Δεύτερης κατηγορίας κράτος της Ε.Ε. η Κύπρος εάν γίνουν δεκτές οι απαιτήσεις της Τουρκίας
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Κώστα Βενιζέλου
Εκτός της κοινής αγοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα βρεθεί η Κύπρος σε περίπτωση που υιοθετηθεί η τουρκική αξίωση για την εφαρμογή σε Τούρκους υπηκόους που θα βρίσκονται στο νησί των τεσσάρων ελευθεριών της Ε.Ε.
Σύμφωνα με πληροφορίες, σε έγγραφο που ετοιμάσθηκε από το Γραφείο του Διαπραγματευτή και έχει υποβληθεί στο υπουργείο Εξωτερικών, καταγράφονται οι αρνητικές επιπτώσεις που θα υπάρξουν σε περίπτωση αποδοχής αυτής της αξίωσης. Σημειώνεται πως η Κύπρος θα καταστεί δεύτερης κατηγορίας κράτος-μέλος. Κι αυτό γιατί δημογραφικά θα υπάρξει σημαντική αλλοίωση με την κάθοδο Τούρκων υπηκόων, ενώ η οικονομία της χώρας μας θα καταστεί αιχμάλωτη της ισχυρότερης Τουρκίας, ενώ θα μας αποξενώσει από τον κορμό της υπόλοιπης Ευρώπης.
Η Τουρκία ζητά όπως εξασφαλιστούν για αυτή την αξίωσή της μόνιμες παρεκκλίσεις από το κοινοτικό κεκτημένο και να καταστεί τούτο πρωτογενές δίκαιο, με την υιοθέτηση ενός πρόσθετου πρωτοκόλλου της Συνθήκης Προσχώρησης της Κύπρου. Με βάση το έγγραφο, οι τουρκικές απαιτήσεις μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:
Πρώτο, η κατάργηση βίζας σε Τούρκους υπηκόους που θα εισέρχονται στην Κύπρο. Α) Ένα καθεστώς που θα ισοδυναμούσε με το δικαίωμα διαμονής για όλους τους Τούρκους υπηκόους μετά την επίτευξη συμφωνίας. Β) Η ελευθερία σημαντικού αριθμού Τούρκων υπηκόων να εισέλθουν στην Κύπρο και να εγκατασταθούν στη χώρα, χωρίς προηγούμενη άδεια, χωρίς την απαίτηση να έχουν απασχόληση και χωρίς να υπόκεινται σε διαδικασίες κατά την είσοδό τους. Γ) Η ελεύθερη κυκλοφορία ενός αριθμού Τούρκων πέραν εκείνων που εγκαθίστανται στο νησί, οι οποίοι θα είναι σε θέση να αναζητήσουν εργασία και να απολαύσουν την πλήρη ελευθερία κινήσεων ως εργαζόμενοι, όπως και οι υπήκοοι της ΕΕ. Δ) Η απεριόριστη κυκλοφορία και απασχόληση των Τούρκων υπηκόων που απασχολούνται σε τουρκικές εταιρείες στο πλαίσιο της ελεύθερης κυκλοφορίας των υπηρεσιών. Η απεριόριστη εγκατάσταση των Τούρκων υπηκόων που εμπίπτουν σε ορισμένες κατηγορίες, όπως οι ακαδημαϊκοί και εποχικοί εργάτες.
Δεύτερο, όσον αφορά την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων, η Τουρκία επιδιώκει την απεριόριστη κυκλοφορία όλων των εμπορευμάτων της μετά τη διευθέτηση του Κυπριακού στην εσωτερική αγορά, χωρίς δασμούς, ανεξάρτητα από το αν αυτά τα προϊόντα καλύπτονται από την τελωνειακή ένωση ΕΕ- Τουρκίας. Πέρα και πάνω από ό,τι προβλέπεται στις Συνθήκες της ΕΕ σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων, η Τουρκία επιδιώκει να μη ληφθούν εθνικά μέτρα για περιορισμούς, για παράδειγμα, στην αγορά ακινήτων στην Κύπρο από Τούρκους υπηκόους. Περιορισμοί που, ειρήσθω εν παρόδω, έχουν ζητηθεί από την τουρκοκυπριακή πλευρά σε σχέση με την αγορά ακινήτων από Ε/κ στο τ/κ συνιστών κράτος.
Στο έγγραφο, πάντως, τονίζεται πως το αίτημα αυτό της Τουρκίας δεν είναι καινούργιο. Τέθηκε και το 2010. Τότε υπήρξε μια προκαταρκτική κατανόηση ότι οι τέσσερις ελευθερίες θα πρέπει να επεκταθούν σε ορισμένους Τούρκους υπηκόους, με την προϋπόθεση ότι τέτοια αντιμετώπιση, i) να είναι μια αμιγώς διμερής συμφωνία και να εφαρμόζεται αποκλειστικά στο έδαφος της Κύπρου, ii) δεν μεταβάλλει τον δημογραφικό χαρακτήρα της χώρας, iii) να υπόκεινται σε αναλογία (σ.σ. 4:1), iv) να συνοδεύεται από μια διευθέτηση του ζητήματος των Τούρκων εποίκων στο νησί, v) δεν θα επηρεάζουν αρνητικά την ε/κ κοινότητα, vi) δεν στρεβλώνει την εσωτερική αγορά, vii) να είναι πλήρως συμβατή με το κοινοτικό κεκτημένο, και viii) να μη θέσει σε κίνδυνο την πλήρη συμμετοχή της Κύπρου στις πολιτικές της ΕΕ.
Όπως αναφέρεται στο έγγραφο, η συνεννόηση τότε ήταν γενική και ποτέ δεν δόθηκε ακριβές περιεχόμενο, ούτε αξιολογήθηκαν οι επιπτώσεις. Σημειώνεται πως εάν η τουρκική αξίωση ικανοποιηθεί, αυτό θα σήμαινε ότι για πρώτη φορά, ένα μη κράτος- μέλος θα απολαμβάνει καθεστώς και προνόμια που μόνο τα κράτη- μέλη διαθέτουν. Αυτό είναι κάτι που η Κύπρος, αναφέρεται, δεν μπορεί να αποδεχθεί, όχι μόνο επειδή εκτείνεται πολύ πέρα από το πλαίσιο των συνομιλιών για το Κυπριακό και δεν έχει τίποτα να κάνει με το ίδιο το πρόβλημα, αλλά κυρίως επειδή δεν μπορεί να εκχωρηθούν τέτοια δικαιώματα σε τρίτη χώρα. Στο έγγραφο τονίζεται πως η Κύπρος δεν μπορεί να αποδεχθεί τις αξιώσεις αυτές, καθώς μεταξύ άλλων θα αποτελούσε κίνδυνο για την Κύπρο να αυτοεξαιρεθεί από πολιτικές της Ε.Ε. (κοινή αγορά) αλλά και την πλήρη συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να ικανοποιηθεί η Τουρκία. Υποδεικνύονται περαιτέρω και οι κίνδυνοι για το σύνολο της Ε.Ε.
Ζητά χρυσάφι για τα αυτονόητα – Με όρους συνδέει η τουρκική πλευρά την επάνοδό της στις συνομιλίες – Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα πώς θα συμπεριφερθεί ο Ερντογάν μετά την 16η Απριλίου
ΟΛΟΙ παραπέμπουν στη μετά το δημοψήφισμα περίοδο για εξελίξεις στο Κυπριακό. Τόσο στις Βρυξέλλες όσο και στη Νέα Υόρκη εκτιμούν πως δεν πρέπει να αναμένονται κινήσεις από τουρκικής πλευράς πριν από το δημοψήφισμα στην Τουρκία, που χρονικά τοποθετείται στις 16 Απριλίου. Ωστόσο, κανένας στα Ηνωμένα Έθνη και στην Ε.Ε. δεν μπορούν να αναφέρουν με βεβαιότητα ότι το καθεστώς Ερντογάν θα αλλάξει στάση και θα προβεί σε κινήσεις μετά το δημοψήφισμα.
Η εκτίμηση για τη μετά το δημοψήφισμα περίοδο που διατυπώνεται από διάφορα κέντρα λήψης αποφάσεων, συνιστά εν πολλοίς ένα άλλοθι για τη διατήρηση της προοπτικής ότι θα υπάρξει αποτέλεσμα μετά τον Απρίλιο. Πληροφορίες αναφέρουν πως η τουρκική πλευρά συνδέει την επάνοδο της στις συνομιλίες καθώς και την προοπτική επίτευξη συμφωνίας με την αποδοχή από μέρους των Ελληνοκυπρίων τουρκικών αξιώσεων, όπως την απαίτηση που προβάλλει με τις τέσσερις ελευθερίες της Ε.Ε. ( να ισχύσουν για Τούρκους υπηκόους που θα βρίσκονται στην Κύπρο).
Πληροφορίες αναφέρουν, επίσης, πως η στάση που τηρεί σήμερα η Τουρκία, η αποχώρηση δηλαδή από τις συνομιλίες και η εμμονή της στη διασφάλιση κάποιων απαιτήσεων της ( Ασφάλεια, βέτο, εκ περιτροπής, τέσσερις ελευθερίες), βρίσκουν πρόσφορο έδαφος σε τρίτους, που επιχειρούν να υποβαθμίσουν τη σημασία τους για την ελληνοκυπριακή πλευρά.
«ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΕΙ» ΤΗΝ ΕΠΙΜΟΝΗ ΤΩΝ Τ/Κ ΓΙΑ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ, ΙΣΟΤΗΤΑ, ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ
Η λεγόμενη Πρόεδρος της ψευδοβουλής, Σιμπέλ Σιμπέρ, σε επιστολή της προς τον Γ.Γ. του ΟΗΕ, αναφέρεται στην απόφαση της Βουλής, για το ενωτικό δημοψήφισμα και ισχυρίζεται πως αυτή η στάση για μια ακόμη φορά νομιμοποιεί την επιμονή της τουρκοκυπριακής πλευράς για ζητήματα όπως η πολιτική ισότητα, η αποτελεσματική συμμέτοχη στην διαδικασία λήψης αποφάσεων, το πρωτογενές δίκαιο και τη συνέχιση των Συνθηκών Εγγυήσεων και Συμμαχίας.
Σύμφωνα με την επιστολή που έχει κυκλοφορήσει στα κράτη-μέλη διά του Τούρκου Μόνιμου Αντιπροσώπου, Φ .Σινιρίογλου, «έχει μεγαλώσει η καχυποψία σχετικά με την καλή θέληση και την ειλικρίνεια των Ελληνοκυπρίων για την εξεύρεση λύσης στο πλαίσιο των παραμέτρων των Ηνωμένων Εθνών και έχουν μεγαλώσει την έλλειψη εμπιστοσύνης των Τουρκοκυπρίων έναντι των Ελληνοκυπρίων». Όπως αναφέρεται, «οι Τουρκοκύπριοι συνολικά είναι βαθύτατα ανήσυχοι σχετικά με τις προσπάθειες της ελληνοκυπριακής πλευράς να διατηρήσει ζωντανή την ιδέα της Ένωσης και της ελληνοποίηση της Κύπρου, την οποία εκλαμβάνουν ως απειλή για την δική τους ύπαρξη.»