Η Ελλάδα στην Ενωμένη(;) Ευρώπη, ο ρόλος του αποδιοπομπαίου τράγου και οι ευθύνες που της καταλογίζονται

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Να μιλάτε με τον Ταγίπ Ερντογάν, κύριε Πρωθυπουργέ, αλλά πάντα με το δάκτυλο στη σκανδάλη: Μόνον έτσι θα σέβεται την Ελλάδα ο νεοσουλτάνος ισλαμιστής της Τουρκίας!

Η Μητέρα Πατρίδα πρέπει να δει την Κύπρο ως προέκταση της Ελλάδας, στρατιωτικά και στρατηγικά: Οι διεθνείς ύμνοι για την Κυπριακή Δημοκρατία και η αποδοχή της απ’ όλους…

Η Ελλάδα και η Κύπρος μεταξύ των 15 χωρών της Ε.Ε. που αναζητούν… Ρουάντες για να «παρκάρουν» τους μετανάστες: Επιστολή στην Κομισιόν

Της Έλενας Ρουσάκη

Ο Ηaas (1958) εξήγησε τη διαδικασία της ολοκλήρωσης ως μία εκούσια διαδικασία κατά την οποία κυρίαρχα κράτη συμφωνούν στο να διαμορφώσουν και να συντονίσουν από κοινού τις πολιτικές τους, στόχους, λογική και προσδοκίες, παραχωρώντας αρμοδιότητες σε κοινούς θεσμούς.

Με την Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση και την επίτευξη αυτής, θεωρήθηκε πως θα υπήρχε ουσιαστική αντιμετώπιση των προβλημάτων των κρατών και της Ένωσης. Βάσει αυτού του «οράματος», η ΕΟΚ (και μετά η ΕΕ) εξελίχθηκε και μετεξελίχθηκε και έφτασε να επιτύχει μία μεγάλη διεύρυνση.

Η διεύρυνση, όμως, έκανε φανερά τα πολλά προβλήματα στις διακρατικές σχέσεις και στις ίδιες τις δομές της ΕΕ και αφορούσαν, κατ’ εξοχήν, κοινωνικοοικονομικές ανισότητες και ανισορροπίες, την περιορισμένη ικανότητα των θεσμών της ΕΕ στη νομοθετική διαδικασία λήψης αποφάσεων (εκδημοκρατισμός) και την αδυναμία συνεργασίας εν καιρώ κρίσης.

Τελικά, δηλαδή, ο στόχος της ενωμένης, ειρηνικής Ευρώπης φαίνεται να απομακρύνεται λόγω των διαφορών (ετερότητα) των κρατών μελών γενικότερα, την επικράτηση εθνικών έναντι ευρωπαϊκών συμφερόντων και την αμφισβήτηση της εφαρμοσιμότητας των στόχων της ΕΕ, κάτι που συνάδει με την αντίληψη πως η ΕΕ δεν βιώνει απλά μία οικονομική κρίση, αλλά μία ευρύτερη κρίση αξιών και δημοκρατικών θεσμών.

Ο Ευρωσκεπτικισμός

Το ερωτηματικό στον τίτλο του άρθρου δεν είναι τυχαίο- ενώ η Ελλάδα αποτελεί μέρος μίας πολιτικής και οικονομικής Ένωσης και η κρίση χαρακτηρίζεται ως «ευρωπαϊκή», η χώρα έχει βρεθεί πολλές φορές στον ρόλο του αποδιοπομπαίου τράγου και της καταλογίζονται ευθύνες για την ίδια την κρίση και την έκβαση αυτής. Αυτό οδηγεί σε δυσπιστία (Ευρωσκεπτικισμός) του πληθυσμού ως προς την αξία και τη δυνατότητα προώθησης των ευρωπαϊκών αξιών, οι οποίες φαίνεται να παραγκωνίζονται στο όνομα της οικονομίας.

Σε όλα αυτά τα προβλήματα, έρχονται να προστεθούν και ζητήματα εξωτερικής ασφάλειας της χώρας- η προσφυγική κρίση, η διεθνής τρομοκρατία και η καταπολέμηση των προκλήσεων στη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή- απαιτούν κοινές δράσεις και ενιαία αντιμετώπιση από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, κάτι που δεν συμβαίνει.

Ενότητα αντί διάσπασης

Οι κοινές πολιτικές που πρέπει να ακολουθήσουν, δηλαδή, ΕΕ και Ελλάδα προς μία ενωμένη Ευρώπη θα πρέπει να καλύπτουν κοινωνικές/οικονομικές/πολιτικές/στρατηγικές διαστάσεις. Θα χρειαστεί να ακολουθηθούν οι βασικοί στόχοι της ΕΕ, να μειωθεί το χάσμα Βορρά-Νότου και να καλλιεργηθεί ένα κλίμα ενότητας αντί διάσπασης. Διοικητικές μεταρρυθμίσεις είναι αναγκαίες, όπως και πολιτική πρωτοβουλία, ανάπτυξη κινήτρων και εμπέδωση των Ευρωπαϊκών αξιών στους πολίτες της ΕΕ γενικά. Χρειαζόμαστε μία ενωμένη Ευρώπη, όπως και πιο συντονισμένες δράσεις για μία οριστική και ενιαία αντιμετώπιση της κρίσης.

• Η Έλενα Ρουσάκη είναι Msc Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών – Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση και Διακυβέρνηση.