Τουρκικά εγκλήματα εναντίον των Ασσιωτών το 1974: Ήταν εγκλήματα “μίσους και μένους”;
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ο θαλάσσιος διάδρομος για την ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα προχωράει γρήγορα και σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα ενημερώνει η αμερικανική USAID
Προβάδισμα με βραχεία κεφαλή του ΔΗΣΥ έναντι του ΑΚΕΛ για τις ευρωεκλογές: Δημοσκόπηση για τις εκλογές της 9ης Ιουνίου στην Κύπρο, ποιοι υποψήφιοι προηγούνται
του ΓΙΑΝΝΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Αποφάσισα να απευθυνθώ στη Σύνταξη του «Πολίτη», με αφορμή τη δημοσίευση δύο πρόσφατων άρθρων που υπογράφει ο δημοσιογράφος Σωτήρης Παρούτης, στην σειρά αφιερωμάτων της εφημερίδας σας υπό τον τίτλο Φάκελος «Π»: τα εγκλήματα που έμειναν ατιμώρητα στην Κύπρο και εξέτασαν τα εγκλήματα που διέπραξαν οι Τούρκοι στο κατεχόμενο σήμερα χωριό μου, Άσσια της επαρχίας Αμμοχώστου.
Το πρώτο με τον τίτλο «Φορτώστε τους στο τρένο»: Η εν ψυχρώ εκτέλεση των 70 Ασσιωτών» (31/07/2018) και το δεύτερο «Μένος και μίσος κατά των Ασσιωτών» (02/08/2018).
Θέλω με την δική μου παρέμβαση να παραθέσω στο δημόσιο διάλογο για την πρόσφατη ιστορία μας στοιχεία που πιθανόν να μην έχουν περιέλθει στην αντίληψη σας, που κατά την άποψη μου καταρρίπτουν το βασικό σας συμπέρασμα ότι οι Ασσιώτες αποτέλεσαν την «μεγάλη εξαίρεση» και πλήρωσαν για το μίσος και το μένος που έτρεφαν εναντίον τους κυρίως οι Τουρκοκύπριοι (Τ/Κ) των γειτονικών χωριών της Αφάνειας και της Μόρας.
Αφού χρονικά τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν στην Άσσια, όπως αναφέρεστε στην μελέτη σας, είχαν προηγηθεί της ανακάλυψης των ομαδικών τάφων στην Αλόα, Μάραθα και Σανταλάρη – και προσθέτω εγώ, και του εγκλήματος της Τόχνης αφού έγινε γνωστό στις 24 – 25/8/1974 – κρίνω ότι είναι τουλάχιστον ατυχής και εντελώς ανυπόστατη η διασύνδεση που επιχειρείται με τα γεγονότα που είχαν συμβεί στις 26 Μαΐου 1956. Ταυτόχρονα, δεν στηρίζονται από την «ακτινογραφία του εγκλήματος», των 118 εν ψυχρώ εκτελεσθέντων (13 γνωστοί νεκροί και 105 αγνοούμενοι), που διαπράχθηκε εναντίον των ανθρώπων που εγκλωβίστηκαν στην Άσσια μετά την κατάληψη του χωριού από τον Τουρκικό στρατό την 14/08/1974.
Σας παραθέτουμε μία σειρά από στοιχεία που πιθανό κάποια να μην έχουν περιέλθει στην αντίληψη σας:
26 – 29 Μαΐου 1956
– Τα γεγονότα που συνέβηκαν το βράδυ της 26/05/1956 μου τα έχουν επιβεβαιώσει αυτόπτες μάρτυρες (Γ.Π., Χρ.Σ. Μ.Σ.) που ήταν παρόντες στα γεγονότα της Αφάνειας- Άσσιας. Επίσης μου ανέφεραν ότι, ο Αλή Μουσταφά, που επέβαινε μοτοσυκλέτας και κτυπήθηκε θανάσιμα από τον όχλο εκείνο το βράδυ δεν είχε ανάμειξη στους πυροβολισμούς που έριξαν λίγο πριν οπλισμένοι Τ/Κ – που επίσης επέβαιναν μοτοσυκλέτας – με αποτέλεσμα να τραυματιστούν οι 8 Ε/Κ θαμώνες του καφενείου. Ο Κώστας Φλώρου δολοφονήθηκε από πυρά της Αγγλικής περιπόλου που έφθασε επί τόπου.
– Σύμφωνα με τους ίδιους μάρτυρες, το ίδιο βράδυ, γνωστός συνεργάτης των Άγγλων, επ’ ονόματι Ο.Κ., (με καταγωγή από γειτονικό χωριό) πρωτοστάτησε να τεθεί φωτιά σε «φραγμούς με παλλούρες» σε μερικά Τ/Κ σπίτια στην Άσσια. Αυτό οδήγησε τους 60 περίπου Τ/Κ της Άσσιας να φύγουν από το χωριό τις επόμενες μέρες λόγω της έντασης και του φόβου που προκάλεσε η πυρκαγιά στις περιφράξεις και το εκρηκτικό κλίμα που διαμορφώθηκε στην περιοχή.
– Ο γνωστός εμπρηστής Ο.Κ. αργότερα αποκαλύφθηκε ότι ήταν συνεργάτης των Άγγλων και κατά την διάρκεια του αγώνα φυγαδεύτηκε στην Αγγλία όπου έζησε το υπόλοιπο της ζωής του.
– Σύμφωνα με τον Γ. Νίκα, στις 29 του Μάη 1956, δηλαδή τρεις μέρες μετά το συμβάν στην Αφάνεια, δυο κάτοικοι της Άσσιας, οι Κωνσταντίνος Καλός και Πιερής Παντελή 33 και 45 χρονών, καθ’ οδόν προς τη Λευκωσία με το φορτηγό που οδηγούσε ο Π. Παντελή μεταφέροντας τσιμέντα, ανακόπηκαν κάπου κοντά στο αεροδρόμιο Τύμπου από Τ/Κ επικουρικούς αστυνομικούς και πυροβολήθηκαν εν ψυχρώ. Ο Π. Παντελή κτυπήθηκε στο κεφάλι και εξέπνευσε αμέσως. Ο Κ. Καλός τραυματίστηκε σοβαρά και επέζησε ακόμα τρεις μέρες. Στη μαρτυρία που πρόλαβε να δώσει ανάφερε ότι άκουσε «τους Τούρκους δολοφόνους που απομακρύνονταν να μιλούν στα τούρκικα για άλλο πρόσωπο από την Άσσια το οποίο φαίνεται αναζητούσαν». Βλέπετε, ΑΝΑΠΟΛΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΟΥ 1955-59 (Προσωπικές Μαρτυρίες), Λευκωσία 2003, Γιάννης Νίκας, Εκδόσεις Κ. Επιφανίου
Γεγονότα αναφορικά με τις θηριωδίες των Τούρκων μετά την κατάληψη της Άσσιας στις 14/08/1974.
Λόγω της μακρόχρονης ενασχόλησης μας με το θέμα είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τις συνθήκες εξαφάνισης ενός εκάστου των αγνοουμένων. Συνοπτικά καταθέτουμε τα εξής στοιχεία:
– Μεταξύ 14 – 22 Αυγούστου 1974 χάθηκαν 117 άνθρωποι και στις 25/8/1974 τελευταία εξαφανίστηκε η 84χρονη Μαρίτσα Χαπέρη. Από τους 118 εκτελεσθέντες και αγνοούμενους, οι 108 ήταν άμαχοι πολίτες και οι δέκα έφεδροι στρατιώτες. 30 ήταν κάτοικοι γειτονικών χωριών που αναζήτησαν καταφύγιο στην Άσσια μαζί με τις οικογένειες τους το πρωί της 14/08/1974.
– Οι 13 γνωστοί εκτελεσθέντες πυροβολήθηκαν όλοι εν ψυχρώ στις 14/08/1974 με την είσοδο του Τουρκικού στρατού στο χωριό.
– Κατά το διήμερο των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων του Τουρκικού στρατού από 14 – 15 Αυγούστου εξαφανίστηκαν άλλοι 9 άνθρωποι.
– Από την 16 Αυγούστου 1974 και μετά, εμφανίστηκαν οι πλιατσικολόγοι από γειτονικά Τουρκοκυπριακά χωριά. Έκλεβαν τα πάντα, υπό την προστασία και απειλών ενόπλων Τούρκων στρατιωτών ή/και Τουρκοκυπρίων, τιμαλφή και λεφτά, έπιπλα, οικιακά σκεύη και συσκευές, αυτοκίνητα, γεωργικά μηχανήματα και ζώα.
– Με την έναρξη του πλιάτσικου και τις μέρες που ακολούθησαν, από τις 16 έως και 25 Αυγούστου εξαφανίστηκαν ατομικά ή σε ομάδες ( από 1 έως 9 άτομα) συνολικά άλλα 26 άτομα, με τους μισούς να εξαφανίζονται στις 16/08/1974. Από τη μελέτη των στοιχείων εξαφάνισης του καθενός ξεχωριστά, προκύπτει μαρτυρία ότι σε 23 από αυτές τις περιπτώσεις αγνοουμένων είχαν συμμετοχή στη σύλληψη τους και ένοπλοι Τουρκοκύπριοι. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά τις περιπτώσεις των οικογενειών Εγγλέζου (7 άτομα) και Ζαχαριάδη (2 άτομα), της ομάδας Μαλιάππη, Ζαννέττου και Λ. Χριστάκη, της ομάδας Γ. Ιωάννου, Γ. Γαβριήλ και Π. Ττάρπουκκα, της ομάδας Διαρκού , Θαλασσινού και Τσαούση, καθώς επίσης κατ των Α. Κασάπη και Λ. Λεοντίου.
– Στην μεγάλη εκκαθαριστική επιχείρηση του Τουρκικού στρατού της 21/08/1974 όπου έγινε ο τελικός διαχωρισμός ανδρών και γυναικόπαιδων από Τούρκους αξιωματικούς, εντός της πλατείας του χωριού, θεάθηκαν και κατονομάστηκαν συνολικά 6 ένοπλοι Τ/Κ, που κατέχουμε τα ονόματα τους, να συνοδεύουν τον Τουρκικό στρατό κατά τη διάρκεια της εκκένωσης όλων των σπιτιών της Άσσιας.
– Σύμφωνα με το έγκυρο μαρτυρικό υλικό που κατέχουμε, οι συλλήψεις αγνοουμένων που έγιναν καθαρά από ένοπλους Τ/Κ, ήταν μόνο 8 από τους 105 και αφορά τις περιπτώσεις των Γαβριήλ Ιωάννου και Γιάννη Γαβριήλ από την Αφάνεια και τον Πέτρο Ττάρπουκκα από το Παλαίκυθρο που συνελήφθηκαν μαζί στις 19/08/1974, τους Ανδρέα Κασάπη και Λεόντιο Λεοντίου από την Άσσια που συνελήφθηκαν μαζί στις 20/08/1974, τους Ανδρέα Διαρκού και Δημήτρη Τσαούση από την Άσσια και τον Σωτήρη Θαλασσινό από τον Άγιο Επίκτητο που συνελήφθηκαν μαζί στις 22/08/1974.
– Η περίπτωση των 70 αμάχων, από 46 έως 74 ετών, που εκτελέστηκαν στο Ορνίθι ενώ τελούσαν υπό τη σύλληψη του Τουρκικού στρατού είναι γνωστή και υπάρχει η μαρτυρία του Ο. Σάατ που δημοσιεύσατε στο πρώτο σας άρθρο. «Φορτώστε τους στο τρένο»: Η εν ψυχρώ εκτέλεση των 70 Ασσιωτών» (31/07/2018)
Ήταν τελικά προϊόν μίσους και μένους κατά των Ασσιωτών για τα γεγονότα της 26 Μαΐου 1956 όλο αυτό το μακελειό;
Μεταξύ 1956 – 1964 στην περιοχή μας χάθηκαν συνολικά 2 Τουρκοκύπριοι (1 από την Αφάνεια και ένας από τη Βατυλή) και 4 Ασσιώτες και για τα επόμενα 10 χρόνια δεν χάθηκε καμία ανθρώπινη ζωή.
Για 8 περιπτώσεις από τους 105 αγνοούμενους υπάρχει μαρτυρία ότι συνελήφθηκαν αποκλειστικά από Τουρκοκύπριους και πέντε από αυτούς δεν ήταν Ασσιώτες (τρεις από την Αφάνεια, ένας από το Παλαίκυθρο και ένας από τον Άγιο Επίκτητο). Η έρευνα μας δείχνει ότι ο μέγιστος αριθμός δολοφονιών που θα μπορούσαν να αποδοθούν σε ένοπλους Τ/Κ δεν υπερβαίνει τους 23 από τους 118 συνολικά εκτελεσθέντες.
Λογικά, θα ανέμενε κανείς και τους Ασσιώτες Τουρκοκύπριους που υπήρξαν τα πρώτα θύματα μίας πολύ καλά σχεδιασμένης Αγγλικής πολιτικής διαχωρισμού των Ε/Κ από τους Τ/Κ να πρωτοστατούν στις βιαιότητες, τις λεηλασίες και τους βιασμούς μετά την κατάληψη του χωριού από τον Τουρκικό στρατό. Δεν υπάρχει τέτοια μαρτυρία.
Πώς μπορεί να εντάξει κάποιος το έγκλημα στο Ορνίθι από τον Τουρκικό στρατό, σε εγκλήματα μίσους και μένους εναντίον των Ασσιωτών, τη στιγμή που ο Τουρκικός στρατός μπήκε ανενόχλητος στο χωριό χωρίς να σπάσει μύτη Τούρκου στρατιώτη; Δεν διερωτηθήκατε τι έσπρωξε τον Τουρκικό στρατό να προχωρήσει το 1995-96 στην οργανωμένη μετακίνηση των οστών των αγνοουμένων μας από τα δύο πηγάδια στο Ορνίθι; Για ένα και μόνο λόγο, για να αποκρύψουν τα τεκμήρια ενός αποτρόπαιου εγκλήματος πολέμου που διέπραξαν εναντίον αμάχων πολιτών.
Πώς μπορεί κάποιος να αποδώσει τα φρικτά εγκλήματα που ζήσαμε εκείνο το καλοκαίρι σε μίσος και μένος που προέκυψε από τα γεγονότα της νύχτας της 26 Μαΐου 1956, όταν δεν προβάλλεται ούτε από τους Τουρκοκύπριους τέτοιο επιχείρημα;
Για να κρίνουμε αν όντως η Άσσια υπήρξε εξαίρεση θα πρέπει να εξετάσουμε και τι έγινε σε άλλα χωριά της περιοχής μας που καταλήφθηκαν αιφνιδίως στις 14/8/1974. Μήπως είχαν καλύτερη τύχη; Οι θηριωδίες που διέπραξε ο Τουρκικός στρατός στη Βώνη στο Παλαίκυθρο ήταν και αυτά προϊόντα αμαρτωλού παρελθόντος; Oι 54 αγνοούμενοι του Παλαικύθρου από συνολικό πληθυσμό 976 κατοίκων το 1973, οι 60 αγνοούμενοι της Βώνης από συνολικό πληθυσμό 508 κατοίκων, οι 19 του Στρογγυλού από συνολικό πληθυσμό 126 ανθρώπων, απλά για να δώσω μερικά παραδείγματα ήταν πιο μικρά εγκλήματα κατ’ αναλογία από αυτό της Άσσιας; Όχι, ήταν πολύ μεγαλύτερα από εκείνο που διαπράχθηκε στην Άσσια των 2750 περίπου κατοίκων και των χιλίων περίπου εγκλωβισμένων.
Μία άλλη εξήγηση για τις θηριωδίες των Τούρκων στην περιοχή μας.
Στην Άσσια, ο Τουρκικός στρατός βρήκε 900 – 1000 άτομα που δεν πρόλαβαν να φύγουν. Η χαοτική έξοδος των 2000 περίπου πανικόβλητων Ασσιωτών και φιλοξενουμένων τους που πρόλαβαν να φύγουν με την είσοδο των Τουρκικών αρμάτων στο χωριό, μετέφεραν τα συμβάντα στα υπόλοιπα χωριά της Μεσαορίας που τάχιστα εκκενώθηκαν μέχρι και την Αμμόχωστο, που δυστυχώς έμεινε εντελώς ανυπεράσπιστη για να πέσει στα χέρια του Αττίλα δύο μέρες μετά, στις 16/8/1974. Αυτός είναι ο αποκλειστικός λόγος που τα μεγάλα χωριά της Μεσαορίας ανατολικά και νότια της Άσσιας, όπως η Βατυλή (1), Λύση (6), Κοντέα (6), Άρσος (0), Τρεμετουσιά (2) έχουν ελάχιστους ή καθόλου αγνοούμενους.
Η βία χωρίς όρια που ασκήθηκε σε ένα αριθμό χωριών από την Μια Μηλιά μέχρι και το τόξο Αφάνειας – Άσσιας – Στρογγυλού, όπου 13 χωριά [Μιά Μηλιά, Κυθρέα, Νέο Χωρίο Κυθρέας, Τραχώνι Κυθρέας, Παλαίκυθρο, Βώνη, Έξω Μετόχι, Αγκαστίνα, Μαραθόβουνος, Τύμπου, Αφάνεια, Άσσια, Στρογγολός] μετρούν 428 αγνοούμενους εκ των οποίων 244 είναι άμαχοι πολίτες και αντιπροσωπεύουν το 26% του συνόλου και το 40% των αμάχων Ε/Κ αγνοουμένων του 1974, αντίστοιχα, είναι το κλειδί για να κατανοήσει κάποιος πως στήνεται ένας μηχανισμός εθνοκάθαρσης και καταστροφής.
Απ’ όσα προσωπικά έχω βιώσει ως εγκλωβισμένος από τις 14 – 28 Αυγούστου το 1974, δύο εβδομάδες κόλασης, οι Τούρκοι δεν ζήτησαν από κανέναν πιστοποιητικό καλής διαγωγής ή πολιτικών φρονημάτων πριν τον αφανίσουν. Οι εθνοκαθάρσεις εκτελούνται με την άσκηση βίας χωρίς όρια και δίχως διάκριση, με βιασμούς και λεηλασίες, με νεκρούς που μένουν άταφοι για 5 έως 8 μέρες, μήνα Αύγουστο, ανάμεσα στα εγκλωβισμένα γυναικόπαιδα, μέσα στους δρόμους, στις αυλές, στα κρεβάτια. Οι εθνοκαθάρσεις επιβάλλονται με την μυρωδιά του θανάτου που αν την έχεις ποτέ μυριστεί δεν μπορείς να την ξεπεράσεις ή να την ξεχάσεις.
Η μαρτυρική Άσσια και τα γύρω χωριά είχαν πανομοιότυπη μεταχείριση και ήταν προϊόν μίας καλά σχεδιασμένης πολιτικής από την Τουρκία για να εκκαθαρίσει όλους τους Ε/Κ από τις πατρογονικές τους εστίες από το κατεχόμενο μέρος της Κύπρου και όχι προϊόν στοχευόμενου μίσους και μένους όπως ατυχώς προσπαθήσατε να τεκμηριώσετε. Δεν μπορεί κανένας να αποκλείσει ότι διαπράχθηκε και ένας αριθμός τέτοιων εγκλημάτων στην Άσσια και αλλού, αλλά αυτά εκ των πραγμάτων δεν μπορούν να εξηγήσουν την έκταση του εγκλήματος που διαπράχθηκε τουλάχιστον στην Άσσια. Τα στοιχεία που παραθέτουμε και οι Τουρκικές μαρτυρίες για το έγκλημα στο Ορνίθι καταρρίπτουν αυτή τη συλλογιστική ακροβασία να αποδοθούν τόσα φρικτά και απάνθρωπα εγκλήματα εις βάρος των Ασσιωτών σε ένα συμβάν που έγινε ένα βράδυ του Μάη του 1956 εξ υπαιτιότητας ακραίων Τουρκοκυπρίων.
Τέλος θα ήθελα να σας παροτρύνω να ψάξετε λίγο τι γίνεται στο Αφρίν. Η πολιτική είναι ακριβώς η ίδια. Εκτελέσεις, άταφοι νεκροί, λεηλασίες, βιασμοί και τέλος διωγμοί. Έτσι ολοκληρώνονται οι εθνοκαθάρσεις.
Αρχειακό υλικό και στοιχεία για τα εγκλήματα πολέμου που διέπραξε ο Τουρκικός στρατός στην Άσσια:
Μαρτυρίες Ασσιωτών και άλλων που εγκλωβίστηκαν στην Άσσια στις 14/8/1974
Ισχυρό Ψήφισμα καταδίκης της Τουρκίας από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (12-2-2015)
Strong Resolution by the European Parliament Condemning Turkey (12-2-2015)
Το έγκλημα πολέμου που διέπραξε ο τουρκικός στρατός στο Ορνίθι
The war crime committed by the Turkish Army in Ornithi
Μαρτυρίες εγκλωβισθέντων στην Άσσια στις 14 Αυγούστου 1974
Ψάχνοντας τα Χαμένα Οστά των Αγνοουμένων της Άσσιας
Κηδείες Ταυτοποιηθέντων Αγνοούμενων
Φάκελος Αγνοουμένων της Άσσιας
Γεώργιος Φορή – Παράδoση λαθασμένων οστών στην οικογένεια
ΠΡΟΣΩΠΑ – Η εισβολή, οι αγνοούμενοι κι όσοι έμειναν πίσω.
Αυτόπτες μάρτυρες του μαζικού εγκλήματος στην Άσσια το 1974 σπάνε τη σιωπή τους
Κηδεύουν άδεια φέρετρα
Σπαραγμός και οδύνη στην κατεχόμενη Άσσια
Οι πρώτες μέρες της προσφυγιάς και ο διωγμός των Ασσιωτών
Μαζική Δολοφονία 70 Αμάχων (Ασσιωτών και Άλλων) στο Ορνίθι
Η Συγκλονιστική ιστορία αγνοουμένων της Άσσιας
Η βιωματική διασύνδεση της Χιώτισσας του Βασίλη Μιχαηλίδη με τα γεγονότα στην Άσσια το 1974
Η Χιώτισσα εν Λεμεσώ, κατά το 1821
Η βάναυση μεταχείριση από τους Τούρκους και ο θάνατος του λαϊκού μας ζωγράφου Μιχαήλ Χρ. Κκάσιαλου
Άρθρα και δημοσιεύματα στον τύπο σχετικά με τους Αγνοούμενους της Άσσιας
- Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες των συνεργατών της. Επίσης απαγορεύεται δια νόμου η αναδημοσίευση των σχολίων χωρίς τη γραπτή έγκριση της ιστοσελίδας.
Ο Ερντογάν συμπαρασύρει και τα κατεχόμενα: Το καταστροφικό διπλοπόρτι των Τουρκοκυπρίων