Η τακτική της ανατροπής με “γιουρούσι”: Εκλογικός μετεωρισμός και κυβερνητική ευστάθεια
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε: Που φτάσαμε; αν πιστέψουμε τις δημοσκοπήσεις ο άνθρωπος που ανακάλυψε τις επιστολές του Ιησού Χριστού, ο Βελόπουλος θα είναι τρίτος!!!
Να μιλάτε με τον Ταγίπ Ερντογάν, κύριε Πρωθυπουργέ, αλλά πάντα με το δάκτυλο στη σκανδάλη: Μόνον έτσι θα σέβεται την Ελλάδα ο νεοσουλτάνος ισλαμιστής της Τουρκίας!
Του Σταύρου Λυγερού
Παρά τους κατά καιρούς κλυδωνισμούς, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ παραμένει σε γενικές γραμμές ευσταθής. H τακτική του Μητσοτάκη να την ανατρέψει με “γιουρούσι”, προκαλώντας πρόωρες εκλογές, δεν είχε εξαρχής προϋποθέσεις επιτυχίας και τα γεγονότα το απέδειξαν. Η κυβέρνηση Τσίπρα ναι μεν χάνει εκλογικό έδαφος, αλλά δεν καταρρέει. Οι πολίτες είναι σε συντριπτικό βαθμό δυσαρεστημένοι μαζί της, αλλά στην πλειονότητά τους δεν θέλουν εκλογές τώρα.
Η διαπίστωση αυτή, που με μικρές διαφοροποιήσεις καταγράφεται στις δημοσκοπήσεις, σκιαγραφεί μία ασταθή πολιτική ισορροπία. Οι πολίτες, που δυσφορούν και παίρνουν αποστάσεις από τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛ, προς το παρόν τουλάχιστον δεν επιδιώκουν την άμεση ανατροπή της κυβέρνησης, επειδή δεν βλέπουν ότι μία κυβερνητική αλλαγή θα αλλάξει τα πράγματα.
Η βασική αιτία της διάχυτης κοινωνικής δυσαρέσκειας είναι τα αλλεπάλληλα επώδυνα μνημονιακά μέτρα (περικοπές, υπερφορολόγηση, πλειστηριασμοί κλπ). Πέρα από την οργή τους για τα μέτρα που λαμβάνει η κυβέρνηση, οι πολίτες έχουν συνείδηση πως η επάνοδος των “γαλάζιων” στην εξουσία δεν θα οδηγούσε κατ’ ουδένα τρόπο έστω σε χαλάρωση της πίεσης που σήμερα υφίστανται. Κρίνοντας και από το παρελθόν και από τις διακηρύξεις του Μητσοτάκη θεωρούν ότι μία κυβέρνηση με κορμό τη ΝΔ θα συνέχιζε να βαδίζει στο ίδιο μνημονιακό μονοπάτι και ως εκ τούτου να εφαρμόζει αυτά που εφαρμόζει και η παρούσα κυβέρνηση.
Εκλογικός μετεωρισμός
Το γεγονός αυτό ενισχύει το φαινόμενο της φυσιολογικής εκλογικής αδράνειας. Εκτός αυτού, όμως, πρέπει να συνυπολογισθεί πως ένα μεγάλο ποσοστό του εκλογικού σώματος που κινείται στον χώρο της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς έχει ισχυρές ιδεολογικοπολιτικές αναστολές να ψηφίσει τη ΝΔ. Οι παλαιότερες γενιές, μάλιστα, έχουν και πρόσθετη αναστολή να ψηφίσουν έναν Μητσοτάκη.
Από την άλλη πλευρά, όσοι λόγω των Μνημονίων είχαν εγκαταλείψει εκλογικά το ΠΑΣΟΚ και είχαν ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ το 2015 είναι τώρα κατά κανόνα από δυσαρεστημένοι έως εξοργισμένοι με την κυβέρνηση Τσίπρα. Για τον λόγο που προαναφέραμε, όμως, δεν επιστρέφουν στο ΠΑΣΟΚ και το εγχείρημα της Δημοκρατικής Συμπαράταξης δεν έχει τις προϋποθέσεις να τους κάνει να αλλάξουν στάση. Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει.
Το αποτέλεσμα αυτής της ιδιότυπης πολιτικοεκλογικής αντίφασης είναι ένας μεγάλος αριθμός κεντροαριστερών ψηφοφόρων, λόγω και της ανυπαρξίας αξιόπιστης αντιμνημονιακής πολιτικής δύναμης με προοπτική εξουσίας, εδώ και καιρό να έχει περιέλθει σε κατάσταση εκλογικού μετεωρισμού. Η ιδιότυπη αυτή πολιτική ατμόσφαιρα δημιουργεί μία μάλλον ασταθή ισορροπία, η οποία, ωστόσο, εκ των πραγμάτων δίνει χρόνο στην κυβέρνηση.
Προς την ίδια κατεύθυνση λειτουργούν και δύο ακόμα παράγοντες. Ο πρώτος είναι ότι το κλείσιμο της 2ης αξιολόγησης δημιούργησε ένα κλίμα οικονομικής σταθεροποίησης, γεγονός που έδωσε ανάσες και τροφοδότησε προσδοκίες στον κόσμο της αγοράς. Ο δεύτερος παράγοντας είναι η ζωογόνα ένεση ρευστότητας που προσέφερε στην πραγματική οικονομία η πολύ καλή τουριστική χρονιά.
Το ναυάγιο της “αριστερής παρένθεσης”
Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον, όπως άλλωστε είχε φανεί εδώ και καιρό, δεν είχε περιθώρια επιτυχίας η τακτική της ΝΔ να πιέζει για πρόωρες εκλογές, προσπαθώντας να αποσταθεροποιήσει την κυβέρνηση. Υπενθυμίζουμε ότι από τα πρώτα βήματά του στην ηγεσία ο Κυριάκος είχε ουσιαστικά υιοθετήσει τη γραμμή της “αριστερής παρένθεσης”. Είχε ποντάρει στην εκτίμηση πως το ευρωιερατείο θα έβαζε τρικλοποδιά στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Τα γεγονότα τον διέψευσαν και γι’ αυτό άλλαξε τακτική.
Όπως αποδεικνύεται και από τα γεγονότα, οι του ευρωιερατείου δεν θέλουν να εξωθήσουν τα πράγματα στα άκρα. Διαπίστωσαν πως η κυβέρνηση Τσίπρα εφαρμόζει το 3ο Μνημόνιο, επειδή έχει πεισθεί ότι μόνο με φυγή προς τα εμπρός έχει ελπίδες να σταθεροποιηθεί στην εξουσία. Πιστεύουν ότι αυτή η επιλογή του Έλληνα πρωθυπουργού τους φέρνει σ’ αυτή τη φάση στην ίδια πλευρά.
Από αυτή την άποψη, θεωρούν ότι έτσι όπως τελικώς διαμορφώθηκαν τα πράγματα (μετά το δημοψήφισμα, μετά την υπογραφή του 3ου Μνημονίου, μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015 και μετά το έστω και καθυστερημένο κλείσιμο των αξιολογήσεων), ο Τσίπρας είναι ο καταλληλότερος να φέρει σε πέρας τη δύσκολη αυτή αποστολή. Γι’ αυτό και όσο εφαρμόζει το 3ο Μνημόνιο τόσο θα συνεχίζονται οι έπαινοι για τη στροφή του προς τον “ρεαλισμό”.
Ακόμα και στο Βερολίνο
Ακόμα και στο Βερολίνο τον προτιμούν σ’ αυτή τη φάση.
- Πρώτον, επειδή θεωρούν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει καλύτερες πολιτικές προϋποθέσεις για να περνάει τα πακέτο των επώδυνων μέτρων, χωρίς ισχυρές κοινωνικές αντιδράσεις.
- Δεύτερον, επειδή έτσι εδραιώνεται στην ελληνική κοινή γνώμη ότι το δόγμα ότι το Μνημόνιο είναι μονόδρομος. Γι’ αυτό και ο Σόιμπλε έφθασε προ μηνών στο σημείο να δηλώσει πως τον εμπιστεύεται.
Εκτός αυτού, η ΕΕ είναι αντιμέτωπη με μείζονος σημασίας πολιτικές προκλήσεις και δεν έχει συμφέρον να αναζωπυρώσει την ελληνική κρίση. Καταλυτικό ρόλο έπαιξε το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος. Το Brexit ήταν το αποκορύφωμα των εκδηλώσεων αμφισβήτησης του ενοποιητικού οικοδομήματος, η οποία αναζωπυρώθηκε με την εκλογική επιτυχία του κόμματος “Εναλλακτική για τη Γερμανία”.
Το ευρωιερατείο δεν επιθυμεί να τραβήξει το σκοινί με την Ελλάδα και λόγω της προσφυγικής-μεταναστευτικής κρίσης. Ο Τσίπρας έβαλε πλάτη για την πολιτική της Μέρκελ και του Γιούνκερ. Το αποτέλεσμα είναι ότι σήμερα η Ελλάδα αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα με τον εγκλωβισμό ενός μεγάλου πλήθους προσφύγων-μεταναστών. Αν και επισήμως κανείς δεν συνδέει την προσφυγική-μεταναστευτική κρίση με την εφαρμογή του 3ου Μνημονίου, είναι κοινό μυστικό ότι κατά μία έννοια διασυνδέονται.