Η “οπτική” από το Ισραήλ: Tα ανεκπλήρωτα μεγαλομανή όνειρα του Ερντογάν καθιστούν την Τουρκία ακόμα πιο επικίνδυνη

File Photo: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου στο Λευκό Οίκο. EPA, MICHAEL REYNOLDS




Την περασμένη εβδομάδα, αφού πληροφορήθηκε ότι το Ισραήλ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα εξομαλύνουν τις σχέσεις τους, ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, απείλησε να ανακαλέσει τον πρέσβη του στα ΗΑΕ και να διακόψει τις διπλωματικές σχέσεις για αυτήν την «προδοσία» κατά των Παλαιστινίων.

Τα παραπάνω γράφει ο αρθρογράφος Simon A. Waldman στην εφημερίδα Haaretz. Τίτλος του κειμένου: «Tα ανεκπλήρωτα μεγαλομανή όνειρα του Ερντογάν καθιστούν την Τουρκία ακόμα πιο επικίνδυνη». Υπότιτλος: «Αντιμέτωπες με μια αποφασισμένη αντι- τουρκική συμμαχία στη Μεσόγειο και αλλού, και την άσχημη οικονομική κατάσταση, οι μεγαλεπήβολες, πολεμοχαρείς φιλοδοξίες του Ερντογάν. Όμως η Άγκυρα θα επιταχύνει, δεν θα υποχωρήσει».

Σημειώνει σχετικά:

Ο Erdogan έχει βάσιμους λόγους να ενοχληθεί από τη συμφωνία Ισραήλ-ΗΑΕ, όμως αυτοί δεν έχουν καμία σχέση με την ανησυχία του για τα παλαιστινιακά δικαιώματα, αλλά μόνο με τις καταρρέουσες φιλοδοξίες της Τουρκίας για περιφερειακή ηγεμονία.

Ο Πρόεδρος Erdogan και οι συνεργάτες του πιστεύουν ότι η θέση της Τουρκίας είναι να καταστεί παγκόσμια δύναμη. Ο Erdogan, το 2018, είχε υποσχεθεί στους ένθερμους υποστηριχτές του ότι οι προσπάθειές του θα επικεντρωθούν στη μετατροπή της Τουρκίας σε υπερδύναμη.

Φέτος, σε ομιλία για την παγκόσμια κρίση που επέφερε η πανδημία του COVID-19, ο Erdogan ανέφερε ότι η ευημερία της Δύσης “που βασίζεται στο αίμα, τα δάκρυα, τον πόνο και την εκμετάλλευση του υπόλοιπου κόσμου” τελειώνει. Ομοίως, τον περασμένο μήνα ο Υπουργός Εσωτερικών της Τουρκίας, Suleyman Soylu, δήλωσε ότι η Τουρκία σύντομα θα γίνει το κέντρο έλξης του κόσμου.

Αυτού του είδους οι δηλώσεις συνδυάζονται και με πράξεις. Το 2017, ο Ερντογάν ζήτησε την αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάννης του 1923, η οποία οριοθετεί τα σύνορα της χώρας του, επιθυμώντας εδαφικές διορθώσεις με την Ελλάδα. Το 2019, ο υπουργός Εσωτερικών της Τουρκίας δήλωσε ότι η Βόρεια Συρία είναι στην πραγματικότητα μέρος «της τουρκικής πατρίδας» και ότι σύμφωνα με το Εθνικό Σύμφωνο του 1920, τα εν λόγω εδάφη τα διεκδίκησαν οι τουρκικές εθνικιστικές δυνάμεις στον πόλεμο της ανεξαρτησίας πριν από έναν αιώνα.

Εν τω μεταξύ, μετά από αρκετές στρατιωτικές παρεμβάσεις, η Τουρκία, μαζί με τον αντιπρόσωπό της, τον Συριακό Εθνικό Στρατό, ελέγχουν σημαντικά τμήματα της βόρειας Συρίας, όπου Τούρκοι αξιωματούχοι διοικούν μια περιοχή όπως μια αποικία, διακινούνται τουρκικά προϊόντα, παρέχονται υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης και στις εμπορικές συναλλαγές χρησιμοποιείται η τουρκική λίρα.

  • Ομοίως, η Τουρκία ασκεί τεράστια επιρροή στην περιοχή κουρδικού Ιράκ, συνεχίζει να στέλνει δεκάδες χιλιάδες στρατού στην κατεχόμενη Κύπρο, ενώ προσπαθεί να καταστρέψει τις προσπάθειες της Κυπριακής Δημοκρατίας για εξόρυξη υδρογονανθράκων. Επίσης, στη Μεσόγειο, η Τουρκία αμφισβητεί τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες της Ελλάδας (ΑΟΖ) και στις αρχές του τρέχοντος μήνα, έφτασε στο σημείο να στείλει πολεμικά πλοία να συνοδεύσουν ερευνητικό σκάφος, προκειμένου να διεξάγει έρευνες σε οικονομικά ύδατα που η Ελλάδα ισχυρίζεται ότι της ανήκουν.

Η Άγκυρα υπέγραψε μια αυθαίρετη συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ με την μη αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης, η οποία υφίσταται μόνο διότι την ενισχύει [η Τουρκία] με στρατιωτική βοήθεια και Σύριους τζιχαντιστές μισθοφόρους.

Εν τω μεταξύ, η Τουρκία έχει στρατιωτικές βάσεις στο Κατάρ και τη Σομαλία, και ενδεχομένως θα αποκτήσει μία στο Σουδάν, στο νησί Suakin, από την Ερυθρά Θάλασσα και το Κέρας της Αφρικής, όπου η Άγκυρα, μαζί με το Κατάρ, ανταγωνίζονται για την επιρροή ενάντια στα ΗΑΕ και τη Σαουδική Αραβία.

Αυξάνεται ο κίνδυνος σύγκρουσης στο Αιγαίο: Μπορεί να εξελιχθεί σε “πολυεθνική σύγκρουση”, λένε ειδικοί

Ωστόσο, η Άγκυρα βρίσκεται αυτή τη στιγμή λίγο πίσω, καθώς οι πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις έχουν αναστατώσει τα σχέδιά της για περιφερειακή κυριαρχία και τα κράτη ενώνονται για να αποτρέψουν την τουρκική επιθετικότητα.

  • Καθώς το Σουδάν διεξάγει πολιτική μεταρρύθμιση, προς το παρόν τα σχέδια της Τουρκίας για στρατιωτική βάση στο Suakin δεν βρίσκονται στην ατζέντα συνομιλιών και το Χαρτούμ ενδέχεται να να ακολουθήσει το παράδειγμα των ΗΑΕ και να εξομαλύνει τις σχέσεις με το Ισραήλ.

Οι έρευνες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, νωρίτερα αυτό το μήνα, ώθησαν τη Γαλλία να στείλει πολεμικά πλοία ως ένδειξη αλληλεγγύης στην Ελλάδα και την Κύπρο. Επίσης, οι 27 Υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ εξέφρασαν την πλήρη αλληλεγγύη τους προς τα δύο κράτη – μέλη της ΕΕ. Νωρίτερα τον Φεβρουάριο, οι Βρυξέλλες έπληξαν την Τουρκία με κυρώσεις και με πάγωμα του προενταξιακού ταμείου λόγω των δραστηριοτήτων του στη θάλασσα της Κύπρου. Τον Ιανουάριο του 2020, η Ιταλία, το Ισραήλ, η Αίγυπτος, η Κύπρος και η Ελλάδα δημιούργησαν το φόρουμ Eastmed Gas και τον περασμένο μήνα, η Ελλάδα και η Αίγυπτος υπέγραψαν τη δική τους συμφωνία ΑΟΖ.

Την ίδια μέρα που έγινε γνωστή η συμφωνία Ισραήλ-ΗΑΕ, ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας συνάντησε τον Ισραηλινό ομόλογό του και τον Ισραηλινό πρωθυπουργό.
Λίγο πριν, η Ιερουσαλήμ είχε ανακοινώσει την αλληλεγγύη της προς την Ελλάδα. Στη συνέχεια, τα ΗΑΕ ανακοίνωσαν ότι έστειλαν τέσσερα μαχητικά αεροσκάφη F-16 για να συμμετάσχουν σε μια στρατιωτική άσκηση με την Ελλάδα στα ανοικτά της Κρήτης, που είχε προγραμματιστεί για τις 25 Αυγούστου.

Στην Ανατολική Μεσόγειο, σχηματίζεται μια αντι-τουρκική συμμαχία που υποστηρίζεται από την ΕΕ και τα κράτη του Κόλπου.

Αν και συνιστά μια σημαντική δύναμη με ισχυρό στρατό, η Τουρκία δεν έχει πουθενά να στραφεί για υποστήριξη. Η Άγκυρα εξόργισε τη Δύση επιδιώκοντας στενότερες σχέσεις με τη Μόσχα, διακινδυνεύοντας ακόμη και τις κυρώσεις των ΗΠΑ, με την αγορά του πυραυλικού αμυντικού συστήματος S400. Ωστόσο, στη Συρία, η Μόσχα υποστηρίζει τον αντίπαλο της Τουρκίας, το καθεστώς του Άσαντ, καθώς επίσης, Τουρκία και Ρωσία βρίσκονται στα αντίθετα άκρα του εμφυλίου πολέμου στη Λιβύη.

  • Επιπλέον, εν όψει της συνεχιζόμενης πίεσης λόγω της κρίσης COVID-19, η οικονομία της Τουρκίας, που ήδη πλήττεται από την κατακόρυφη πτώση της λίρας, έλλειμμα ισοζυγίου πληρωμών, υψηλή ανεργία και αρνητικό δείκτη ανάπτυξης, αναμένεται να είναι η μεγαλύτερη πληγή μεταξύ των οικονομικών δυνάμεων G20, περιορίζοντας τους οικονομικούς πόρους της Τουρκίας για τις διεθνείς της φιλοδοξίες.

Ακόμη και η ανακάλυψη, όπως διαλάλησε, φυσικού αερίου στη Μαύρη Θάλασσα δεν μπορεί να βοηθήσει τις δυσοίωνες οικονομικές προοπτικές της Τουρκίας, ιδιαιτέρως διότι θα χρειαστούν χρόνια και σημαντικές επενδύσεις προτού το αέριο καταστεί εμπορικά βιώσιμο.

Ο μόνος πραγματικός σύμμαχος της Τουρκίας είναι το Κατάρ. Αλλά ακόμη και η Ντόχα, παραμένει σε μεγάλο βαθμό σιωπηλή σχετικά με τις εξελίξεις στη Μεσόγειο, ειδικά διότι η κρατική Qatar Petroleum είναι μέρος της κοινοπραξίας με την ExxonMobil στην εξερεύνηση υδρογονανθράκων στην Κύπρο και σχεδιάζει να επενδύσει στο έργο διύλισης φυσικού αερίου της Αιγύπτου.

Αλλά μια Τουρκία στη γωνία είναι μια επικίνδυνη Τουρκία και όπως δείχνει η 46χρονη κατοχή της Κύπρου, η Άγκυρα είναι πρόθυμη να υποστεί σοβαρά οικονομικά πλήγματα και διπλωματικές απώλειες, «να θυσιάσει όλο της το είναι», συμπεριλαμβανομένων και ζωών- σύμφωνα με δηλώσεις του Erdogan τον προηγούμενο μήνα- προκειμένου να γίνει μια περιφερειακή υπερδύναμη.

ΠΗΓΗ: Simon A. Waldman στην εφημερίδα Haaretz

Ο “μικρός σουλτάνος” χρησιμοποιεί τα πάντα, δοκιμάζοντας τις αντιστάσεις της Ευρώπης, που κοιμάται…

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: