Μαθήματα αμερικανικής Ιστορίας: Από την Toυρκία στο Ιράκ και από τον Ερντογάν στον Σαντάμ Χουσεϊν

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το πανεπιστήμιο Κολούμπια αναβάλλει την απομάκρυνση των καταληψιών φοιτητών: Γενικεύεται το κίνημα κατά του πολέμου στη Γάζα [videos]

Εξήντα χρόνια από το πογκρόμ της Πόλης, καταπατώντας κάθε συνθήκη: Οι απελάσεις των Ρωμιών από τους Τούρκους, μια ανοιχτή πληγή στο σώμα του Ελληνισμού [βίντεο]

«Δεν πουλάμε» λέει η μητρική του TikTok, παρά το τελεσίγραφο των ΗΠΑ: Γιατί το Κογκρέσο εκτιμά ότι η πλατφόρμα αποτελεί απειλή για την εθνική ασφάλεια

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΔΡΙΒΑ (*)

Οι σχέσεις ΗΠΑ και Τουρκίας έχουν αλλάξει. Οτι αυτή η αλλαγή δεν έχει καταστεί πλήρως επ’ ωφελεία μας, δε σημαίνει ότι οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις βελτιώνονται.

Οι ΗΠΑ κρατούν έναν μακρύ κατάλογο τουρκικών παραβιάσεων, οι οποίες είναι μάλιστα σε αντίθεση με τα αμερικανικά συμφέροντα.

Από τους S-400 μέχρι και την άρνηση επιβολής κυρώσεων εναντίον του Ιράν, μέχρι και τον πλήρη εναγκαλισμό της Τουρκίας με τη Μόσχα και τις απειλές του Ερντογάν μέσα από παραληρήματα αντιαμερικανισμού, οι σχέσεις ΗΠΑ και Τουρκίας είναι υπαρκτές και υπακούουν σε κάποιες αναγκαιότητες που απαιτούν οι περιστάσεις αλλά όχι καλές.

• Υπάρχουν αρκετά στοιχεία που δείχνουν ότι οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις βαδίζουν στο άγνωστο και οι ιωνεοί δεν είναι καλοί. Πάντα χρειάζονται επιχειρήματα για να μελετήσουμε τις τάσεις σχέσεων μεταξύ χωρών και όχι ευχολόγια.

Η τουρκική οικονομία έχει αρχίσει να υφίσταται τριγμούς.

Παρά το ότι οι ενέσεις συνεχίζονται, η τουρκική λίρα δε λέει να συνέλθει. Εκτός από τον κορεσμό της τουρκικής οικονομίας, υπάρχουν λόγοι πολιτικοί που κάνουν την τουρκική οικονομία να περνά σε μια επικίνδυνη φάση. Οι αγορές προφανώς θεωρούν ότι η Τουρκία είναι ένα εμπόλεμο έθνος και ότι το μέτωπο στη Συρία άνοιξε ξανά.

Η ρωσοτουρκική διένεξη δείχνει ότι η Τουρκία θα αναγκαστεί να μπει πιο βαθιά στη Συρία για να μην γίνει ο εφιάλτης της πραγματικότητα (να αποκτήσουν κάποια στιγμή οι Κούρδοι υπόσταση στο μαλακό υπογάστριο της Τουρκίας) και αυτό σημαίνει περισσότερες τουρκικές δαπάνες για την άμυνά της.

• Δεύτερον, ο Ερντογάν προχωρά σε μαζικές συλλήψεις ανθρώπων που θεωρεί ότι ανήκουν στην οργάνωση FETO, του Γκιουλέν. Είναι εμφανές ότι ο Τούρκος πρόεδρος θεωρεί ότι θα γίνει ξανά απόπειρα πραξικοπήματος.
• Ο πανικός του Ερντογάν είναι ίσως πρώτη φορά δικαιολογημένος γιατί δύσκολα θα βρει μια φίλη χώρα της περίστασης -αν κάτι γίνει στο εσωτερικό της Τουρκίας- όπως είχε βρει στις 16 Ιουλίου 2016 την Ρωσία. Η Τουρκία θέλησε να μπει ανάμεσα σε Ουάσινγκτον και Μόσχα και να πλειστηριάζει τη θέση της, μία εναντίον της Ουάσονγκτον και μία εναντίον της Μόσχας.

Ο Bob Menendez είναι αποδεδειγμένα ο καλύτερος Υπουργός Εξωτερικών που είχε ποτέ η Ελλάδα.

Αν κάποτε ο Κάνινγκ ήταν για την Ελλάδα ο πολιτικός-κλειδί για την ανεξαρτησία της, ο Menendez αναδεικνύεται σε ηγετική μορφή της προστασίας των ελληνικών συμφερόντων στις ΗΠΑ. Δεν παύει όμως να είναι πολιτικός! Προφανώς τις πρόσφατες επιθετικές δηλώσεις εναντίον της Τουρκίας, δεν τις έκανε σε τυχαία περίσταση. Άπαντες στην Ουάσινγκτον βλέπουν πως η Τουρκία έχει πρόβλημα με την ”φίλη χώρα” της, τη Ρωσία. Σε επιτροπές αρμόδιες για θέματα διεθνών υποθέσεων, think tanks και γραφεία (πλην του Λευκού Οίκου) η τουρκική επιρροή μειώνεται μέρα με τη μέρα.

Η Τουρκία αποτελεί πρόβλημα και για την Ινδία όπου ο Ταγίπ Ερντογάν, έσπευσε να ανταποδώσει τις χάρες που του κάνει το Πακιστάν, στηρίζοντάς το στο Κασμίρ. Η Τουρκία έχει φιλίες με κάθε κράτος-ταραξία. Από την άλλη, οι ΗΠΑ επιθυμούν να έχουν καλές σχέσεις με την Ινδία η οποία είναι δύναμη-κλειδί για την αμερικανική εξωτερική πολιτική στην Ασία. Ούτε ο Donald Trump δε θα μπορεί συνεχώς να απολογείται σε συμμάχους των ΗΠΑ για την τουρκική ασυδοσία. Για την αμερικανική εξωτερική πολιτική, υπάρχει και ένα ιστορικό παράδειγμα. Αφορά αυτό με τον Πόλεμο στον Περσικό Κόλπο.

Από αυτό, θα έπρεπε να μάθει πολλά η Τουρκία.

Στην αρχή του Περσικού Κόλπου, ο Σαντάμ Χουσεϊν είχε καλέσει εσπευσμένα (εντός ενός μισαώρου έγινε το τηλεφώνημα και η συνάντηση) την Αμερικανίδα πρέσβειρα των ΗΠΑ στο Ιράκ. Της είπε πως υπάρχουν εδαφικές διαφορές με το Κουβεϊτ και πως το μικρό κρατίδιο, παίζει με τις τιμές του πετρελαίου κερδοσκοπώντας σε βάρος του Ιράκ. Η Αμερικανίδα πρέσβειρα μετέφερε το μήνυμα της Ουάσινγκτον που τότε ήταν ”δεν μπαίνουμε ανάμεσα σε εδαφικές διαφορές των χωρών της Μέσης Ανατολής”. Αυτή τη δήλωση, ο Χουσεϊν την εισέπραξε ως πράσινο φως για την μετέπειτα εισβολή του. Η συνέχεια είναι γνωστή από την Ιστορία.

Μας θυμίζει κάτι;

• Το Ιράκ εκείνη την περίοδο ήταν ένα κράτος πολύ σημαντικό για την αμερικανική εξωτερική πολιτική. Ένας δύστροπος και δύσκολος εταίρος για την Αμερική, όπως είναι σήμερα η Τουρκία του Ερντογάν.
• Μια δεκαετία πριν η Αμερική και οι σύμμαχοι (και οι Ελλάδα) σπεύσουν να βοηθήσουν το Κουβεϊτ και να οδηγήσουν σε αναδίπλωση το Ιράκ που είχε 1 εκατομμύριο στρατό, το Ιράκ έπαιρνε βοήθεια από τις ΗΠΑ για να αντιμετωπίσει το Ιράν.
• Οι εξομολογήσεις των αξιωματούχων των ΗΠΑ που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στον Πόλεμο Του Κόλπου, (όπως ο James Baker) στέκονταν στο γεγονός οτι οι ΗΠΑ πίστευαν οτι ο Χουσεϊν έκανε μπλόφα και οτι δεν θα έκανε ποτέ εισβολή.

Οι ομοιότητες είναι αρκετές. Το δίδαγμα της Ιστορίας ένα και μοναδικό.

Όταν οι ΗΠΑ πειστούν ότι τα αμερικανικά συμφέροντα κινδυνεύουν, τότε δε θα κάτσουν να κοιτούν την Τουρκία. Ο Ερντογάν πιστεύει ό,τι πίστευε και ο Χουσεϊν. Οτι η χώρα του είναι στο απυρόβλητο και ότι οι ΗΠΑ τον χρειάζεται περισσότερο από ό,τι χρειάζεται εκείνος τις ΗΠΑ. Το τέλος του Χουσεϊν, είναι γνωστό.

(*) Αλέξανδρος Δρίβας: Research Fellow – HALC, Ph.D. Cand. (Hellenic-American Relations after the Cold War Era)

• Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.

Πώς θα αντιμετωπίσουν οι ΗΠΑ τη ρωσοτουρκική διένεξη; Το τρίγωνο Ουάσιγκτον, Αθήνα, Άγκυρα