Ο Όλαφ Σολτς πάει στο Πεκίνο και ξεκαθαρίζει: Σε αυτά θα επικεντρωθεί το ταξίδι μου στην Κίνα, ανοικτή και σαφής σχέση…
epa10281925 German Chancellor Olaf Scholz gestures during a press conference after a meeting of regional state premiers at the Chancellery in Berlin, Germany, 02 November 2022. EPA, CLEMENS BILAN
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Έχουν περάσει πάνω από τρία χρόνια από την τελευταία φορά που η προκάτοχός μου επισκέφτηκε την Κίνα.
Τρία χρόνια, κατά τα οποία οι προκλήσεις και οι κίνδυνοι έχουν αυξηθεί -εδώ στην Ευρώπη, στην Ανατολική Ασία και φυσικά και στις γερμανο-κινεζικές σχέσεις. Τρία χρόνια, κατά τα οποία ο κόσμος άλλαξε βαθιά. Αφενός λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, αφετέρου λόγω του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας με τις σοβαρές συνέπειές του για τη διεθνή τάξη πραγμάτων, για τον εφοδιασμό με Ενέργεια και Tρόφιμα, για την Οικονομία και τις τιμές παγκοσμίως.
Ακριβώς επειδή το «business as usual» δεν αποτελεί επιλογή σε αυτήν την κατάσταση, ταξιδεύω στο Πεκίνο. Τέτοιες συναντήσεις δεν ήταν δυνατές για μεγάλο χρονικό διάστημα λόγω της πανδημίας του Covid-19 και της αυστηρής πολιτικής του Πεκίνου για τον κορωνοϊό. Γι’ αυτό και οι κατά πρόσωπο συνομιλίες είναι ακόμη πιο σημαντικές τώρα.
Πέντε σκέψεις με συνοδεύουν σε αυτό το ταξίδι:
1. Η Κίνα σήμερα δεν είναι η ίδια που ήταν πριν από πέντε ή δέκα χρόνια. Τα αποτελέσματα του Συνεδρίου του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος, το οποίο μόλις τελείωσε, μιλούν από μόνα τους: Οι δηλώσεις προσήλωσης στον μαρξισμό-λενινισμό καταλαμβάνουν πολύ περισσότερο χώρο απ’ ό,τι στα προηγούμενα ψηφίσματα των Συνεδρίων του κόμματος. Η επιδίωξη της Εθνικής Ασφάλειας, συνώνυμη με τη σταθερότητα του κομμουνιστικού συστήματος, αλλά και της Εθνικής Αυτονομίας θα γίνουν πιο σημαντικές στο μέλλον. Είναι σαφές ότι αν αλλάξει η Κίνα, θα πρέπει να αλλάξει και ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουμε την Κίνα.
2. Όχι μόνο η Κίνα, αλλά και ο κόσμος έχει αλλάξει. Ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας αμφισβητεί με βιαιότητα τη διεθνή τάξη Ειρήνης και Ασφάλειας. Ο Πρόεδρος Wladimir Putin δεν διστάζει πλέον να στραφεί στην απειλή χρήσης πυρηνικών όπλων. Με αυτόν τον τρόπο, απειλεί να παραβιάσει μια «κόκκινη γραμμή» που έχει χαράξει όλη η ανθρωπότητα.
- Στις αρχές του έτους η Κίνα τοποθετήθηκε σαφώς σε μια δήλωση με τα άλλα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ενάντια στη χρήση ή ακόμα και στην απειλή χρήσης πυρηνικών όπλων. Ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, η Κίνα έχει ιδιαίτερη ευθύνη. Τα ξεκάθαρα λόγια από το Πεκίνο προς τη Μόσχα είναι σημαντικά –για τη διαφύλαξη του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και των αρχών τους.
Σε αυτές περιλαμβάνονται η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα όλων των κρατών. Καμία χώρα δεν είναι «πίσω αυλή» μιας άλλης. Ό,τι ισχύει στην Ευρώπη σε σχέση με την Ουκρανία ισχύει και για την Ασία, την Αφρική ή τη Λατινική Αμερική. Νέα κέντρα εξουσίας αναδύονται εκεί σε έναν πολυπολικό κόσμο, με τον οποίο θέλουμε να συνάψουμε και να επεκτείνουμε συνεργασίες.
Τους τελευταίους μήνες βρισκόμαστε σε έντονο διεθνή συντονισμό με στενούς εταίρους, όπως η Ιαπωνία και η Κορέα, με αναδυόμενες ασιατικές δυνάμεις, όπως η Ινδία και η Ινδονησία, καθώς και με χώρες της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής. Στο τέλος της επόμενης εβδομάδας θα ταξιδέψω στη Νοτιοανατολική Ασία και στη Σύνοδο Κορυφής του G-20. Παράλληλα με την επίσκεψή μου στην Κίνα, ο Ομοσπονδιακός Πρόεδρος θα επισκεφθεί την Ιαπωνία και την Κορέα.
Ειδικά η Γερμανία, η οποία βίωσε τη διχοτόμηση του Ψυχρού Πολέμου με ιδιαίτερα επώδυνο τρόπο, δεν έχει κανένα συμφέρον να συγκροτηθεί ένα νέο μπλοκ στον κόσμο. Η νέα Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ επιβεβαιώνει επίσης δικαίως το στόχο της αποτροπής μιας νέας αντιπαράθεσης μεταξύ μπλοκ.
Όσον αφορά την Κίνα, αυτό σημαίνει ότι η συγκεκριμένη χώρα, με τους 1,4 δις κατοίκους της και την οικονομική της ισχύ, θα διαδραματίσει φυσικά σημαντικό ρόλο στην παγκόσμια σκηνή στο μέλλον -όπως παρεμπιπτόντως έχει κάνει για μεγάλα κομμάτια της παγκόσμιας Ιστορίας. Εξ αυτού, ωστόσο, δεν δύναται να συναχθεί η απαίτηση ορισμένων για απομόνωση της Κίνας, αλλά και η αξίωση για ηγεμονική κυριαρχία της Κίνας ή ακόμη και μια σινοκεντρική παγκόσμια τάξη πραγμάτων.
3. Η Κίνα παραμένει σημαντικός οικονομικός και εμπορικός εταίρος για τη Γερμανία και την Ευρώπη, ακόμη και με μεταβαλλόμενο πρόσημο. Δεν θέλουμε «Decoupling», αποσύνδεση από την Κίνα. Τι θέλει όμως η Κίνα; Η οικονομική στρατηγική των δύο κύκλων της Κίνας στοχεύει στην ενίσχυση της εγχώριας κινεζικής αγοράς και στη μείωση των εξαρτήσεων από άλλες χώρες. Σε μια ομιλία του στα τέλη του 2020, ο Πρόεδρος Xi Jinping έκανε λόγο και για τη χρήση κινεζικών τεχνολογιών προκειμένου «να αυξηθεί η εξάρτηση των διεθνών αλυσίδων παραγωγής από την Κίνα». Λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη τέτοιες δηλώσεις.
Γι’ αυτό και θα μειώσουμε τις μονόπλευρες εξαρτήσεις προς όφελος μίας έξυπνης διαφοροποίησης. Αυτό απαιτεί αίσθηση του μέτρου και πραγματισμό. Μεγάλο μέρος του Εμπορίου μεταξύ Γερμανίας και Κίνας αφορά προϊόντα, για τα οποία δεν υπάρχει ούτε έλλειψη εναλλακτικών πηγών προμήθειας ούτε απειλή επικίνδυνων μονοπωλίων. Αντίθετα η Κίνα, η Γερμανία και η Ευρώπη επωφελούνται εξίσου. Ωστόσο, όπου έχουν προκύψει επικίνδυνες εξαρτήσεις –για παράδειγμα σε σημαντικές πρώτες ύλες, ορισμένες σπάνιες γαίες ή ορισμένες μελλοντικές τεχνολογίες– οι επιχειρήσεις μας διαμορφώνουν πλέον ευρύτερα τις αλυσίδες εφοδιασμού τους. Τους υποστηρίζουμε σε αυτό, για παράδειγμα μέσω νέων συνεργασιών για τις πρώτες ύλες.
Και στην περίπτωση των κινεζικών επενδύσεων στη Γερμανία, προβαίνουμε σε διαφοροποιήσεις ανάλογα με το αν μια τέτοια συναλλαγή δημιουργεί ή ενισχύει επικίνδυνες εξαρτήσεις. Παρεμπιπτόντως, αυτό ήταν και το κριτήριο που εφάρμοσε η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση στην περίπτωση του μειοψηφικού μεριδίου της κινεζικής ναυτιλιακής εταιρείας COSCO σε τερματικό σταθμό στο λιμάνι του Αμβούργου. Χάρη στις σαφείς προϋποθέσεις που τέθηκαν, ο πλήρης έλεγχος του τερματικού σταθμού παραμένει στην Πόλη του Αμβούργου και στη λιμενική εταιρεία του. Διαφοροποίηση και ενίσχυση της δικής μας ανθεκτικότητας αντί του προστατευτισμού και απόσυρσης στη δική μας αγορά -αυτή είναι η στάση μας, και στη Γερμανία και στην ΕΕ.
Απέχουμε πολύ, πάρα πολύ από την αμοιβαιότητα στη σχέση μεταξύ Κίνας και Γερμανίας, για παράδειγμα όσον αφορά την πρόσβαση στην αγορά για επιχειρήσεις, τις άδειες, την προστασία της Πνευματικής Ιδιοκτησίας ή ζητήματα ασφαλείας Δικαίου και ίσης μεταχείρισης των πολιτών μας. Θα συνεχίσουμε να ζητούμε επιτακτικά αμοιβαιότητα. Όπου η Κίνα δεν επιτρέπει αυτή την αμοιβαιότητα, αυτό δεν είναι δυνατόν να μείνει χωρίς συνέπειες. Μια τέτοια διαφοροποιημένη προσέγγιση έναντι της Κίνας ανταποκρίνεται στα μακροπρόθεσμα, στρατηγικά συμφέροντα της Γερμανίας και της Ευρώπης.
4. Ο Πρόεδρος Xi δήλωσε στο Davos στις αρχές του έτους: «Ο κόσμος αναπτύσσεται μέσω της κίνησης των αντιθέσεων -χωρίς αντιθέσεις δεν θα υπήρχε τίποτα». Αυτό σημαίνει και ότι θα πρέπει να επιτρέπουμε και να διατηρούμε τις αντιθέσεις. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα πρέπει να παραμερίζουμε τα δύσκολα θέματα στις μεταξύ μας επαφές. Σε αυτά περιλαμβάνονται ο σεβασμός των Ατομικών και Πολιτικών Δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων των εθνοτικών μειονοτήτων, για παράδειγμα στην επαρχία Xinjiang.
Η τεταμένη κατάσταση σε σχέση την Ταϊβάν είναι ανησυχητική. Όπως οι ΗΠΑ και πολλές άλλες χώρες, ακολουθούμε την πολιτική της μιας Κίνας. Ωστόσο, αυτό σημαίνει ότι το status quo μπορεί να αλλάξει μόνο ειρηνικά και με αμοιβαία συμφωνία. Η πολιτική μας στοχεύει στη διατήρηση της τάξης που βασίζεται σε κανόνες, στην ειρηνική επίλυση των συγκρούσεων, στην προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των μειονοτήτων και στο ελεύθερο, δίκαιο παγκόσμιο Εμπόριο.
5. Όταν ταξιδεύω στο Πεκίνο ως Γερμανός Καγκελάριος, το κάνω την ίδια στιγμή και ως Ευρωπαίος πολιτικός. Όχι, για παράδειγμα, για να μιλήσω εξ ονόματος ολόκληρης της Ευρώπης, αυτό θα ήταν λάθος και αλαζονικό. Αλλά επειδή η πολιτική της Γερμανίας έναντι της Κίνας μπορεί να είναι επιτυχής μόνο ενσωματωμένη σε μια ευρωπαϊκή πολιτική έναντι της Κίνας. Γι’ αυτό και κατά την προετοιμασία του ταξιδιού μου συντονιστήκαμε στενά με τους Ευρωπαίους εταίρους μας, συμπεριλαμβανομένου και του Προέδρου Macron, καθώς και με τους υπερατλαντικούς φίλους μας. Χρησιμοποιώντας τον τριπλό χαρακτηρισμό «συνεργάτες, ανταγωνιστές, αντίπαλοι», η ΕΕ έχει περιγράψει σωστά την Κίνα, αν και τα στοιχεία της αντιπαλότητας και του ανταγωνισμού έχουν αναμφίβολα ενισχυθεί τα τελευταία χρόνια.
- Πρέπει να το αντιμετωπίσουμε αυτό αποδεχόμενοι τον ανταγωνισμό, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη τις συνέπειες της αντιπαλότητας των συστημάτων και συνυπολογίζοντας τους παράγοντες αυτούς στις πολιτικές μας. Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό να σταθμίσουμε το πού εξακολουθεί να είναι προς το συμφέρον και των δύο πλευρών η συνεργασία. Σε τελική ανάλυση, ο κόσμος χρειάζεται την Κίνα –για παράδειγμα στη μάχη ενάντια σε παγκόσμιες πανδημίες, όπως ο Covid-19.
Η Κίνα διαδραματίζει επίσης κρίσιμο ρόλο αναφορικά με τον τερματισμό της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης, την υποστήριξη των υπερχρεωμένων χωρών και την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων του ΟΗΕ. Χωρίς αποφασιστική δράση για τη μείωση των εκπομπών στην Κίνα, δεν θα μπορέσουμε να κερδίσουμε τη μάχη κατά της Κλιματικής Αλλαγής. Γι’ αυτό είναι καλό ότι το Πεκίνο έχει θέσει φιλόδοξους στόχους για την επέκταση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Εγώ υποστηρίζω ότι η Κίνα, μαζί με εμάς και κατά κύριο λόγο σε παγκόσμιο πεδίο, θα πρέπει να αναλάβει ακόμη μεγαλύτερη ευθύνη για την Προστασία του Κλίματος.
Γνωρίζουμε ότι είμαστε ανταγωνιστές και στις φιλικές προς το Κλίμα τεχνολογίες -για τα πιο αποτελεσματικά προϊόντα, τις πιο έξυπνες ιδέες, την πιο επιτυχημένη υλοποίηση των εκάστοτε σχεδίων. Ωστόσο, αυτό προϋποθέτει ότι η Κίνα δεν θα κλείνει την αγορά της για τις φιλικές προς το Κλίμα τεχνολογίες μας. Τον θέλουμε αυτόν τον ανταγωνισμό. Λιγότερος ανταγωνισμός σημαίνει πάντοτε λιγότερη καινοτομία. Η Προστασία του Κλίματος θα έβγαινε σε αυτήν την περίπτωση χαμένη –και μαζί της όλοι μας.
Όλα αυτά αποτελούν σημαντικό υλικό προς συζήτηση για μια πρώτη επίσημη επίσκεψη στο Πεκίνο. Επιδιώκουμε τη συνεργασία, εκεί όπου θα είναι προς το συμφέρον και των δύο πλευρών. Δεν θα παραμερίσουμε τις διαμάχες. Αυτό είναι κομμάτι μιας ανοιχτής σχέσης μεταξύ Γερμανίας και Κίνας.
Τίτλος: «”Ανοικτή και σαφής σχέση”: Σε αυτά θα επικεντρωθεί το ταξίδι μου στην Κίνα»
Υπότιτλος: «Η Κίνα είναι και θα παραμείνει ένας σημαντικός εταίρος. Αλλά αν αλλάξει η Κίνα, θα πρέπει να αλλάξει και ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε τη χώρα. Απαιτούνται αίσθηση του μέτρου και πραγματισμός».
ΠΗΓΗ: Olaf Scholz – Frankfurter Allgemeine Zeitung
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE