Χρειάζεται μέγιστη προσοχή, φρόνηση και αποφασιστικότητα για αντιμετώπιση των κινδύνων
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Γιαννάκη Λ. Ομήρου
Έχει λεχθεί, μετά την κατάρρευση της διαπραγματευτικής διαδικασίας στο Κραν Μοντάνα, ότι η σημερινή περίοδος προσφέρεται για περισυλλογή.
Ωστόσο, για να έχει νόημα μια τέτοια περισυλλογή θα πρέπει να περιλαμβάνει, πρώτον, τον απολογισμό πεπραγμένων και δεύτερον, τον σχεδιασμό για τους περαιτέρω χειρισμούς. Ας δούμε λοιπόν πώς φτάσαμε στη σημερινή συγκυρία.
>>Πρώτον, η διαδικασία των διαπραγματεύσεων έφτασε στο τέλος της. Μια διαδικασία που ξεκίνησε με την έντονα αμφισβητηθείσα, ως προς την ορθότητα του περιεχομένου της, συμφωνία Αναστασιάδη – Έρογλου.
>>Δεύτερον, ακολούθησε η είσοδος στην Κυπριακή ΑΟΖ και η παράνομη διεξαγωγή ερευνών του τουρκικού ερευνητικού σκάφους «Μπαρμπαρός». Αποτέλεσμα, το πάγωμα των διαπραγματεύσεων.
Η τουρκική κίνηση στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, σηματοδότησε μια νέα περίοδο αναφορικά με τις τουρκικές αξιώσεις στο Κυπριακό. Που δεν περιορίζονται πλέον στις λεόντειες διεκδικήσεις στο εδαφικό, το συνταγματικό και τις εγγυήσεις. Η Τουρκία θέτει πλέον ως βασική προτεραιότητα το φυσικό αέριο της Κύπρου. Όχι μόνο από τη σκοπιά των Τουρκοκυπρίων και της λεγόμενης ισότητας των δύο κοινοτήτων. Αλλά μέσα από τις δικές της έωλες διεκδικήσεις στην ΑΟΖ της ελεύθερης Κύπρου. Άρα, διαφανής τουρκικός στόχος είναι, πέραν των γνωστών διεκδικήσεων στο Κυπριακό και η διεκδίκηση του μεγαλύτερου μέρους του φυσικού αερίου της Κύπρου.
>>Τρίτον, η οξυνόμενη αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας. Αμφισβητείται από την Τουρκία, συνολικά το Αιγαίο ως Ελληνικός Εθνικός Χώρος και προβάλλει σε αυτό, ως παράκτια χώρα, με μεγάλο μήκος ακτών, «ίσα δικαιώματα», αγνοώντας τα ελληνικά νησιά και τα δικαιώματα που κέκτηνται με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας. Η αρπακτική εικόνα των τουρκικών αξιώσεων ολοκληρώνεται με την πρόσφατα εγκαινιασθείσα αναθεωρητική ρητορική Ερντογάν περί «των συνόρων της καρδιάς» που υπονοεί σαφώς αμφισβήτηση της συνθήκης της Λωζάνης και περιλαμβάνει και επιβουλή ακόμα και κατά της Θεσσαλονίκης!
>>Τέταρτον, η Ε.Ε. συνεχίζει την ίδια πολιτική, της μέγιστης επιείκειας απέναντι στην Τουρκία, είτε αυτή αφορά τις υποχρεώσεις που της έχουν ανατεθεί έναντι της Ευρώπης και της Κυπριακής Δημοκρατίας, είτε αφορά το προσφυγικό.
>>Πέμπτον, οι ΗΠΑ ασκούν υψηλή στρατηγική έναντι της Τουρκίας, παρά τις «αντιαμερικανικές κορώνες» Ερντογάν, από ένα φοβικό σύνδρομο που πηγάζει από τον γεωπολιτικό ανταγωνισμό προς τη Ρωσική Ομοσπονδία, ο χαρακτηρισμός Τραμπ για τον Ερντογάν ως «φίλο» είναι εξόχως χαρακτηριστικός. Αλλά και από τη χίμαιρα μιας δήθεν ανακοπής του φονταμενταλιστικού κινδύνου από την «κοσμική» Τουρκία.
>>Έκτον, η Τουρκία τους τελευταίους μήνες έχει βελτιώσει σημαντικά τις σχέσεις της τόσο με το Ισραήλ, όσο και με τη Ρωσία.
>>Έβδομον, το δημοψήφισμα στο Βόρειο Ιράκ επιτείνει τον νευρικό κλονισμό της Άγκυρας και την απομακρύνει από το Κυπριακό.
Υπό το φως των νέων δεδομένων, χρειάζεται μέγιστη προσοχή, φρόνηση και κυρίως αποφασιστικότητα για αντιμετώπιση των κινδύνων. Δυστυχώς, η απερίσκεπτη παράλειψη της ελληνικής πλευράς να μην επιμείνει σε διασταυρούμενη συζήτηση όλων των πτυχών του Κυπριακού κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, όπως άλλωστε είχε συμφωνηθεί μεταξύ Αναστασιάδη – Έρογλου, άφησε στρατηγικό διαπραγματευτικό όπλο στην τουρκική πλευρά να διασυνδέει εδαφικό και εγγυήσεις, χωρίς οποιοδήποτε κόστος. Αφού σε ό,τι αφορά τη λεγόμενη εσωτερική πτυχή του Κυπριακού ικανοποίησε πλείστες των αξιώσεών της.
Όπως και στο θέμα της Διεθνούς Διάσκεψης. Υπήρξε πάγια θέση Κυπριακής Δημοκρατίας και ελληνικής κυπριακής πλευράς, αμέσως μετά την τουρκική εισβολή, ότι μία διεθνής διάσκεψη θα έπρεπε να απαρτίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη, την Κυπριακή Δημοκρατία, τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις, εκπροσώπους των δύο κοινοτήτων που θα συνοδεύουν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και μετά την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. και από εκπροσώπους της.
«Πριν αλέκτορα φωνήσαι» υπαναχωρήσαμε, αποδεχόμενοι την πενταμερή. Με απουσία των πέντε μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, την αμφισβητούμενη συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας και την υπό καθεστώς παρατηρητή συμμετοχή της Ε.Ε.
Ως εκ τούτου για το σχεδιασμό και την αναδιαμόρφωση της στρατηγικής με βάση τα νέα δεδομένα, όπως αυτά διαμορφώθηκαν μετά το ναυάγιο του Κραν Μοντάνα, επείγει η επανατοποθέτηση επί των δύο αυτών βασικών ζητημάτων. Διαχωρισμός της εσωτερικής από τη διεθνή πτυχή με ανασκευή αδικαιολόγητων παρεκτροπών και παραπομπή της διεθνούς πτυχής σε μια πραγματική Διεθνή Διάσκεψη.
* Τέως Πρόεδρος της Βουλής
ΓΙΑ ΓΝΩΜΕΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΙΣ APOPSEIS.COM