Το δίλημμα του Ερντογάν: Με τον Πούτιν ή με την Ουκρανία… Θα το κάνει όπως και με το Αζερμπαϊτζάν;
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ με τον Ουκρανό υπουργόΕξωτερικών, Dmytro Kuleba στις Βρυξέλλες. EPA, Francisco Seco, POOL
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Άρθρο γνώμης του Dimitar Bechev για τις σχέσεις Ουκρανίας-Τουρκίας, σύμφωνα με το οποίο η Άγκυρα δεν μπορεί να στηρίξει την Ουκρανία έναντι της Ρωσίας στο βαθμό που στήριξε το Αζερμπαϊτζάν, αναφέρεται ο τηλεοπτικός σταθμός Aljazeera.
Αν και η πρώτη επιλογή της Ουκρανίας είναι οι ΗΠΑ, ο Ουκρανός Πρόεδρος Zelensky έχει λόγους να βασίζεται και στην Τουρκία, σημειώνεται. Η Τουρκία αρνείται να αναγνωρίσει την προσάρτηση της Κριμαίας και η ρητορική της είναι υποστηρικτική προς την Ουκρανία.
Η Τουρκία δεσμεύτηκε εκ νέου στην «Πλατφόρμα της Κριμαίας», μια πρωτοβουλία του Κιέβου που απολαμβάνει της στήριξης της αμερικανικής κυβέρνησης και υφίσταται προκειμένου να ασκήσει πίεση στη Ρωσία. Μέσω αυτής της πλατφόρμας, προτίθεται να παράσχει οικονομική βοήθεια στους Τατάρους της Κριμαίας.
Η σχέση, όμως, Ουκρανίας-Τουρκίας δεν βασίζεται μόνο στα λόγια αλλά και σε πράξεις, σχολιάζει ο αρθρογράφος. Το 2019, το Κίεβο αγόρασε από την Τουρκία 12 τουρκικά drones Bayraktar TB2, ένα οπλικό σύστημα που έδωσε στους συμμάχους της Τουρκίας πλεονέκτημα στη Συρία, τη Λιβύη και το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ενώ θα αγοράσει άλλα πέντε.
Οι δύο χώρες συζητούν εδώ και πολύ καιρό, επίσης, κοινή αμυντική παραγωγή. Επί προκειμένω, η Τουρκία θα ωφεληθεί από τις ουκρανικές βιομηχανίες που έχουν αποκοπεί από τη ρωσική αγορά ενώ η Ουκρανία θα αποκτήσει πρόσβαση στην τεχνολογία των drones.
Επιπλέον, η ενδυνάμωση των τουρκο-ουκρανικών σχέσεων αποτελεί για την Τουρκία ένα τρόπο προσέγγισης των ΗΠΑ, οι οποίες αγνοούν μέχρι στιγμής την Άγκυρα. Η Ουάσιγκτον δεν αξιολογεί επιχειρήματα που υποστηρίζουν ότι η Τουρκία είναι η μόνη πρόθυμη δύναμη της περιοχής να αντιμετωπίσει το ρωσικό επεκτατισμό σε Συρία, Λιβύη και Νότιο Καύκασο.
Το διπλό παιχνίδι του Edogan με τον Putin έχει δυσαρεστήσει τις ΗΠΑ. Η αυξανόμενη ένταση μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας προσφέρει, πράγματι, στην Τουρκία μια σημαντική ευκαιρία να ενδυναμώσει εκ νέου τις σχέσεις της με την Αμερική και το υπόλοιπο ΝΑΤΟ.
Ο αρθρογράφος εκτιμά πως είναι απίθανο να διακινδυνεύσει η Τουρκία μια απευθείας σύγκρουση με τη Ρωσία για χάρη της Ουκρανίας. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να ανεβάσει τους ρυθμούς της και να στείλει στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία όπως έκανε πέρυσι στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και στη Λιβύη. Δεν είναι η θέση της να προσπαθήσει να γείρει τη ζυγαριά υπέρ του Κιέβου και ταυτόχρονα να διακινδυνεύσει να υποστεί τις συνέπειες μιας τέτοιας στρατηγικής.
Ενδεικτική είναι η κίνηση της Μόσχας να αναστείλει στις 12 Απριλίου όλες τις πτήσεις της προς την Τουρκία ως την 1η Ιουνίου υπό το φόβο του κορωνοϊού. Η απόφαση αυτή αποτελεί κατάλοιπο της «κρίσης των τζετ» (2015-2016). Μπορεί να αποτελεί μια κίνηση υπό το φόβο του κορωνοϊού αλλά δεν παύει να στέλνει ένα σαφές μήνυμα στην Τουρκία.
Στο πλαίσιο αυτό, ο αναπληρωτής εκπρόσωπος Τύπου του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας (άνω ρωσική βουλή) Konstantin Kosachev έγραψε χαρακτηριστικά στο Facebook ότι η αποφυγή επισκέψεων στην Τουρκία «θα είναι μια πραγματικά δυναμική απάντηση της [ρωσικής] κοινωνίας στις δηλώσεις ενός εθνικού ηγέτη που καλεί τους Ρώσους σε διακοπές υπολογίζοντας την αγάπη τους για τη ζεστή θάλασσα και όχι την αγάπη τους για την πατρίδα τους».
Επιπλέον, από την πλευρά της, η Ουκρανία δεν φαίνεται διατεθειμένη να «χτυπήσει τα τύμπανα του πολέμου», όπως το να συγκεντρώσει στρατιωτικές δυνάμεις στην αμφιλεγόμενη περιοχή. Μια τέτοια κίνηση θα ήταν αντιπαραγωγική, δίνοντας βήμα στο αφήγημα της Μόσχας ότι το Κίεβο προκαλεί ή δημιουργεί τις συνθήκες για επίθεση.
Αντιθέτως, ο Ουκρανός Πρόεδρος προσπαθεί να «χτίσει» ένα τοίχος διπλωματικής στήριξης με χαρακτηριστική τη συζήτηση του ζητήματος της Ουκρανίας στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, όπου η Συμμαχία φάνηκε ενωμένη αλλά όχι πρόθυμη να αντιδράσει υπέρ το δέον στις πολεμοχαρείς ρωσικές κινήσεις.
Η σχέση της Τουρκίας με την Ουκρανία μας λέει κάτι σημαντικό όσον αφορά την στρατηγική της έναντι της Ρωσίας. Η Άγκυρα φροντίζει να μην ξεφύγει εκτός ελέγχου ο ανταγωνισμός της με τη Ρωσία.
Ο Erdogan γνωρίζει καλά ότι μια «σύγκρουση» με τους Ρώσους για την περιοχή του Donbass ή της Κριμαίας θα έχει μεγάλο κόστος και σχεδόν καθόλου κέρδος.
Έχοντας εναντίον της τις πιθανότητες, η καλύτερη επιλογή της Τουρκίας είναι η διακριτική διατήρηση ισορροπιών: να συνεργάζεται ταυτόχρονα με τη μετασοβιετική Ρωσία, να κρύβεται πίσω από την ασπίδα του ΝΑΤΟ και να χτίζει δεσμούς ασφάλειας με το Αζερμπαϊτζάν, τη Γεωργία ή την Ουκρανία. Όπως συνέβη και το 2014, η Τουρκία θα επιδιώξει να αποφύγει τη σύγκρουση χωρίς να χάσει την υπόληψή της.
ΠΗΓΗ: Aljazeera, Dimitar Bechev – Ukraine-Turkey cooperation has its limits