File Photo: Οι παίκτες της εθνικής ομάδας Τουρκίας χαιρετούν στρατιωτικά κατά τη διάρκεια των προκριματικών για το Euro 2020 στο ματς με την εθνική Αλβανίας στην έδρα τους, Κωνσταντινούπολη, Τουρκία. EPA, ERDEM SAHIN
Ο στρατιωτικός χαιρετισμός Τούρκων αθλητών, που εξαπλώθηκε ταχύτατα, εξέπληξε πολλούς διεθνώς, αλλά δεν θα έπρεπε. Εξεπλάγησαν όσοι πριν 10 χρόνια αποκαλούσαν τον Ερντογάν “ισλαμοδημοκράτη”, κατά το χριστιανοδημοκράτης.
Οι εθνικιστικές-επεκτατικές ακρότητες της Τουρκίας προκαλούν εντύπωση μόνο σε όσους την “διαβάζουν” σαν να είναι μία έστω και ιδιότυπη ευρωπαϊκή χώρα. Πολλοί εξ αυτών, μάλιστα, θεωρούν ότι όλες αυτές οι εκδηλώσεις ακραίου εθνικισμού είναι διατεταγμένες από το καθεστώς. Η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική. Ο εθνικισμός-επεκτατισμός αναδύεται και από το τουρκικό κράτος, αλλά και από την ίδια την τουρκική κοινωνία, επειδή είναι στο “γονίδιο” τους, ως αποτέλεσμα του τρόπου που συγκροτήθηκαν ιστορικά.
Οι Οθωμανοί ήταν φυλές που είχαν ως “τρόπο παραγωγής” την κατάκτηση. Γι’ αυτό κι όταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία έπαψε να επεκτείνεται και να κατακτά περιήλθε σε παρακμή. Η ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας ως ιδιότυπου εθνικού κράτους ήταν στις αρχές του 20ου αιώνα ο μοναδικός τρόπος για να αποφευχθεί η παντελής διάλυση της Αυτοκρατορίας.
Μπορεί το κεμαλικό καθεστώς να διαλαλούσε τον κοσμικό χαρακτήρα του, αλλά ουσιαστικά ήταν όχι μόνο απολυταρχικό, αλλά και ιδιότυπα θεοκρατικό. Ο ιδρυτής και ηγέτης έγινε ο “μεγάλος πατέρας” των Τούρκων και στη συνέχεια σχεδόν θεοποιήθηκε. Το παραδοσιακό οθωμανικό δόγμα του ισχυρού κράτους-πατέρα όχι μόνο επιβίωσε στην Τουρκική Δημοκρατία, αλλά και μεταλλαγμένο αποτέλεσε ατύπως καθοριστική ορίζουσα του κεμαλικού καθεστώτος.
O χρόνος δουλεύει εναντίον της Τουρκίας: Μήπως μεθοδεύεται και ο ακρωτηριασμός της;