Η διπλωματία των κανονιοφόρων δεν θα λύσει τη διαμάχη στην ανατολική Μεσόγειο, γράφει η Independent

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Την επομένη της Ανάστασης του Χριστού τεράστια πρόκληση από τον Ερντογάν: Ως τζαμί θα λειτουργεί από σήμερα η ιστορική βυζαντινή Μονή της Χώρας, στην Τουρκία

Φαρσέρ στοχοποίησαν συναγωγές του Μανχάταν, μίλησαν για τοποθετήσεις βομβών: Πάντως, δεν κρίθηκαν σοβαρές από την αστυνομία της Νέας Υόρκης

Δεν επέτρεψε το Ισραήλ την είσοδο στην Γάζα, του επικεφαλής του Unrwa του ΟΗΕ, για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες

Το δημοσίευμα του Ahmed Aboudouh, αρθρογράφου της εφημερίδας Independent, με εξειδίκευση σε θέματα Μέσης Ανατολής, αναφέρεται στις πρόσφατες εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο.

Τίτλος του κειμένου: Η διπλωματία των κανονιοφόρων δεν θα λύσει τη διαμάχη στην ανατολική Μεσόγειο -μολονότι αυτό φαίνεται ότι πιστεύει ο Erdogan. (Gunboat diplomacy won’t solve Greece and Turkey’s feud in the eastern Mediterranean – despite what Erdogan seems to think).

“Και οι δύο πλευρές πρέπει να συμφωνήσουν σε μία διπλωματική λύση, καθώς όλες οι χώρες της περιοχής, που έχουν αναμειχθεί στη διαμάχη αυτή, θα μετανιώσουν την περαιτέρω κλιμάκωσή της”, επισημαίνεται στον υπότιτλο.

Σημειώνει ότι είναι σε εξέλιξη ένα “παιχνίδι εξουσίας” για τα πλούσια αποθέματα σε φυσικό αέριο, ενώ στο φόντο βρίσκεται η απειλή του πολέμου, και υποστηρίζει ότι θα χρειαστεί πιθανότατα η παρέμβαση των ΗΠΑ για την επίλυση των αντιπαραθέσεων στην περιοχή.

Όπως αναφέρεται, η Ελλάδα, μια χώρα που έχει χιλιάδες νησιά αναμένεται να μεγιστοποιήσει τη χρήση πετρελαίου και φυσικού αερίου εντός των συνόρων της. Η εκστρατεία της βασίζεται στη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (που δεν έχει υπογράψει η Τουρκία), σύμφωνα με την οποία τα κατοικημένα νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα ή Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες, ακριβώς όπως οι ηπειρωτικές ακτές.

• Αυτό σημαίνει ότι η ΑΟΖ του Καστελλόριζου, ενός μικρού ελληνικού νησιού λίγα μόνο χιλιόμετρα από τις τουρκικές ακτές, είναι αρκετό για να κάνει την Άγκυρα να νιώθει εγκλωβισμένη. Η Ελλάδα απείλησε επίσης να επεκτείνει τα σύνορά της στο Αιγαίο, κίνηση που θα αποτελούσε για την Τουρκία “αιτία πολέμου”.

Η Τουρκία δε θα υποχωρήσει, χωρίς να δώσει μάχη. Τον Δεκέμβριο υπέγραψε συμφωνία οριοθέτησης με την αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση της Λιβύης, η οποία δεν αναγνώριζε την Κρήτη (νησί με πληθυσμό όσο σχεδόν της Αθήνας) ή άλλα ελληνικά νησιά. Η Ελλάδα απάντησε υπογράφοντας ανάλογη συμφωνία με την Αίγυπτο.

Λίγες μέρες μετά η Τουρκία έστειλε το πλοίο σεισμικών ερευνών Oruc Reis, συνοδευόμενο από πλοία του πολεμικού ναυτικού στα διαφιλονικούμενα ύδατα νοτίως του Καστελλόριζου. Γαλλία, Ιταλία και Ελλάδα συμμετέχουν σε στρατιωτικές ασκήσεις στην περιοχή, καθώς οι εντάσεις εξακολουθούν να αυξάνονται.

Ο τούρκος Πρόεδρος Erdogan προέβη σε απειλητικές δηλώσεις την Κυριακή μετά από τελεσίγραφο της ΕΕ για ενδεχόμενες κυρώσεις. Αν και αξιωματούχοι τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας δήλωσαν ότι επιδιώκουν μια διπλωματική λύση, κανείς δεν υποχωρεί από τις θέσεις του.

Η Τουρκία θεωρεί την αδιαμφισβήτητη υποστήριξη της Δύσης προς την Ελλάδα και την Κύπρο ως πράξη περιορισμού, ως επέμβαση στην κυριαρχία του. Αλλά η διπλωματία των κανονιοφόρων του Erdogan κάνει την Ελλάδα και την ΕΕ να ανησυχεί. Κανείς δε θέλει να δει μια μεγάλη σύγκρουση μεταξύ συμμάχων του ΝΑΤΟ στη Μεσόγειο.

Η κατάσταση περιπλέκεται από το γεγονός ότι άλλες χώρες διεκδικούν ένα μέρος των ενεργειακών αποθεμάτων της ανατολικής Μεσογείου και από τις αντιμαχόμενες συμμαχίες μεταξύ χωρών. Βέβαια η συμπεριφορά του Erdogan είναι προβλέψιμη και δείχνει πώς η οθωμανική ιδεολογία σε αντιπαράθεση με τον κεμαλισμό έχει κεντρική σημασία στον τρόπο που αντιμετωπίζει τα θέματα.

• Όπως έχει επισημάνει ο Max Hoffman, ειδικός σε θέματα Τουρκίας στο Κέντρο Αμερικανικής Προόδου, όταν ο Erdogan “νιώθει πως δεν έχει θέση στο τραπέζι, γενικά πετάει κάτω το τραπέζι”.

Όλες οι χώρες που εμπλέκονται είναι αντιμέτωπες με σοβαρές οικονομικές δυσκολίες και θα έπρεπε να ανησυχούν για άλλα θέματα. Η Τουρκία αντιμετωπίζει διπλάσια προβλήματα λόγω της εγχώριας οικονομικής της κρίσης. Αλλά για τον Erdogan αυτή είναι μια ιστορική στιγμή που θα προσδιορίσει τη θέση της Τουρκίας στην Ευρώπη, τη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή για πολλά χρόνια.

Η ανακάλυψη ενεργειακών κοιτασμάτων στη Μεσόγειο συνέπεσε και με την πτώση της δημοτικότητας του Erdogan στο εσωτερικό της Τουρκίας και με την ενίσχυση της εθνικιστικής του ατζέντας.

Ο Erdogan κάνει αισθητή την παρουσία του στην Ουάσινγκτον στο πλαίσιο μιας έντονης συζήτησης για την αμερικανική εξωτερική πολιτική ενόψει των προεδρικών εκλογών. Ο υποψήφιος των Δημοκρατικών Joe Biden διατύπωσε εχθρικά σχόλια για τον Erdogan λέγοντας ότι η Ουάσινγκτον θα έπρεπε να ενισχύσει τους ηγέτες της τουρκικής αντιπολίτευσης “ώστε να αντιμετωπίσουν και να νικήσουν τον Erdogan”.

Αλλά οι απόψεις του Biden είναι αβάσιμα αισιόδοξες. Η πεποίθησή του ότι τα προβλήματα της Δύσης με την Τουρκία θα εξαφανιστούν, όταν αποχωρήσει ο Erdogan, είναι “ευσεβείς πόθοι”. Στη Μεσόγειο αλληλοεπικαλυπτόμενα ρήγματα, πληγωμένες υπερηφάνειες και ιστορικός θυμός δεκαετιών από την εποχή της Συνθήκης της Λωζάνης καθιστούν την περιοχή ένα δύσκολο γεωπολιτικό παιχνίδι.

Η ριψοκίνδυνη διπλωματία του Erdogan είναι προσεκτικά ρυθμισμένη, ώστε να μην υπερβεί κάποιες κόκκινες γραμμές, που έχουν χαράξει ευρωπαϊκά γεράκια όπως ο Macron. Οι κόκκινες αυτές γραμμές περιλαμβάνουν πιθανότατα τη μη αποστολή εξορυκτικών πλοίων στη Μάλτα ή τη βύθιση των ερευνητικών πλοίων των κολοσσών Total ή Eni.

• Οι υπολογισμοί της Τουρκίας πιθανότατα αποσκοπούν στη διατήρηση της πίεσης, χωρίς την πυροδότηση μιας γενικευμένης αντιπαράθεσης με τις ευρωπαϊκές δυνάμεις, την Αίγυπτο ή το Ισραήλ, αλλά σε αρκετό βαθμό ώστε να πιέσουν τις ΗΠΑ να μεσολαβήσουν για μια τελική λύση. Η ίδια στρατηγική ανάγκασε τις ΗΠΑ να εποπτεύσουν την κατάπαυση πυρός στη Λιβύη.

Το διεθνές δίκαιο είναι στην πλευρά της Ελλάδας, αλλά κανείς δεν πρέπει να υποτιμά την αποφασιστικότητα της Τουρκίας να κερδίσει ένα μερίδιο από τον “χρυσό” της Μεσογείου.

Ο Erdogan πρέπει να εγκαταλείψει τα όνειρά του για αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάννης, η διπλωματία πρέπει να επικρατήσει. Αλλά όπως δήλωσε και ο γερμανός Υπουργός Εξωτερικών Heiko Mass, “ακόμα και η μικρότερη σπίθα μπορεί να οδηγήσει στην καταστροφή”.

Ίσως χρειαστεί παρέμβαση των ΗΠΑ για να επιλυθεί μια μεγάλη αντιπαράθεση που θα σχεδιάσει το μέλλον της Μεσογείου για δεκαετίες. Και σε ένα έτος εκλογών, ο πρόεδρος Trump πιθανότατα θα εξακολουθήσει να κοιτάει αλλού, καταλήγει το δημοσίευμα.

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα Independent

Το κυνήγι των Rafale από την Ελλάδα: Το Παρίσι και η Αθήνα κοντά σε συμφωνία για τα γαλλικά μαχητικά