Turkish President Recep Tayyip Erdogan (C) attending the official opening ceremony of Camlica mosque in Istanbul, Turkey, 03 May 2019. EPA, TURKISH PRESIDENT OFFICE HANDOUT
Κινήσεις σε δύο πεδία γίνονται από τουρκικής πλευράς με στόχο την επιβολή τετελεσμένων αλλά και εδραίωσης των κατοχικών δεδομένων. Οι κινήσεις αυτές γίνονται τόσο στη θάλασσα όσο και επί του εδάφους και εντάσσεται στον σχεδιασμό που καθορίζεται από τους άξονες αμφισβήτηση κυριαρχικών δικαιωμάτων Κυπριακής Δημοκρατίας, υπονόμευσή της, αναβάθμιση της παρουσίας της στο νησί και στην περιοχή.
Η Άγκυρα θεωρεί πλέον πως εάν προχωρήσει το ενεργειακό πρόγραμμα της Κύπρου θα χάσει έδαφος και θα ανατραπούν ευρύτεροι σχεδιασμοί της στην περιοχή. Γι’ αυτό και επιλέγει να αντιδράσει.
Το σχέδιο αυτό έχει προ πολλού ξεκινήσει και αποδίδει σε μεγάλο βαθμό.
Με την αποστολή τόσο του «Μπαρμπαρός», πρωτίστως, όμως και του «Πορθητή», η Άγκυρα αποφάσισε να βουτήξει στα βαθιά και να περάσει από τις απειλές στην πράξη. Πληροφορίες αναφέρουν πως ο σχεδιασμός της Τουρκίας είναι να γίνουν γεωτρήσεις σε διάφορες περιοχές, αρχίζοντας από τα δυτικά. Σημειώνεται συναφώς ότι με δύο πρόσφατες επιστολές, μία της Τουρκίας και η δεύτερη τού ψευδοκράτους, προς τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, είχαν εξαγγελθεί γεωτρήσεις. Ο «Πορθητής», με βάση τη NAVTEX που έχει εκδοθεί, δέσμευσε παράνομα την περιοχή από την 3η Ιουλίου μέχρι την 3η Σεπτεμβρίου.
Είναι σαφές πως πρόκειται για μια σοβαρή εξέλιξη, μια επιλογή κλιμάκωσης της έντασης από πλευράς της Άγκυρας, που θα προκαλέσει αλυσιδωτές επιπτώσεις.
Η Λευκωσία έχει κινητοποιηθεί και ήδη προβαίνει σε προληπτικές ενέργειες σε διάφορα επίπεδα, ενώ παράλληλα έχει διαμορφώσει σειρά μέτρων που θα προκαλέσουν κόστος στο καθεστώς Ερντογάν. Όπως πληροφορούμαστε, το κυπριακό υπουργείο Εξωτερικών έχει επεξεργασθεί εδώ και καιρό δράσεις, που θα προωθούνται και υλοποιούνται βαθμηδόν.
Την ίδια ώρα, ο ΥΠΕΞ Νίκος Χριστοδουλίδης βρίσκεται σε ανοικτή γραμμή επικοινωνίας με αξιωματούχους ξένων κυβερνήσεων και διεθνών οργανισμών. Μεταξύ άλλων, εταιρείες οι οποίες συνεργάζονται με την Τουρκία στις γεωτρήσεις θα έχουν κόστος. Έχει ζητηθεί η έναρξη ποινικών διαδικασιών εναντίον τους, στη βάση της κυπριακής νομοθεσίας. Θα ασκηθούν ποινικές διώξεις και κατά όσων εμπλέκονται στις σεισμικές έρευνες με το «Μπαρμπαρός». Την ίδια ώρα, έχει προετοιμαστεί το έδαφος για αποφάσεις μέσω της Ε.Ε., που θα προκαλέσουν οικονομικό κόστος στην Τουρκία. Προπομπός οι ιδιαίτερα αυστηρές αναφορές στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Μάρτιο 2018.
Η προσπάθεια ισλαμοποίησης των κατεχομένων είναι ένα ζήτημα, το οποίο δεν είναι καινούργιο, αλλά βρίσκεται σε εξέλιξη. Πρόκειται για βασικό συστατικό του λεγόμενου σχεδίου Β΄ της Τουρκίας, που υλοποιείται εδώ και πολύ καιρό, παράλληλα με τις κατά καιρούς διαδικασίες των διαπραγματεύσεων. Σε πρώτο πλάνο είναι η περαιτέρω αλλοίωση του δημογραφικού χαρακτήρα των κατεχομένων.
Δεν είναι τυχαίο που κανείς από τους αξιωματούχους του ψευδοκράτους δεν μπορεί να αναφέρει με σιγουριά τον ακριβή αριθμό όσων διαμένουν στα κατεχόμενα.
Σημειώνεται ότι στα κατεχόμενα υπάρχουν 47.000 περίπου φοιτητές από την Τουρκία και 13.000 από άλλες χώρες, 30.000 «νόμιμοι» εργάτες και 11.500 προσωρινοί, εποχικοί εργάτες.
Ο τουρκικός σχεδιασμός είναι ξεκάθαρος. Ο στρατηγικός έλεγχος της Κύπρου, που είναι έκπαλαι η επιδίωξη της Τουρκίας, με ή χωρίς συμφωνία στο Κυπριακό, προωθείται με βήματα και ενέργειες για υλοποίησή του.
Είναι προφανές πως ανοίγοντας ένα ακόμη μέτωπο ο Ερντογάν, έστω κι εάν αφορά τον αδύνατο κρίκο της περιοχής, ενισχύει και τα υπόλοιπα, που έχουν να κάνουν με ισχυρούς παίκτες. Το ερώτημα είναι τι θα γίνει μετά από μια παράνομη τουρκική γεώτρηση στην κυπριακή ΑΟΖ.
Είναι σαφές πως η Κυπριακή Δημοκρατία θα σηκώσει μόνη της το βάρος της όποιας τουρκικής πρόκλησης. Κανείς δεν αναμένεται να συγκρουστεί με την Τουρκία για χάριν της Λευκωσίας. Ωστόσο, είναι πρόδηλο πως εάν το καθεστώς Ερντογάν δεν βρει έντονες αντιδράσεις, τότε κανείς δεν θα μπορέσει να τον σταματήσει στη συνέχεια. Και κάποιες μεγάλες χώρες έχουν συμφέροντα σε θαλασσοτεμάχια της κυπριακής ΑΟΖ.
Η κλιμάκωση της έντασης στην κυπριακή ΑΟΖ σαφώς και επηρεάζει τις όποιες προσπάθειες ενδεχομένως δρομολογούνται από τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Δύσκολα θα μπορούσε να επαναρχίσει η διαδικασία των διαπραγματεύσεων όταν στην ΑΟΖ γίνονται γεωτρήσεις και το ερευνητικό σκάφος «Μπαρμπαρός» βολτάρει στη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου.
Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, υπήρξε σκέψη να καλέσει ο Αντόνιο Γκουτέρες σε κοινή συνάντηση τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον κατοχικό ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, που φαίνεται να συζήτησε το θέμα αυτό με τον Γενικό Γραμματέα στην Κίνα, βλέπει ευνοϊκά μια τέτοια εξέλιξη, δηλαδή της κοινής συνάντησης. Αυτό θα εξαρτηθεί πρωτίστως από δύο ζητήματα.
Πρώτον, από τη στάση και εν γένει συμπεριφορά της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ. Για τη Λευκωσία δεν νοείται έναρξη διαπραγματεύσεων την ώρα που γίνονται γεωτρήσεις από την Τουρκία.
Δεύτερον, τι θα απαντήσει ο Μουσταφά Ακιντζί, ο οποίος είχε τηλεφωνική επικοινωνία με την απεσταλμένη του Γ.Γ., Τζέιν Χολ Λουτ.
Το Μπαρμπαρός κοντά στη Λεμεσό αλλά ο ΟΗΕ περιορίζεται σε γενικές και αόριστες εκκλήσεις