Του Πανίκου Παναγιώτου
Μετά από πενήντα ολόκληρα χρόνια, όλα άλλαξαν και όλα είναι τα ίδια. Κάπως έτσι θα συνοψίζαμε την ουσία και το νόημα του ντοκιμαντέρ -σε τέσσερα μέρη για τέσσερις εποχές- που πρόβαλε το CNN και είχε τίτλο: «1968: Η χρονιά που άλλαξε την Αμερική», με παραγωγούς τον ηθοποιό Τομ Χανκς, τον Γκάρι Γκέτζμαν και τον Μαρκ Χέρζογκ.
Κάθε επεισόδιο ανοίγει με ένα γνωστό τραγούδι του ’68, σηματοδοτώντας τα πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα, μαζί με όλα εκείνα τα γεγονότα που ταρακούνησαν το κατεστημένο των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ήταν τότε που σκότωσαν τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και τον γερουσιαστή Ρόμπερτ Κένεντι, διεκδικητή του χρίσματος των Δημοκρατικών.
Η χώρα ήταν έντονα διχασμένη μπροστά στην τραγωδία που εξελισσόταν στο Βιετνάμ και λόγω της εκλογικής αναμέτρησης για την Προεδρία.
Με την αξιοποίηση σπάνιου φωτογραφικού – κινηματογραφικού υλικού και με συνεντεύξεις από δημοσιογράφους, ιστορικούς και προσωπικότητες, οι παραγωγοί του ντοκιμαντέρ καταγράφουν τα γεγονότα του ’68 αποδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στη σφαιρική διεύρυνση. Παράλληλα αναδεικνύουν λεπτομέρειες και εικόνες για τις ανθρώπινες πλευρές προσώπων που καθόρισαν τις εξελίξεις.
Τότε, Αμερικανοί στρατιώτες επέστρεφαν μέσα σε φέρετρα από τον πόλεμο του Βιετνάμ. Σήμερα, επιστρέφουν μέσα σε φέρετρα από τους πολέμους σε Ιράκ, Αφγανιστάν κι αλλού. Ίδιες εικόνες, ίδιος πόνος και ίδια αναπάντητα ερωτήματα.
Η Αμερική βιώνει ξανά και ξανά τις ίδιες ή πανομοιότυπες καταστάσεις και φαίνεται ότι δυσκολεύεται ή δεν προσπαθεί να μάθει από το παρελθόν.
Κι όπως πάντα, ενάντια στον σκοταδισμό και τη βαρβαρότητα στέκονται οι δυνάμεις του πολιτισμού, της τέχνης, της επιστήμης και του ανθρωπισμού.
Το 1968 είχε εκτοξευτεί επιτυχώς από τη Φλόριντα το διαστημόπλοιο «Apollo 8», η πρώτη επανδρωμένη αποστολή για τη Σελήνη και η δεύτερη επανδρωμένη πτήση στο διάστημα. Στόχος της ήταν η περιφορά γύρω από τη Σελήνη και η ασφαλής επιστροφή της στη Γη. Θεωρήθηκε ως ένα «επαναστατικό βήμα» για το Διάστημα.
Το 1968 δεν βάφτηκε με αίμα μόνο στην Αμερική. Το αντιπολεμικό κίνημα στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Άνοιξη της Πράγας και ο Γαλλικός Μάης συνοδεύτηκαν με τραγούδια και χρώματα που συνεχίζουν να κρατάνε τη μνήμη ζωντανή για αρκετές γενιές.
Πενήντα χρόνια μετά, το όνειρο του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ μένει ακόμα όνειρο.