Σιγοβράζουν μηχανές για Κυπριακό: Ετοιμάζονται για μετεκλογικές παρεμβάσεις οι μεσολαβητές
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
“Οργασμός” για το φυσικό αέριο της Κύπρου: Τι λέει ο υπουργός Ενέργειας, τους επόμενους μήνες καταθέτουν σχέδιο ανάπτυξης -η ENI και η TOTΑL- για το κοίτασμα «ΚΡΟΝΟΣ»
Πλήρης η στήριξη του Ζοζέπ Μπορέλ προς την κ. Ολγκίν Κουεγιάρ για εξεύρεση βιώσιμης λύσης στο Κυπριακό: Είχαν συνάντηση στις Βρυξέλλες
Του Κώστα Βενιζέλου
Σκηνικό στο Κυπριακό διαμορφώνεται ενόψει μετεκλογικών παρεμβάσεων από τρίτους. Η ταχύτητα των εξελίξεων θα καθοριστεί εν πολλοίς από το αποτέλεσμα των εκλογών. Εάν, δηλαδή, επανεκλεγεί ο νυν Πρόεδρος, αναμένεται να εκδηλωθεί αμέσως παρεμβάσεις από τρίτους ενώ στην περίπτωση άλλου νικητή εκ των πραγμάτων θα δοθεί μικρή περίοδος «προσαρμογής».
Βασική επιδίωξη των εν δυνάμει μεσολαβητών είναι να διαμορφωθούν το συντομότερο οι συνθήκες για να επαναληφθούν οι συζητήσεις από το σημείο που είχαν σταματήσει στο Κραν Μοντάνα, το περασμένο καλοκαίρι.
Τα Ηνωμένα Έθνη, κατά κύριο λόγο, όπως και η γραφειοκρατία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και του Φόρεϊν Όφις, εκτιμούν πως θα πρέπει να υπάρξει μια νέα προσπάθεια τον Απρίλιο με καταληκτικό χρόνο λήξης της παρέμβασης τον ερχόμενο Ιούνιο. Σημείο εκκίνησης θα είναι το πλαίσιο Γκουτέρες, το οποίο κατατέθηκε στο Κραν Μοντάνα καθώς και το υλικό που έχει κατατεθεί τόσο στις δυο Πενταμερείς όσο και στις συζητήσεις από το 2015 και εντεύθεν. Για τα Ηνωμένα Έθνη το υλικό αυτό θεωρείται κεκτημένο της διαδικασίας, εκτός κι εάν αμφισβητηθεί από τους εμπλεκόμενους (ή ένα από αυτούς). Οι σχεδιασμοί αυτοί στηρίζονται σε ασκήσεις επί χάρτου που έχουν γίνει ενόψει της ολοκλήρωσης και των εκλογών στην Κύπρο.
Στα ψηλά δώματα του Διεθνούς Οργανισμού, όπως και οι Αγγλοαμερικανοί, αρχίζουν να καλλιεργούν και πάλι την ανεδαφική θεωρία της «τελευταίας ευκαιρίας» στο Κυπριακό. Στα στέκια των ξένων διπλωματών γίνεται λόγος «για αναζήτηση άλλων επιλογών» σε περίπτωση που αποτύχει η νέα προσπάθεια. Για «τις άλλες επιλογές» αναπτύσσονται διάφορες ιδέες και κάποιες ενέργειες που γίνονται από τώρα, όπως οι αναφορές στην πρόσφατη έκθεση σε «τουρκοκυπριακές αρχές» (βόρειο τμήμα του νησιού, δηλαδή το κατεχόμενο) ενδέχεται να λειτουργούν ως προπομποί. Η φρασεολογία που υιοθετείται από τον ίδιο τον Γενικό Γραμματέα σαφώς και κατοχυρώνει νέες προσεγγίσεις στο Κυπριακό. Διπλωματικές πηγές σημειώνουν πως η πρόσφατη έκθεση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ έστελνε πολλά μηνύματα για να αξιολογήσουν οι εμπλεκόμενοι «κυρίως εάν κανείς μπορούσε να διαβάσει πίσω από τις γραμμές».
Με βάση το μήνυμα που έστειλε ο Γενικός Γραμματέας πολλές φορές από την αποτυχημένη Πενταμερή του Κραν Μοντάνα και εντεύθεν, θα πρέπει να προηγηθούν συζητήσεις επί κυπριακού εδάφους μεταξύ του νικητή των εκλογών και του κατοχικού ηγέτη, Μουσταφά Ακιντζί, καθώς η όποια νέα παρέμβαση Γκουτέρες θα γίνει μετά από κοινό αίτημα των δύο. Οι συζητήσεις, ωστόσο, στην Κύπρο δεν αναμένεται να περιλαμβάνουν, εκ των πραγμάτων, τα θέματα της Ασφάλειας και των Εγγυήσεων, καθώς ο κ. Ακιντζί δεν έχει τέτοια εξουσιοδότηση από την Άγκυρα. Ως εκ τούτου οι συζητήσεις θα περιοριστούν στα θέματα των εσωτερικών πτυχών. Αυτό θα είναι αρκετό;
Το χρονικό ορόσημο του Ιουνίου, που τίθεται παρασκηνιακά από τρίτους, δεν είναι άσχετο με τους σχεδιασμούς που διαμορφώνονται για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Είναι προφανές πως θα χρησιμοποιήσουν το θέμα της ΟΥΝΦΙΚΥΠ ως εργαλείο πίεσης, ώστε να υπάρξει, είτε με τον έναν είτε με τον άλλο τρόπο, αποτέλεσμα το πρώτο εξάμηνο του 2018. Σημειώνεται συναφώς πως με βάση την πρόσφατη ενημέρωση του Συμβουλίου Ασφαλείας από την Ειδική Αντιπρόσωπο του ΟΗΕ στην Κύπρο, κ. Ελίζαπεθ Σπέχαρ, αλλά και τις τοποθετήσεις που έγιναν από τους Αντιπροσώπους κρατών-μελών του Σ.Α., διαμορφώνεται τάση υπέρ της ανάγκης ενίσχυσης του αστυνομικού σκέλους της Δύναμης. Επιπροσθέτως, πληροφορίες αναφέρουν πωςδιαμορφώνεται ένα κλίμα, μεταξύ διαφόρων χωρών και των Ηνωμένων Εθνών για προώθηση πρωτοβουλιών για «ομαλοποίηση της κατάστασης στο νησί», ανεξαρτήτως εάν υπάρχει ή όχι διαδικασία των διαπραγματεύσεων. Τι εννοούν με αυτό; Με δικοινοτικές επαφές αλλά και μέσω των τεχνικών επιτροπών. Είναι πρόδηλο ότι μια τέτοια προσέγγιση συνδέεται με προσεγγίσεις πως το Κυπριακό είναι ένα ζήτημα «έλλειψης εμπιστοσύνης», δικοινοτικών επαφών και ασφαλώς όχι εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής.
Οι πληροφορίες φέρουν τους ενδιαφερόμενους τρίτους να προετοιμάζουν το έδαφος για νέες παρεμβάσεις. Με συγκεκριμένη ατζέντα και με χρονικό ορόσημο. Αυτό, βέβαια, θα εξαρτηθεί και από τους εμπλεκόμενους, όπως τουλάχιστον έχει επιβεβαιώσει ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες.
ΑΓΡΙΕΨΕ Η ΑΓΚΥΡΑ ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ ΤΟ ΦΟΒΟ ΣΤΑ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ
Το κλίμα στα κατεχόμενα είναι τεταμένο. Τα όσα διαδραματίσθηκαν την περασμένη Δευτέρα έξω από τα γραφεία της τουρκοκυπριακής εφημερίδας «Αφρίκα» με τους τραμπουκισμούς των ακροδεξιών του Ερντογάν, δείχνουν πως η Άγκυρα έχει αγριέψει.
Οι ακραίες εκδηλώσεις έχουν δημιουργήσει κλίμα φόβου και τρομοκρατίας στις κατεχόμενες περιοχές. Η Τουρκία, η οποία διαχρονικά χρησιμοποιεί τον λεγόμενο δικοινοτικό διάλογο ως άλλοθι για να εφαρμόζει τους σχεδιασμούς της, φαίνεται να σπεύδει για τη δημιουργία νέων τετελεσμένων.
Ο απόλυτος έλεγχος των κατεχομένων από την Τουρκία δεν είναι καινούργιο στοιχείο, ισχύει από το 1974 και εντεύθεν. Ωστόσο, σε αυτή τη φάση, οι σχεδιασμοί διαφοροποιούνται διά της πρακτικής της επιβολής και του φόβου, που υιοθετεί το καθεστώς Ερντογάν.
Εξελίξεις ενόψει και στο ενεργειακό
Το δεύτερο πεδίο, που αναμένεται να υπάρξουν εξελίξεις, είναι αυτό της Ενέργειας και συνδέονται με τις έρευνες και γεωτρήσεις που θα γίνουν από εταιρείες εντός της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ). Είναι προφανές πως οι σχεδιασμοί σε αυτό τον τομέα προχωρούν και δεν αποκλείεται, για ευνόητους λόγους, να γίνουν ανακοινώσεις και εντός της εβδομάδας. Οι εξελίξεις στον τομέα αυτό καθορίζονται, εξαρτώνται και από την αποφασιστικότητα των εταιρειών.
Οι εταιρείες επειδή επενδύουν σημαντικά ποσά για τις έρευνες και για την αξιοποίηση του φυσικού αερίου, όταν και όποτε φθάσουν σε αυτή τη στιγμή, που χρονικά τοποθετείται με βάση τον προγραμματισμό σε δύο περίπου χρόνια, δεν μπορούν να περιμένουν. Στόχος τους είναι να προχωρήσουν με βάση τους δικούς τους σχεδιασμούς. Παράλληλα, στην εικόνα του ενεργειακού υπάρχουν και οι απειλές που εκτοξεύει η Άγκυρα.
Απειλές που ναι μεν θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη αλλά αυτό δεν σημαίνει πως θα πρέπει να επηρεάζουν την εφαρμογή πολιτικών και δράσεων. Την ίδια ώρα, είναι σαφές πως κάποιοι εκτός Κύπρου επιχειρούν εμμέσως να αμφισβητήσουν το κυριαρχικό δικαίωμα της Κύπρου να διενεργεί έρευνες εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Αυτό το δικαίωμα παρουσιάζεται ως σημείο τριβής και έντασης. Κι αυτό αναφέρεται τόσο από τα Ηνωμένα Έθνη (εκθέσεις) όσο και από τρίτους (έκθεση της Ερευνητικής Υπηρεσίας του αμερικανικού Κογκρέσου), γεγονός που πρέπει να αντιμετωπιστεί αμέσως και αποτελεσματικά.