Τα νερά είναι ανήσυχα και το τοπίο ρευστό: Αθήνα και Λευκωσία χρειάζονται να αναστοχαστούν τη στρατηγική τους

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Μαύρη» ρώσικη προπαγάνδα: Deepfake συνεντεύξεις σταρ του Χόλυγουντ κατά της Ουκρανίας- Εμμα Στόουν, Άνταμ Σάντλερ, Βιν Ντίζελ τα «θύματα» [photos videos]

Οι Βρετανοί στη λογική Μακρόν: Στο πλευρό της Ουκρανίας πάση θυσία – Χτυπήσετε με τα όπλα μας εντός Ρωσίας, είπε ο Κάμερον σε Ζελένσκι – «Άμεση κλιμάκωση» βλέπει το Κρεμλίνο

Αυστηρή καταδίκη της Ρωσίας από τους 28 της Ε.Ε. δια στόματος του άβουλου Μπορέλ: Για κακόβουλη εκστρατεία στον κυβερνοχώρο, η Γερμανία ζήτησε εξηγήσεις

Του ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ*

Ανήσυχα, αν όχι αγριεμένα νερά επικρατούν στο πλανητικό γεωπολιτικό στερέωμα. Όλα αυτά με αφορμή την κρίση στην Ουκρανία και την πιθανολογούμενη ρωσική επέμβαση στη χώρα αυτή.

Δεκάδες αναλυτές και πολλαπλές δεξαμενές σκέψης αναλύουν και εξετάζουν καθημερινά την κατάσταση ενώ την ίδια ώρα ακούγονται και πολλαπλές δηλώσεις από εκπροσώπους διαφόρων κυβερνήσεων, διεξάγονται διπλωματικές επαφές και ανταλλάσσονται απόψεις.

Στην πραγματικότητα οι εξελίξεις θα εξαρτηθούν από τις αποφάσεις της Μόσχας και της Ουάσιγκτον. Για μια ακόμη φορά η Ευρώπη αποκλείστηκε από το μεγάλο διπλωματικό και γεωπολιτικό παιχνίδι και παρακολουθεί μάλλον αποδιοργανωμένη και διχασμένη τις εξελίξεις.

• Με εξαίρεση τους Βρετανούς και τις χώρες του πρώην Ανατολικού Μπλοκ που τάσσονται ανεπιφύλακτα στο πλευρό των Αμερικανών, οι υπόλοιπες χώρες παραμένουν επιφυλακτικές και ευνοούν έναν διπλωματικό διακανονισμό με τη Μόσχα. Η Γερμανία μάλιστα, ένα βήμα πιο μπροστά, αρνείται να ενισχύσει την Ουκρανία με οπλισμό, κάτι που κάνουν οι Αμερικανοί και σε μικρότερο βαθμό κάποιες άλλες χώρες.

Αν και το ΝΑΤΟ δηλώνει ετοιμοπόλεμο, στην ουσία οι Αμερικανοί το έχουν ξεκόψει ότι δεν θα επέμβουν στρατιωτικά στην Ουκρανία. Απειλούν απλώς τη Μόσχα με ασύμμετρες οικονομικές κυρώσεις. Αλλά ακόμη και σε αυτό το θέμα η Δύση δεν συμπαρατάσσεται ενωμένη. Διαφοροποιείται κατά κύριο λόγο η Γερμανία, ακολουθεί εν μέρει και η Γαλλία και κάποιες από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Υπενθυμίζεται εδώ ότι η Ευρώπη προμηθεύεται σχεδόν το 50% του φυσικού αερίου που έχει ανάγκη από τη Ρωσία.

Φαίνεται ότι όλα θα κριθούν τον Φεβρουάριο και ειδικά μετά την επιστροφή του Βλαντιμίρ Πούτιν από το Πεκίνο όπου θα παραστεί στην επίσημη έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων. Τον ίδιο μήνα είναι προγραμματισμένες επίσης κοινές στρατιωτικές ασκήσεις Ρωσίας και Λευκορωσίας. Μάλιστα κάποιοι αναλυτές ανέφεραν μια πιθανή επέμβαση της Ρωσίας στην Ουκρανία μέσω Λευκορωσίας.

Πέρα όμως από την επικοινωνιακή προπαγάνδα που στρέφεται εναντίον της Μόσχας, οι περισσότεροι σοβαροί αναλυτές συγκλίνουν στο ότι δεν θα υπάρξει μαζική ρωσική επέμβαση στην Ουκρανία με κατάληψη ουκρανικών πόλεων. Οι πλέον ευφάνταστοι άλλωστε μιλούν ακόμη και για κατάληψη του Κιέβου. Μια ρωσική κατάληψη της Ουκρανίας δεν θα ήταν ίσως κατ’ αρχήν δύσκολη.

Το πρόβλημα θα άρχιζε μετά, με το έλεγχο της χώρας. Είναι γι’αυτό τον λόγο που οι περισσότεροι σοβαροί αναλυτές συγκλίνουν στο ότι αν υπάρξει ρωσική επέμβαση θα είναι περιορισμένη στις ανατολικές ρωσόφωνες περιοχές της Ουκρανίας και θα αποβλέπει περισσότερο στην επέκταση των ήδη αυτόνομων αυτών περιοχών.

Κάποιοι αναφέρουν για παράδειγμα την περίπτωση κατάληψης του λιμανιού της Μαριούπολης από την Αυτόνομη Λαϊκή Δημοκρατία του Ντόνετσκ (DNR). Αν και αυτό θα γινόταν με ρωσική στήριξη θα παρουσιαζόταν από τη Μόσχα ως μια επέκταση του εμφυλίου πολέμου που διεξάγεται ήδη από χρόνια σ’ αυτή την περιοχή.

Να υπενθυμίσουμε εδώ ότι η Ρωσία για πρώτη φορά μετά από δυόμισι αιώνες θα κινδύνευε μετά από μια ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ να μείνει με μόνη έξοδο προς τη Μαύρη Θάλασσα την Κριμαία, το Σότσι και το Νοβοροσίσκ. Ήταν η Μεγάλη Αικατερίνη που απέσπασε την Κριμαία από τους Οθωμανούς το 1783 και ίδρυσε την Οδησσό το 1794.

Οι διάδοχοί της επέκτειναν τη ρωσική κυριαρχία στη Βεσσαραβία και τη Μολδαβία. Η Μαύρη Θάλασσα είχε γίνει ρωσική λίμνη επί αυτοκρατορίας των τσάρων και στη συνέχεια επί Σοβιετικής Ένωσης με τον έλεγχο της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας που τώρα είναι μέλη του ΝΑΤΟ.

Δεν χρειάζεται παρά μια ματιά στον χάρτη για να φανεί γιατί η Ρωσία ανησυχεί για την ασφάλειά της λόγω της περικύκλωσής της από το ΝΑΤΟ και του κινδύνου να εξοβελιστεί από τον ζωτικό της χώρο που είναι η Μαύρη Θάλασσα. Άλλωστε γι’ αυτό τον λόγο πρόλαβε και κατέλαβε την Κριμαία.

Η Ελλάδα και η Κύπρος είναι στριμωγμένες ανάμεσα σε Αμερικανούς και Ρώσους στο μεγάλο αυτό γεωπολιτικό και γεωστρατηγικό παιχνίδι, αντίθετα με την Τουρκία που προσπαθεί να επωφεληθεί από την κρίση υποχρεώνοντας τους Αμερικανούς να την αντιμετωπίσουν με ευνοϊκούς όρους.

• Ήδη, με αμερικανική μεσολάβηση απ’ ό,τι φαίνεται, οδεύουν προς εξομάλυνση οι ισραηλινοτουρκικές σχέσεις. Ο Ερντογάν ανακοίνωσε επίσκεψη του Ισραηλινού προέδρου στην Άγκυρα. Στο ίδιο μήκος κύματος οι Αμερικανοί φαίνεται να μεσολαβούν και στην εξομάλυνση των σχέσεων της Τουρκίας με την Αίγυπτο και τη Σαουδική Αραβία. Σε όλο αυτό το παιχνίδι εντάσσεται και το non paper για τον EastMed.

Το τοπίο είναι ρευστό και Αθήνα και Λευκωσία χρειάζονται να αναστοχαστούν τη στρατηγική τους προκειμένου να μην υποστούν διπλωματικές ήττες και ζημιές από τη νέα αναδιάταξη συμμαχιών και συμφερόντων στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και των Βαλκανίων αλλά και ιδιαίτερα αυτή της Ανατολικής Μεσογείου.

Με ΥΠΕΞ στη Λευκωσία τον Γιαννάκη Κασουλίδη και τις κοκορομαχίες για τις προεδρικές εκλογές, με την Αθήνα να καταρρέει με τον πρώτο χιονιά, οι προοπτικές δεν παρουσιάζονται και τόσο ευοίωνες.

Όμως, Αθήνα και Λευκωσία έχουν στα χέρια τους ισχυρά χαρτιά. Πολιτική βούληση δεν υπάρχει για να χρησιμοποιηθούν. Το έχουμε ξαναγράψει: Θα μπορούσαμε κάτι να μάθουμε από την τουρκική διπλωματία. Τα «καλά παιδιά», τους «δεδομένους», τους «προβλέψιμους», κανένας δεν τους υπολογίζει. Έστω και αν ολόκληρη η Ελλάδα έχει μετατραπεί σε αμερικανική βάση από την Αλεξανδρούπολη ώς τη Σούδα.

Υ.Γ. Και κάπως έτσι κατέρρευσε το επιτελικό κράτος του Μητσοτάκη με τον πρώτο χιονιά, για δεύτερη φορά μετά τις πυρκαγιές του καλοκαιριού. Ασφαλώς όμως, πέρα από τις δικές του ευθύνες, πρόκειται για παθογένειες πολλών δεκαετιών. Ο Μητσοτάκης πληρώνει όμως την αλαζονεία και την ύβρη με την οποία αντιμετώπισε την προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ σε παρόμοιες περιπτώσεις. Όχι πως δεν ευθυνόταν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αλλά της φόρτωνε όλες τις διαχρονικές παθογένειες που αντιμετωπίζει και ο ίδιος σήμερα. Και υποσχόταν ότι θα ερχόταν αυτός ως μεσσίας να λύσει όλα τα προβλήματα σε μια μέρα! Απέτυχε οικτρά, καθότι όπως το είπε και ο ποιητής, για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή!

*Πανεπιστημιακός, συγγραφέας της μυθιστορηματικής τριλογίας ΝΟΜΑΔΑΣ, Αθήνα, Εκδόσεις Βακχικόν, 2017-2019. Τώρα κυκλοφορεί και το νέο του μυθιστόρημα, ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΝ ΑΝΤΩΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ/ΣΤΟ ΥΦΑΝΤΟ ΤΟΥ ΄21, από τον ίδιο εκδοτικό οίκο.

• Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ ΚΑΙ ΕΔΩ

Είναι δύσκολο να εμπιστευθούμε πια τους Αμερικανούς: Η υπόθεση της Ουκρανίας, η Ελλάδα και η Κύπρος