Η νοσταλγία της αμερικανικής ηγεμονίας: Η απόφαση της Συνόδου Κορυφής προϊόν κακότεχνου συμβιβασμού

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Πρεμιέρα της θεατρικής παράστασης «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» στην Κωνσταντινούπολη: Παρουσία των υπουργών Πολιτισμού της Ελλάδας και της Τουρκίας

Εξήντα χρόνια από το πογκρόμ της Πόλης, καταπατώντας κάθε συνθήκη: Οι απελάσεις των Ρωμιών από τους Τούρκους, μια ανοιχτή πληγή στο σώμα του Ελληνισμού [βίντεο]

«Η έλευση του τουρκικού στολίσκου στη Γάζα θα αποτελέσει πρόκληση», επιμένει ο αρχηγός των Ε.Δ. του Ισραήλ: Παρασκηνιακές συνεννοήσεις Ισραήλ-Τουρκίας μέσω της Αιγύπτου

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΩΝΣΤΑ*

To κείμενο της Απόφασης της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαίκής Ένωσης (Ε.Ε) για την Τουρκία και την Ανατολική Μεσόγειο θα μπορούσε να γίνει στόχος επικρίσεων για πολλούς και διαφορετικούς λόγους. Είναι προϊόν ενός κακότεχνου συμβιβασμού, με αλληλεπικαλυπτόμενα σημεία και ασάφειες.

Δεν είναι άλλωστε  ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία φορά που Σύνοδος Κορυφής προσπαθεί να συμβιβάσει τα ασυμβίβαστα. Αυτό όμως που ξεχωρίζει το κείμενο αυτό από όλα τα προηγούμενα είναι η τελευταία, 33η, παράγραφος:

“Η Ε.Ε. θα επιδιώξει να συντονισθεί σε θέματα που αφορούν την Τουρκία και την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο με τις ΗΠΑ».

Έτσι λοιπόν μια οικονομική υπερδύναμη που διεκδικεί ηγεμονικό ρόλο στην παγκόσμια σκηνή  θέτει εαυτή ρητά και απροσχημάτιστα κάτω από τις προστατευτικές φτερούγες του Αμερικανικού Αετού. Και αυτή τη φορά χωρίς να μπορούν να καταλογισθούν ευθύνες στην ηγερία του Ατλαντισμού, τη Μεγάλη Βρετανία.

• Ενδιαφέρον είναι επίσης, ότι στην υιοθέτηση ενός τέτοιου κειμένου και αυτής της συγκεκριμένης παραγράφου δεν πρόβαλε αντιρρήσεις η Γαλλία, η χώρα που όλο το προηγούμενο διάστημα, είχε  υποστηρίξει με θέρμη την άσκηση από την Ε.Ε.  αυτόνομου, πρωταγωνιστικού, ρόλου, στη διεθνή σκηνή αλλά και είχε ζητήσει απερίφραστα να τεθούν από την Ένωση φραγμοί στις επιθετικές  πρακτικές της Τουρκίας.

Για τις θέσεις της αυτές η Γαλλία πλήρωσε βέβαια υψηλό τίμημα. Έγινε για μία ακόμη φορά στόχος της ισλαμικής τρομοκρατίας και ο Πρόεδρος της στόχος προσωπικών επιθέσεων τόσο από τον Τούρκο Πρόεδρο όσο και από ομοϊδεάτες του ανά τη Μέση Ανατολή και πέραν αυτής.

Παράλληλα η ανάγκη κοινής στάσης με τη Γερμανίδα Καγκελάριο σε άλλα σοβαρά ζητήματα της συγκεκριμένης Συνόδου  τον έκαναν να αποφύγει να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο. Και πάλι όμως η ανοχή του στη συγκεκριμένη  διατύπωση προξενεί εντύπωση.

Και κάτι ακόμη. Εκτός από τις Τουρκικές αυθαιρεσίες στην Ανατολική Μεσόγειο, στο διάστημα μεταξύ των δύο Συνόδων της Ε.Ε., οι  Ευρωπαίοι έγιναν μάρτυρες μιάς αιματηρής  αναμέτρησης στον Καύκασο ανάμεσα στην Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν με την ενεργό συμμετοχή της Τουρκίας στο πλευρό του δεύτερου. Δηλαδή μιάς σύγκρουσης ανάμεσα σε τρία κράτη-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Μέλη της Ε.Ε., μεταξύ των οποίων η Γερμανία,  τα οποία προμηθεύουν με οπλικά συστήματα υψηλής τεχνολογίας τις Τουρκικές ένοπλες δυνάμεις, δεν έλαβαν μέτρα για να αποφευχθεί η χρήση αυτών των όπλων εναντίον άμαχων πληθυσμών.

• Το μόνο κράτος που επέβαλε κυρώσεις στην Τουρκία για αυτές τις δραστηριότητες της ήταν ο Καναδάς που στις αρχές που περασμένου Οκτωβρίου πάγωσε τις εξαγωγές όπλων (εξαρτήματα των επιθετικών Mη Επανδρωμένων Αεροσκαφών Bayraktar) προς αυτήν τη χώρα.

Σημασία επίσης έχει ότι ο Καναδάς προκειμένου να προχωρήσει σε μία, δυσμενή για την οικονομία του απόφαση, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα Καναδικής κατασκευής εξαρτήματα των  drones της Τουρκίας έπλητταν αμάχους δηλαδή έγιναν   μέσα διάπραξης εγκλημάτων  πολέμου. Η απραξία και γενικότερα η απουσία της Ε.Ε. από αυτή τη διένεξη (στην οποία ενεπλάκη οικειοθελώς ένα υπό ένταξη κράτος) και αφήνοντας το πεδίο εντελώς ελεύθερο στη Ρωσία, αποτελεί ακόμα ένα δείγμα του δρόμου που έχει να διανύσει η Ένωση προς την άρθρωση Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής.

Τη στιγμή που γράφεται αυτό το κείμενο εκτός από τη Βουλή των Αντιπροσώπων και η Αμερικανική Γερουσία έχει εγκρίνει, με μεγάλη πλειοψηφία, Ψήφισμα για την επιβολή κυρώσεων στην Άγκυρα λόγω της αγοράς από τη Ρωσία  των πυραύλων S400. Απομένει να διευκρινιστεί το είδος των κυρώσεων.

Συνεπώς ο ηγετικός ρόλος των ΗΠΑ στην αντιμετώπιση της Τουρκίας είναι δεδομένος και δεν προσφέρει άλλοθι αδράνειας στους Ευρωπαίους εταίρους μας. Όμως ο χρόνος που θα μεσολαβήσει για τη διαδοχή του Trump  από τον Biden και την ανάληψη από τον τελευταίο συγκεκριμένων πρωτοβουλιών εξωτερικής πολιτικής θα είναι μακρύς και οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν σοβαροί.

Ο Ερντογάν έχει κατανοήσει πολύ καλά ότι η αποφασιστικότητα στη  χρήση βίας για την επίτευξη στόχων εξωτερικής πολιτικής,  δικαιώνει εκείνον που την  αποτολμά. Η Συρία, ο Καύκασος και σε μικρότερο βαθμό η Λιβύη το πιστοποιούν.

Κύριο μέσο αντιμετώπισης της Τουρκικής επιθετικότητας στο  άμεσο και μεσοπρόθεσμο μέλλον  θα είναι η αποτρεπτική ικανότητα  των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων -και με τον εκσυγχρονισμό του εξοπλισμού τους-  καθώς και  η εδραίωση των περιφερειακών συμμαχιών που τα τελευταία χρόνια, οικοδομήθηκαν στην περιοχή της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής με τη συμβολή  Κυβερνήσεων από διαφορετικά πολιτικά κόμματα.

• Διαπραγμάτευση με την Άγκυρα η οποία δεν θα λαμβάνει υπόψη την ισορροπία ισχύος είναι άποψη αφελής. Παράλληλα, η Ελλάδα, δηλαδή η συγκεκριμένη Κυβέρνηση που βρίσκεται στην εξουσία αυτή την εξαιρετικά δύσκολη περίοδο, θα πρέπει να προετοιμασθεί για  διαπραγματεύσεις με την Τουρκία όποτε αυτές λάβουν χώρα.

Στις διαπραγματεύσεις αυτές θα πρέπει, στα όρια της υπεράσπισης ζωτικών εθνικών συμφερόντων, να επιδειχθεί ευελιξία. Το προηγούμενο εκείνων με την Ιταλία και την Αίγυπτο για τον καθορισμό Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών, δείχνει  ότι τα ζητήματα πρέπει να αντιμετωπίζονται με  ευρύτητα πνεύματος όταν από το τελικό αποτέλεσμα δεν θίγεται αλλά αντίθετα ενισχύεται η εθνική ασφάλεια.

________________________________

*Fellow, Dalhousie University, Χάλιφαξ, Καναδά. Ιδρυτικός Διευθυντής Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (ΙΔΙΣ), 1989-2005. Πρώην Πρέσβης εκ Προσωπικοτήτων, Μόνιμος Αντιπρόσωπος τα Ελλάδος στο Συμβούλιο της Ευρώπης (1997-2000).

• Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ ΚΑΙ ΕΔΩ

Ακολουθήστε το Hellas Journal στο NEWS GOOGLE

Η Ουάσιγκτον και η Άγκυρα μετά τον Ντόναλντ Τραμπ: Ποιά θα είναι η πολιτική του Μπάιντεν…