τις πυρκαγιές. Ακόμη και όταν ξεσπούν πυρκαγιές κοντά στην ίδια την πόλη της Ύδρας, που είναι το μόνο σημαντικό κέντρο πληθυσμού, «όλοι πρέπει να τρέχουν και να φέρουν χειροκίνητα νερό για να σβήσουν τη φωτιά».
Και οι πυρκαγιές δεν είναι η μόνη φορά όπου η έλλειψη οχημάτων αποτελεί εμπόδιο. «Δεν μπορούμε απλώς να καλέσουμε [υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης] και να πάρουμε ένα ασθενοφόρο», πρόσθεσε η Έντουαρντς. Η ίδιαλέει ότι όταν οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν επείγοντα περιστατικά υγείας, η πρόσβαση στο μικρό ιατρικό κέντρο της πόλης μπορεί να είναι πολύ δύσκολη, ειδικά για όσους ζουν ψηλότερα στις απότομες πλαγιές των λόφων. Συχνά, οι άνθρωποι πρέπει να κατεβαίνουν με φορείο ή στην πλάτη ενός γαϊδάρου για να τους δουν οι γιατροί, κάτι που ο Έντουαρντς είπε ότι μπορεί να αισθάνεται μάλλον αναξιοπρεπής.
Μίλησα επίσης με τη Ρεβέκκα Επτακοίλη, την υπεύθυνη του ξενοδοχείου μου, η οποία ζει στην Ύδρα τα τελευταία 38 χρόνια. «Ο άντρας μου είναι ξυλουργός», μου είπε. «Ένα βράδυ πριν από μερικά χρόνια έκοψε τα δάχτυλά του κατά λάθος στη δουλειά». Το τοπικό ιατρικό κέντρο απλά δεν ήταν εξοπλισμένο για έναν τόσο σοβαρό τραυματισμό και, καθώς είχε βραδιάσει, δεν ήταν δυνατό να πετάξει ελικόπτερο του νοσοκομείου από την Αθήνα. Έτσι, ο σύζυγος της Επτακοίλη χρειάστηκε να περιμένει ένα θαλάσσιο ταξί για να του πάει τα 30 λεπτά στο πλησιέστερο σημείο της ηπειρωτικής χώρας και μετά να πάρει άλλο ταξί 1,5 ώρας για την πρωτεύουσα.
Εκτός από τα επείγοντα περιστατικά, υπάρχουν πολλές καθημερινές ταλαιπωρίες που συνοδεύουν τη διαμονή σε ένα μέρος όπου δεν επιτρέπονται τα οχήματα. Η Έντουαρντς επεσήμανε ότι η μεταφορά των οικιακών απορριμμάτων στα λίγα σημεία συλλογής που μπορεί να φτάσει το απορριμματοφόρο της πόλης είναι πονοκέφαλος. Η παράδοση των πραγμάτων είναι επίσης ένας πόνος και το κόστος μεταφοράς οικοδομικών υλικών είναι υπερβολικό. Εν τω μεταξύ, η Επτακοίλη σημείωσε ότι οι πιο αδύναμοι άνθρωποι που ζουν ψηλότερα στην πόλη καταλήγουν συχνά απομονωμένοι. Δεν είναι εύκολο ούτε για τους χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων να το κάνουν.
Ευχαριστούμε δεν θα πάρουμε!
Ωστόσο, συνολικά, η Έντουαρντς υπολογίζει ότι οι περισσότεροι Υδριώτες δεν θα ήθελαν να αλλάξουν το παρόν status quo. «Ρωτήστε τους ντόπιους: να σας πάρουμε και να σας πάμε στις Σπέτσες όπου δεν μπορείτε να περπατήσετε στον δρόμο ή να πάτε σε μια γωνία χωρίς να σας την πέσει κάποιος με τα ενοχλητικά σκούτερ του και τις «γουρούνες» και να αναπνέετε τον αέρα που είναι πυκνός από τη μυρωδιά της βενζίνης; Θα πουν : «όχι, όχι, δεν το θέλουμε αυτό!»
Το γεγονός ότι δεν υπάρχουν αυτοκίνητα είναι, από πολλές απόψεις, ένας μεγάλος μοχλός της οικονομίας του νησιού. Η Ύδρα απέχει μόνο 90 λεπτά με το πλοίο από την Αθήνα, αλλά φαίνεται ένας κόσμος πολύ μακριά.
Οι τουρίστες έρχονται ακριβώς επειδή είναι τόσο ήσυχα. Η Ύδρα είναι επίσης πολύ πιο πλούσια από άλλα νησιά στο αρχιπέλαγος του Σαρωνικού , λέει η Έντουαρντς.
Αυτό οφείλεται, τουλάχιστον εν μέρει, στο γεγονός ότι στους ξένους αρέσει το πόσο ήσυχα είναι εκεί.
Μη επιτρέποντας ποτέ τα μηχανοκίνητα οχήματα, η Ύδρα έχει αποφύγει πολλές από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν άλλα μικρά νησιά της χώρας. Ο Κοσμάς Αναγνωστόπουλος, ιδρυτής του CIVINET , ενός δικτύου βιώσιμων μεταφορών, μου μίλησε για τα διάφορα προβλήματα που δημιουργούν τα οχήματα στα μικρά ελληνικά νησιά. «Έχετε πολλά σοβαρά ατυχήματα στα νησιά, ειδικά στα πολύ τουριστικά νησιά όπως η Μύκονος, η Σαντορίνη, η Πάρος και η Νάξος», που αφορούν κυρίως τουρίστες που δεν καταλαβαίνουν τα τοπικά οδικά δίκτυα.
Η κατασκευή χώρων στάθμευσης για την αποθήκευση όλων των οχημάτων είναι επίσης δύσκολη στα ελληνικά νησιά λόγω της αρχαίας ιστορίας της χώρας. Ο Αναγνωστόπουλος εξήγησε ότι τα δημοτικά συμβούλια δυσκολεύονται να χτίσουν υπόγειο χώρο στάθμευσης, καθώς υπάρχει τόσο μεγάλη πιθανότητα να προκύψουν αρχαιολογικά ερείπια, κάτι που στη συνέχεια εμποδίζει περαιτέρω εργασίες.
(…) Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών μου σε άλλα νησιά, ήταν αντιληπτό πόσο μποτιλιαρισμένα θα μπορούσαν να έχουν – και ταξίδευα στη «χαμηλή» περίοδο.
Νωρίτερα στην επίσκεψή μου στην Ύδρα, είχα κατευθυνθεί δυτικά έξω από την πόλη κατά μήκος του λιθόστρωτου “δρόμου” που αγκαλιάζει την ακτή. Τελικά με έβγαλε σε σε μια ήσυχη πίστα, όπου το λιβάνι του πεύκου έμενε στον αέρα και ο μόνος ήχος ήταν το ευχάριστο βουητό των τζιτζικιών και της θάλασσας. Χωρίς αυτοκίνητα στον ορίζοντα και ελάχιστα σημάδια ανάπτυξης, ήταν σαν να επιστρέφω σε μια άλλη εποχή, χωρίς τίποτα άλλο εκτός από τα πόδια μου να με μεταφέρουν.
Με πληροφορίες από ΒBC
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE