epa08452850 Imam Ferruh Mustuer prepares to recite the Koran, Islam’s holy book, at the Hagia Sophia museum in Istanbul, Turkey, 29 May 2020, during celebrations marking the 567th anniversary of the conquest of Istanbul by the Ottomans. EPA/ERDEM SAHIN
Η αντιπολιτευόμενη εφημερίδα Sözcü δημοσιεύει άρθρο γνώμης (Saygı Öztürk) με τίτλο «Η απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας για την Αγία Σοφία».
Εισαγωγικά, αναφέρεται πως περιλαμβάνεται στον κατάλογο πολιτιστικής κληρονομιάς από το 1985, ενώ τμήμα της έχει ανοίξει στη λατρεία από το 1992. Επίσης, ο ιμάμης λειτουργεί και πραγματοποιεί σε καθημερινή βάση το κάλεσμα σε προσευχή.
Ο Σύνδεσμος Διαρκών Βακουφίων, Ιστορικών Μνημείων και Περιβάλλοντος προσέφυγε στο 10ο τμήμα του Συμβουλίου Επικρατείας, λέγοντας (Σ.Σ.: σημειώνεται ειρωνικά) «μόλις μάθαμε πως υπάρχει απόφαση του υπουργικού συμβουλίου του 1934» και το 10ο τμήμα του ΣτΕ απέρριψε την προσφυγή.
Την περίοδο εκείνη ο τότε Πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν, θα μπορούσε –εάν το επιθυμούσε- να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τέμενος, δίχως να χρειάζεται δικαστική απόφαση. Στις 10 Δεκεμβρίου 2012, το Ανώτατο Συμβούλιο του ΣτΕ έκρινε πως η απόφαση του 10ου τμήματος ήταν σύννομη.
Το δικαστήριο δεν θεώρησε παράνομη τη χρήση ως μουσείο και απέρριψε την απόφαση. Ο προσφεύγων έκανε χρήση όλων των μέσων. Ισχυρίστηκε ακόμη και πως η υπογραφή κάτω από την υπουργική απόφαση δεν ανήκει στον Atatürk, προκειμένου να μην ληφθεί υπόψη η υπουργική απόφαση του 1934. Ενώ (ισχυρίστηκε) πως εφόσον η Αγία Σοφία ανήκει σε Ίδρυμα, η χρήση του πρέπει να είναι σύμφωνη με αυτό και πως καμιά διοικητική αρχή δεν έχει την εξουσία να αλλάξει τον σκοπό του και αιτήθηκε ακύρωση της απόφασης.
We urge the Government of Turkey to continue to maintain the Hagia Sophia as a museum, as an exemplar of its commitment to respect Turkey’s diverse faith traditions and history, and to ensure it remains accessible to all.
— Secretary Pompeo (@SecPompeo) July 1, 2020
Στο σκεπτικό της απόφασης –Δεκέμβριος 2012- του ανώτατου συμβουλίου του ΣτΕ αναφέρεται πως «εξαιτίας των ιστορικών, αρχιτεκτονικών και πολιτιστικών χαρακτηριστικών της Αγίας Σοφίας, πρέπει να αξιολογηθεί διαφορετικά από τα υπόλοιπα τεμένη σε ότι αφορά την προστασία της, ενώ η χρήση της ορίζεται ως μουσείο.
Και ενώ –όπως αναφέρει και ανωτέρω το δημοσίευμα- ο Erdoğan που ήταν τότε Πρωθυπουργός και οι νομικοί του ήθελαν να προστατέψουν το υπάρχον καθεστώς της Αγίας Σοφίας, τώρα είναι θέμα της Προεδρίας.
Σήμερα Πέμπτη, το 10ο τμήμα του Συμβουλίου Επικρατείας θα συγκληθεί υπό την προεδρία του Yılmaz Akçil, ενώ η ακροαματική διαδικασία θα διεξαχθεί δημόσια. Ωστόσο, η απόφαση δεν αναμένεται να εκδοθεί την ίδια ημέρα, αλλά σε 15 ημέρες, οπότε θα υπάρξει και το σχετικό σκεπτικό της απόφασης.
Όταν κανείς εξετάζει τις προηγούμενες αποφάσεις και την νομολογία του ΣτΕ, κατανοεί πως το θέμα της εκ νέου μετατροπής της Αγίας Σοφία σε τζαμί δεν απαιτεί νομική, αλλά πολιτική απόφαση, ενώ και στο παρελθόν ακολουθήθηκε η κατεύθυνση αυτή.
Και το άρθρο γνώμης καταλήγει πως «ας σημειωθεί ότι μετά την άρση του καθεστώτος μουσείου της Αγίας Σοφίας, μπορεί να έρθει στην ημερήσια διάταξη και το άνοιγμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης».
ΠΗΓΗ: SOZCU
Μάικ Πομπέο για την Αγιά Σοφιά: Αντίθετος με την απόφαση Ερντογάν να την μετατρέψει σε τζαμί