Ο φόβος φυλάει τα έρμα: Όταν ο Ταγίπ Ερντογάν ξαφνικά αγάπησε την Ευρωπαϊκή Ένωση…
Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. EPA, TURKISH PRESIDENT PRESS OFFICE HANDOUT EDITORIAL USE ONLY, NO SALES
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ο σχεδιασμός της Άγκυρας για την Κύπρο και το μετέωρο βήμα των πολιτικών εργαλείων: Ο στρατηγικός έλεγχος (και της περιοχής) περνά από την τουρκοποίηση του νησιού…
Του κάνουν καψώνι του ισλαμιστή Ερντογάν οι Αμερικανοί, αλλά στο τέλος θα του δώσουν το πολυπόθητο «δώρο»; Έχει και η υψηλή πολιτική και διπλωματία την πλάκα της… (video)
Οι πολιτικοί ηγέτες που θέλουν να επιβιώσουν πολιτικά πρέπει να μπορούν να προσαρμόζονται. Τις περισσότερες φορές αρκεί η χωρίς κανένα φραγμό ευελιξία, περιστασιακά απαιτείται η δράση χωρίς τήρηση της οποιασδήποτε αρχής, αναφέρει το σχόλιο του ανταποκριτή της εφημερίδας Süddeutsche Zeitung στην Κωνσταντινούπολη Tomas Avenarius.
Τίτλος: «Ο τελικός αγώνας του Erdoğan». Υπότιτλος: «Ευρισκόμενος σε δύσκολη θέση, ο Τούρκος Πρόεδρος αναγκάζεται τώρα να εμφανιστεί ως μεταρρυθμιστής. Η ΕΕ μπορεί να επωφεληθεί από αυτό».
Σημειώνει σχετικά:
Ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν αποτελεί σε σχέση με αυτό ένα καλό παράδειγμα. Τους τελευταίους μήνες και χρόνια δεν έχει χάσει ούτε μία ευκαιρία να προκαλέσει τους φίλους του, τους συμμάχους και τους γείτονές του, ακόμη και να τους φτάσει στα όριά τους.
Οι πόλεμοι στη Συρία, τη Λιβύη, το Ιράκ και τον Νότιο Καύκασο, η νεο-οθωμανική πολιτική των κανονιοφόρων στη Μεσόγειο, η αγορά ρωσικών όπλων, ο εκβιασμός της Ευρώπης στην Προσφυγική Πολιτική και τώρα η υπονόμευση της επανένωσης της Κύπρου: Με αυτές τις κινήσεις του, ο Erdoğan δεν απέκτησε φίλους. Στην καλύτερη περίπτωση, θεωρείται φάρος ελπίδας στο Αζερμπαϊτζάν, το Πακιστάν ή τη Λωρίδα της Γάζας.
Ωστόσο, αυτός ο ίδιος ο Erdoğan εμφανίζεται τώρα ως μεταρρυθμιστής: Η Τουρκία «βλέπει το μέλλον της στην Ευρώπη», λέει. Οι σχέσεις με τη Ρωσία δεν θα μπορούσαν ποτέ να υποκαταστήσουν τη «μέσα στο πέρασμα πολλών ετών αναπτυχθείσα» φιλία με τις ΗΠΑ, «που αναπτύχθηκε μέσα στο πέρασμα πολλών ετών». Η Δικαιοσύνη θα πρέπει να μεταρρυθμιστεί, το Κράτος Δικαίου στην Τουρκία θα πρέπει να ανταποκριθεί στο όνομά του. Ο Πρόεδρος υιοθέτησε ασυνήθιστα χαμηλούς τόνους. Το μόνο που δεν έκανε ήταν να αποκαλέσει «αγαπημένους αδελφούς» τους μισητούς Έλληνες.
Η συμπεριφορά του Erdoğan είναι εύκολο να εξηγηθεί: Φοβάται τον νέο Πρόεδρο των ΗΠΑ Joe Biden. Αντιμετωπίζει με καχυποψία την ΕΕ, η οποία παρακινημένη από τους Γάλλους, τους Έλληνες και τους Κύπριους είναι λίγο περισσότερο διατεθειμένη να αντιπαρατεθεί. Δεν γνωρίζει πόσο καιρό ακόμα θα μπορεί να βασίζεται στο στημένο παιχνίδι με το Ρώσο Πρόεδρο Wladimir Putin σε σχέση με τους πολέμους στη Συρία, τη Λιβύη και τον Καύκασο, στους οποίους και οι δύο πλευρές εμφανίζονται μαχητικές, αλλά αποκομίζουν κέρδη πάντοτε και σε απόλυτη εναρμόνιση.
Τώρα όμως ο πολιτικός τυχοδιώκτης Erdoğan πιθανόν να έχει φτάσει στο τέλος της πολιτικής των συνεχών προκλήσεων. Η πολιτική αυτή κατέστη δυνατή μόνο επειδή ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump προστάτευε τον Τούρκο ηγέτη και επειδή η ΕΕ –όπως συμβαίνει πολύ συχνά- δεν ήταν σε θέση να συμφωνήσει στη χάραξη κόκκινων γραμμών.
Τώρα η εποχή Trump πλησιάζει στο τέλος της. Ο Erdoğan θα πρέπει να υπολογίζει ότι σύντομα θα επικρατήσει διαφορετικός τόνος στον Λευκό Οίκο. Ο νικητής των εκλογών Biden δεν θα έχει ξεχάσει τα ίδια του τα λόγια από το 2017: Ο Erdoğan είναι ένας «αυταρχικός ηγέτης» και θα πρέπει να «πληρώσει ένα τίμημα» για τις θρασείες πολιτικές του.
Εάν ο Biden θέλει να πληρώσει ο Erdoğan, το μόνο που θα πρέπει να κάνει είναι να ανοίξει το δρόμο για τις κυρώσεις που αποφάσισε το Κογκρέσο πριν από κάποιο καιρό. Αυτό θα ήταν θανάσιμο για την οικονομικά κλονισμένη Τουρκία.
Ακόμη και στην συνήθως ήπια ΕΕ γίνεται λόγος για κυρώσεις. Ο Erdoğan δεν έχει πλέον φίλους στις Βρυξέλλες. Έλληνες και Κύπριοι πιέζουν για κυρώσεις επειδή αισθάνονται ότι απειλούνται στη Μεσόγειο. Ο Γάλλος Πρόεδρος Emmanuel Macron δημιουργεί ατμόσφαιρα εναντίον της Άγκυρας. Ακόμα και η Καγκελάριος στο Βερολίνο φαίνεται στο μεταξύ να θεωρεί τους Τούρκους ανέλπιδα περίπτωση. Αλλά ακριβώς αυτή τη στιγμή ο διαβόητος ταραχοποιός κάνει κάτι που κανείς πλέον δεν περίμενε από αυτόν: Εμφανίζεται ως μεταρρυθμιστής.
Το γεγονός ότι αυτή η υποτιθέμενη αλλαγή πορείας είναι τέκνο της ανάγκης και φαίνεται μη αξιόπιστη δεν της στερεί κάθε αξία για τη μελλοντική μεταχείριση της Τουρκίας. Αποφασιστικής σημασίας δεν είναι το γιατί κινείται ο Erdoğan, αλλά το ότι κινείται. Από αυτό είναι δυνατόν να παραχθεί πολιτική.
Ούτε η Ουάσιγκτον ούτε οι Βρυξέλλες θα πρέπει να διστάσουν να επωφεληθούν από τη διαφαινόμενη αδυναμία της Άγκυρας και να ασκήσουν τεράστια πίεση για να αναγκάσουν την Τουρκία να συμπεριφερθεί με πιο συμβατικό, πιο σύμφωνο με τα διεθνή πρότυπα τρόπο. Ο Erdoğan ρισκάρει πολύ, αλλά αντιδρά και στην επίδειξη σκληρότητας: Μέχρι τώρα έχει υποχωρήσει κάθε φορά που ο Putin χτύπαγε το χέρι του στο τραπέζι.
Υπό τις τρέχουσες συνθήκες, οι δυνατότητες του Erdoğan να πραγματοποιήσει πλήρη αλλαγή πορείας σε σχέση με την αντιμετώπιση της Δύσης είναι περιορισμένες, ακόμα κι αν είναι διατεθειμένος να το πράξει. Εκτός από τις αβεβαιότητες στην Εξωτερική Πολιτική, η τουρκική εσωτερική πολιτική του επιφυλάσσει μεγάλες δυσκολίες. Η οικονομική κατάσταση είναι άθλια. Η πανδημία του κορωνοϊού ταλαιπωρεί τη χώρα και ένα εκτεταμένο Lockdown θα ήταν σχεδόν αφόρητο, αλλά θα μπορούσε να καταστεί επιτακτικό δεδομένου του αυξανόμενου αριθμού των θυμάτων.
Οι δημοσκοπικές επιδόσεις του Erdoğan γίνονται ολοένα και χειρότερες, και σε κάθε περίπτωση είναι σε θέση να κυβερνήσει μόνο επειδή το MHP του εξασφαλίζει την πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο μέσω ψήφου ανοχής. Το υπερεθνικιστικό κόμμα της μεγάλης Τουρκίας που μισεί τους Κούρδους έχει στο χέρι τον Τούρκο αρχηγό του κράτους, στο βαθμό που αυτός δεν είναι σε θέση να βρει νέο κυβερνητικό εταίρο. Το MHP δεν θέλει να εγκαταλειφθεί η πολιτική των προκλήσεων. Θέλει πολύ περισσότερες.
Αυτές είναι οι δυσκολίες σε σχέση με τη μεταχείριση της Άγκυρας: Απαιτείται πολύ μεγάλη πίεση από το εξωτερικό για να υπάρξει αλλαγή στην τουρκική πολιτική. Αλλά οι αποφάσεις επ’ αυτού θα ληφθούν μόνον στο εσωτερικό. Και η οποιαδήποτε αλλαγή χωρίς πρόωρες εκλογές, ανεξάρτητα από το αν θα είναι με ή χωρίς τον Erdoğan, φαίνεται πολύ δύσκολη.
ΠΗΓΗ: Süddeutsche Zeitung – Tomas Avenarius
Ο Ερντογάν παραμένει επείγον πρόβλημα: Τα αραβικά κράτη αντιδρούν στον νεο-οθωμανισμό της Τουρκίας