Τελικά ωφελείται η Τουρκία από το “Δόγμα Ερντογάν”; Βαδίζει σε τεντωμένο σχοινί μεταξύ της Δύσης και των υπολοίπων

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι απίθανο να τελειώσει σύντομα εκτιμά η επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ: Προβλέπει αύξηση της ρωσικής επιθετικότητας

Στάχτη κατά κυριολεξία η στρατηγικής σημασίας ουκρανική πόλη Chasiv Yar, το Κίεβο αμύνεται με νύχια και με δόντια: Videos για την τακτική «καμμένης γης» του Κρεμλίνου

Ο Μακρόν επιμένει: Δεν πρέπει να αποκλειστεί η αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία αν η Ρωσία σπάσει τη γραμμή του μετώπου -Ο Πούτιν δεν πρέπει να κερδίσει

Το Bloomberg δημοσιεύει άρθρο του Selcan Hacaoglu με τίτλο How Turkey Tries Balancing East and West as War Rages που περιγράφει την εξωτερική πολιτική και τις συμμαχίες που έχει κάνει ο τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν (Erdοgan) τα τελευταία χρόνια. Θέτει το ερώτημα αν τελικά ωφελείται η Τουρκία από το “Δόγμα Erdogan”.

Από την δεκαετία του ΄40 η Τουρκία λόγω ανησυχίας της για την Μόσχα κατέστη σύμμαχος της Ουάσιγκτον και στην συνέχεια εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ. Όμως από το 2003 και έπειτα, ο Τούρκος Πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan σταδιακά μετέτρεψε την Τουρκία σε μια δύναμη, η οποία δύναται να λαμβάνει αυτόνομα αποφάσεις και να κάνει νέους φίλους ακόμη και αν αυτό δυσαρεστεί τους παλαιότερους φίλους της.

Ο πόλεμος της Ουκρανίας συνιστά ένα μεγάλο τέστ αυτής της πολιτικής, καθώς ο Erdogan καταδίκασε μεν την ρωσική εισβολή, αλλά δεν ακολούθησε την Δύση στις κυρώσεις κατά της Μόσχας, και καλωσόρισε τους Ρώσους τουρίστες και τις ρωσικές εταιρείες στην Τουρκία, αναφέρει εισαγωγικά ο αρθρογράφος ο οποίος στην συνέχεια συνοψίζει στους παράγοντες που συνέβαλαν στη διαμόρφωση της σημερινής τουρκικής πολιτικής.

-Αυτό που άλλαξε στην διάρκεια των τελευταίων ετών ήταν η φιλοδοξία του Erdogan να αναλάβει η Τουρκία ηγετικό ρόλο στις παγκόσμιες εξελίξεις. Για αυτό, τα τελευταία χρόνια, η Τουρκία -αν και μέλος του ΝΑΤΟ- ξεκίνησε την προσέγγιση με χώρες που κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου ήταν εχθρικές, όπως η Ρωσία, η Κίνα και το Ιράν.

• Επίσης, ο Erdogan υποσχέθηκε να καταστήσει την χώρα του την πρώτη Νατόϊκή χώρα μέλος του Οργανισμού Συνεργασίας Σαγκάης, ηγέτιδα του οποίου είναι η Κίνα. Επίσης αψηφώντας τις αντιδράσεις Συμμάχων του ΝΑΤΟ, η Τουρκία απέκτησε το ρωσικό σύστημα S-400.

Παράλληλα, Ρώσοι κατασκευάζουν πυρηνικό εργοστάσιο ηλεκτρικής ενέργειας αξίας 20 δις δολ στη Μεσογειακή ακτή της Τουρκίας, ενώ η τουρκική κυβέρνηση παρήγγειλε την κατασκευή ενός ακόμη εργοστασίου.

O Erdogan είχε εξοργιστεί από μια σειρά ενεργειών των Συμμάχων του ΝΑΤΟ. Αναφορικά με τις ΗΠΑ, η Τουρκία θεώρησε προδοτική κίνηση την αποστολή αμερικανικού οπλισμού στους Κούρδους της Συρίας το 2014, οι οποίοι συνέδραμαν τις ΗΠΑ για την καταπολέμηση του ISIS.

Στην συνέχεια το 2016, σταμάτησαν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις για την είσοδο της Τουρκίας στην ΕΕ, ενώ ακολούθησε η προμήθεια των ρωσικών S-400, επειδή η κυβέρνηση Trump δεν ενέκρινε την πώληση συστήματος Patriot, και η συνεπακόλουθη αποβολή της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35.

Σταδιακά όλοι οι δυτικοί ηγέτες είχαν επιφυλάξεις στην συνεργασία με τον Erdogan, επειδή ο τούρκος Πρόεδρος όξυνε διαρκώς την αντιδυτική ρητορική του, κατηγορώντας την Δύση ότι επιχείρησε να τον ανατρέψει το 2016. Στην συνέχεια, ο διάδοχος του Trump, Joe Biden κατηγόρησε τον Erdogan ως αυταρχικό ηγέτη.

Γενικότερα, το κυβερνών κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης ΑΚΡ προέρχεται από τους κόλπους ενός αντιδυτικού κινήματος, που θεωρεί ότι η Δύση υπονομεύει τις φιλοδοξίες της Τουρκίας για αυτοτελή αμυντική βιομηχανία και ισχυρή οικονομία.

Η περί υπονόμευσης της Δύσης ρητορική κορυφώθηκε έπειτα από την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016, όταν ο Erdogan χαρακτήρισε έναν εξόριστο στις ΗΠΑ ιμάμη ότι ήταν ο ιθύνων νους της απόπειρας και ζήτησε την έκδοσή του στην Τουρκία.

Επίσης, ο Erdogan ζήτησε την επαναδιαμόρφωση του ΣΑ ΟΗΕ, με το επιχείρημα ότι ο κόσμος είναι μεγαλύτερος από τις 5 δυνάμεις που το απαρτίζουν. Ο αρθρογράφος συμπεραίνει ότι ο Erdogan δεν επιθυμεί να κόψει γέφυρες με την Δύση, αλλά να μοχλεύσει την επιρροή του, επιδεικνύοντας στην Δύση ότι η Τουρκία έχει εναλλακτικούς εταίρους.

Αυτό το δόγμα του Erdogan φαίνεται ξεκάθαρα στην περίπτωση του πολέμου στην Ουκρανία, καθώς η Τουρκία από την μία υποστήριζε το Κίεβο, καταδικάζοντας τις προσαρτήσεις εδαφών από την Ρωσία, αλλά από την άλλη πλευρά καλλιεργούσε δεσμούς με τη Μόσχα, αρνήθηκε να συμμετάσχει στις κυρώσεις εναντίον της ενώ κατηγόρησε ακόμη και κάποιους δυτικούς συμμάχους ότι προκάλεσαν τον πόλεμο στην Ουκρανία, προειδοποιώντας τους να μην υποτιμούν τη Ρωσία.

Στην συνέχεια συναντήθηκε τέσσερις φορές με τον Putin το διάστημα Ιουλίου-Οκτωβρίου, ενώ πρόβαλε την Τουρκία ως μεσολαβητή για την επίτευξη της συμφωνίας διάθεσης των ουκρανικών σιτηρών στις διεθνείς αγορές.

• Στο ερώτημα αν αποδίδει η πολιτική αυτή του Erdogan, ο αρθρογράφος αναφέρει ότι βραχυπρόθεσμα αποδίδει, καθώς οι ρωσικές επενδύσεις βοηθούν την αναιμική τουρκική οικονομία, η σταθεροποίηση της οποίας αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επικράτηση του Erdogan στις προσεχείς εκλογές.

Ωστόσο, το δόγμα του Erdogan προκαλεί προβλήματα στο κοινό μέτωπο των δυτικών δυνάμεων εναντίον της Ρωσίας. Αν όμως οι ΗΠΑ προσπαθήσουν να τιμωρήσουν τον Erdogan, τότε διακινδυνεύουν ρήξη στην σχέση του με ένα σημαντικό εταίρο στην εύφλεκτη περιοχή της Μέσης Ανατολής.

Η Τουρκία φιλοξενεί αμερικανικές πυρηνικές κεφαλές σε αεροπορική βάση κοντά στη Συρία και ένα ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης που αποτελεί μέρος των αμυντικών δυνατοτήτων βαλλιστικών πυραύλων του ΝΑΤΟ, ενώ αποτελεί και ανάχωμα για το προσφυγικό ρεύμα προς Ευρώπη.

Αν ο Erdogan στρέψει την Τουρκία στην αγκαλιά της Ρωσίας, θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την πιο σημαντική στρατιωτική συμμαχία της Τουρκίας και να καταρρίψει μια πιθανή συμφωνία για την Τουρκία να αγοράσει πολεμικά αεροσκάφη F-16 αμερικανικής κατασκευής και να αναβαθμίσει άλλο στρατιωτικό εξοπλισμό.

Οι ΗΠΑ ενδέχεται να επιβάλουν περαιτέρω κυρώσεις στην Τουρκία. Η απλή απειλή τέτοιων κυρώσεων ώθησε πέντε τουρκικές τράπεζες να εγκαταλείψουν ένα ρωσικό σύστημα πληρωμών τον Σεπτέμβριο, καταλήγει ο αρθρογράφος.

ΠΗΓΗ: Bloomberg – άρθρο του Selcan Hacaoglu

Ξαφνικά άρχισαν να αγαπούν τον αγωγό EastMed: Είναι η νέα ραχοκοκαλιά, αντί του Nord Stream, της προμήθειας φυσικού αερίου στην Ευρώπη;