Ο Μάνος Ελευθερίου «σημάδεψε» ανεξίτηλα την καλλιτεχνική, και όχι μόνο, ιστορία του τόπου μας

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η ΔΕΗ μεγάλος χορηγός του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος: Οι παραστάσεις που θα στηρίξει, οι άλλες δραστηριότητες

Youth Pass: Άνοιξε η πλατφόρμα για τις αιτήσεις οικονομικής ενίσχυσης €150 σε 18χρονους και 19χρονους * Δικαιούχοι, προθεσμίες, διαδικασία

O πολιτισμός παράπλευρη απώλεια του πολέμου στην Ουκρανία: Kαταστροφές ύψους 3,5 δισ. δολαρίων σε μνημεία από τους Ρωσικούς βομβαρδισμούς

Του ΔΡ. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ (ΝΤΙΝΟΥ) ΑΥΓΟΥΣΤΗ

Η Ελλάδα και η Κύπρος, ολόκληρος ο Ελληνισμός θρηνούν την απώλεια μιας ξεχωριστής από κάθε άποψη προσωπικότητας, τον ποιητή, τον στιχουργό, τον πεζογράφο Μάνο Ελευθερίου, τον άνθρωπο που «σημάδεψε» ανεξίτηλα τη σύγχρονη καλλιτεχνική, και όχι μόνο, ιστορία του τόπου μας.

Ο Μάνος Ελευθερίου διέγραψε μια πορεία στον ελληνικό πολιτισμό που υπερβαίνει κατά πολύ τη βιολογική του παρουσία και με απόλυτη βεβαιότητα θα είναι παρόν στις καρδιές των όπου γης Ελλήνων για πολλές γενιές. Ο μεγάλος αυτός δημιουργός είχε την ευτυχία να δει τους στίχους του να γίνονται τραγούδι από όλους τους κορυφαίους συνθέτες και να φθάνουν στα χείλη των Ελλήνων κάθε ηλικίας. Το έργο που αφήνει πίσω του ανυπέρβλητο, θα τον θυμίζει για πάντα.

Πνεύμα ανήσυχο και οξυδερκές μέχρι το τέλος, έφυγε αφήνοντας πίσω του άλλο ένα δυσαναπλήρωτο κενό και μια τεράστια παρακαταθήκη μέσα από τις ποιητικές του συλλογές, τα πεζογραφήματά αλλά και τους στίχους του που τραγουδήθηκαν και θα τραγουδιούνται διαχρονικά από όλους τους φιλόμουσους σε κάθε γωνία της Ελλάδας, της Κύπρου κι όπου υπάρχει ομογένεια.

Να τι γράφει στον αποχαιρετιστήριο λόγο του ο σπουδαίος μας ερμηνευτής Κώστας Μακεδόνας:      «… “εφυγε” ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές που έβγαλε ποτέ αυτός ο τόπος. Άνθρωπος της τέχνης, των γραμμάτων και πάνω απ´ όλα άνθρωπος με Ήθος. Αφήνει πίσω του τεράστια κληρονομιά πολιτισμού για όλες τις επόμενες γενιές. Ήταν φίλος μου, τον αγαπούσα πολύ, τα λέγαμε συχνά κι είχα τη μεγάλη τύχη να μου εμπιστευτεί αρκετά τραγούδια του. Θα είναι πάντα κοντά μας να μας δείχνει το δρόμο. Καλό ταξίδι Κύριε Μάνο Ελευθερίου».

Ο Μάνος Ελευθερίου γεννήθηκε και μεγάλωσε στις φτωχογειτονιές της Ερμούπολης στην Σύρου. Ο πατέρας του ήταν ένας γερόλυκος της θάλασσας, ένας Λεβέντης ναυτικός. Σε ηλικία 14 ετών έρχεται με την οικογένειά του από την Σύρο στην Αθήνα όπου πρώτα θα παρακολουθήσει μαθήματα στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου ως ακροατής και αμέσως μετά θα γραφτεί στο τμήμα θεάτρου της Σχολής Σταυράκου όπου δίδασκαν σπουδαίοι καθηγητές, μεταξύ τους και ο γνωστός θεατράνθρωπος Γρηγόρης Γρηγορίου.

Το 1960 στα Ιωάννινα όπου βρέθηκε για να υπηρετήσει την στρατιωτική του θητεία, θα γράψει τα πρώτα του θεατρικά έργα, και τους πρώτους στίχους, ανάμεσα στους οποίους ήταν και «Το τρένο φεύγει στις 8:00», αριστουργηματικοί στίχοι που αργότερα μελοποιήθηκαν από τον Μίκη Θεοδωράκη. Ακλούθησε η κυκλοφορία των πρώτων βιβλίων του με διηγήματα. Το διευθυντήριο (1964) και Η σφαγή (1965) για τα οποία γράφτηκαν εξαιρετικές κριτικές. Το 1964 συστήνεται για πρώτη φορά στην ελληνική δισκογραφία.

Συνεργάζεται με το συνθέτη Χρήστο Λεοντή καθώς και τον Μίκη Θεοδωράκη (1967) με τον οποίο η συνεργασία διακόπηκε λόγω της Δικτατορίας. Τα συγκεκριμένα τραγούδια πρωτοκυκλοφόρησαν το 1970 στο Παρίσι. Συνεργάσθηκε ακόμη με τον Δήμο Μούτση (Άγιος Φεβρουάριος, 1971) και με τον Γιάννη Μαρκόπουλο στον δίσκο Θητεία του οποίου η ηχογράφηση άρχισε το Νοέμβριο του 1973, διακόπηκε από τα γεγονότα του Πολυτεχνείου και τελικά κυκλοφόρησε το 1974 με την Μεταπολίτευση.

Το βιογραφικό του σημείωμα ατελείωτο, γεμάτο από κάθε είδους δημιουργία. Δημοσίευσε πολλές ποιητικές συλλογές, διηγήματα και πέντε μυθιστορήματα, ενώ ταυτοχρόνως ήταν αρθρογράφος και επιμελείτο και παρουσίαζε ραδιοφωνικές εκπομπές. Για όλο αυτό το σπουδαίο έργο, το 2013, θα τιμηθεί και από την Ακαδημία Αθηνών.

Μεταξύ των δισκογραφικών επιτυχιών του Μάνου Ελευθερίου περιλαμβάνονται: «Το παλληκάρι έχει καημό» (Μ. Θεοδωράκης), «Ο Άγιος Φεβρουάριος» (Δ. Μούτσης), «Θητεία» (Γ. Μαρκόπουλος), «Κάτω απ’ τη μαρκίζα» (Γ. Σπανός), «Οι ελεύθεροι κι ωραίοι» (Στ. Κουγιουμτζής), «Άμλετ της Σελήνης» (Θ. Μικρούτσικος), «Είναι αρρώστια τα τραγούδια» (Στ. Ξαρχάκος), «Έρημοι σταθμοί» (Δ. Τσακνής), «Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες» (Ηλ. Ανδριόπουλος), «Η διαθήκη» (Χρ. Νικολόπουλος), «Το σπίτι γέμισε με λύπη» (Χρ. Λεοντής), «Μη χτυπάς σ’ ένα σπίτι κλειστό» (Λ. Κηλαηδόνης) και «Ατέλειωτη εκδρομή» (Θ. Γκαϊφύλλιας).

Έλα να σου δείξω τις τριανταφυλλιές, τα πράσινα, τα κόκκινα, τα σπίτια, τις αυλές. Πόσο σ’ αγαπώ, πουλάκι του δρόμου… κάπως έτσι θα σε καλωσορίσει στον δικό τους παράδεισο ο άλλος Μάνος, ο δικός μας Μάνος Λοΐζου… Μας έμαθες να μην φοβόμαστε να αγαπήσουμε. Μάνο Ελευθερίου, καλό ταξίδι και καλό παράδεισο…. Θα είσαι πάντα στις αυλές μας… θα είσαι πάντα στις καρδιές μας!!!

Υστερόγραφο: Όταν γραφόταν το παρών κείμενο δεν ήταν ακόμη γνωστή η ανείπωτη τραγωδία στην Αττικής από την λαίλαπα της πυρκαγιάς. Κρίμα πραγματικά που τόσο εύκολα και αναπάντεχα χάνονται τόσοι αθώοι συνέλληνες! Αιωνία ας είναι η μνήμη τους. Η Ελλάδα, η Κύπρος κι ο απανταχού Ελληνισμός θρηνούν επί των ερειπίων. Επ’ αυτού θα επανέλθουμε. Για την ώρα μόνο θρήνος και σιωπή ταιριάζουν στην περίσταση….

Δρ. Αυγουστίνος (Ντίνος) Αυγουστή
Επίκουρος καθηγητής στο Τ.Ε.Ι. Λάρισας
Από το Μονάγρι Λεμεσού – [email protected]

• Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες των συνεργατών της. Επίσης απαγορεύεται δια νόμου η αναδημοσίευση των σχολίων χωρίς τη γραπτή έγκριση της ιστοσελίδας.

Οι ευθύνες των πολιτικών: Ούτε στους πολέμους δεν χάνει μία χώρα 76 ανθρώπους σε μία μέρα