Ο Προστατευτισμός εναντίον της Πραγματικότητας 2017: Το πρόβλημα του “θανάτου” της μεσαίας τάξης
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Γράφει ο Σωτήρης Κυριακίδης
Αρκετοί φοβούνται πως φέτος θα είναι πραγματικά η χρονιά που θα παρακολουθούμε ‘τέρατα’ έξω από το κλουβί τους. Και πως το 2016 ήταν η πρόγευση για το κυρίως μενού με τα συγκλονιστικά μαντάτα που είχαμε στο παγκόσμιο γεωπολιτικό σκηνικό.
Το περιμέναμε το BREXIT, είπαμε μετά το αποτέλεσμα . Ναι, σίγουρα. Ποιον κοροϊδεύουμε; Ελάχιστοι πραγματικά πίστευαν πως ο μέσος Βρετανός είναι πραγματικά το αφελές ον που πιστεύει τα λόγια του Φάρατζ και του Μπόρις Τζόνσον. “Δεν μπορεί” έλεγες. Κι όμως μπορεί. Πως κάναμε λάθος; Μάλλον φταίει το… ‘σινεμά’. Ναι, σωστά διαβάζετε, αφού για τον Βρετανό, όπως και για τον μέσο Αμερικανό κρίνουμε λαούς ολόκληρους από την εικόνα που έχουμε μέσα από τηλεόραση και κινηματογράφο. Μήπως διαβάζει κανείς πλέον; Άρθρα, αναλύσεις, προσωπικότητες; Αναζητά γνώση με ειδικό βάρος, διασταυρώνει; Ας είμαστε ειλικρινείς: οι ελάχιστοι των ελαχίστων. Οπότε ναι, από την κινηματογραφική εικόνα νομίζεις ότι ‘ξέρεις’ τον μέσο Βρετανό όπως και τον Αμερικανό. Και ποια είναι η αλήθεια; Η αλήθεια είναι πως όχι, δεν είναι ο μέσος Βρετανός ο κάτοικος του Λονδίνο και του Εδιμβούργου, ούτε ο μέσος Αμερικανός όποιος αναπνέει τον αέρα της Νέα Υόρκης, του LA και του Σιάτλ. Και αυτό το μάθαμε το 2016. Ελπίζω.
Και πάμε στις ΗΠΑ. Όταν διάβαζα πριν έναν ακριβώς χρόνο το άρθρο του, οξυδερκούς πάντα αν και όχι ‘πολιτικού’, ‘Mashable’ που χτυπούσε ένα καμπανάκι για τους απανταχού επαΐοντες με τον τίτλο “Hey, Αμερική μπορεί να υπνοβατείς προς μια προεδρία Τράμπ” – Hey America, you may be sleepwalking into a Donald Trump presidency*, κάτι άρχισε να φαίνεται πιο καθαρά στον ορίζοντα.
Αυτή όμως η κουβέντα που θα κάνουμε σε αυτό το κείμενο δεν αφορά την πολιτική ή τις πολιτικές εξελίξεις. Ούτε το μεγάλο issue για το πόσο ρηχές είναι οι γνώσεις επί των εξελίξεων για θέματα γενικού, ειδικού και καθημερινού στη μεγάλη πλειοψηφία των λαϊκών, απλοϊκά σκεπτόμενων πληθυσμών στο δυτικό κόσμο. Το μεγάλο ζήτημα εδώ είναι πως οι υποσχέσεις για καλύτερο βιοτικό επίπεδο και δουλείες με τις οποίες κερδήθηκαν οι εκλογές στις δύο πλευρές του Ατλαντικού είναι ΧΩΡΙΣ ΑΝΤΙΚΡΙΣΜΑ γιατί είμαστε πλέον στο 2017 και ΟΧΙ στο 1987!
Πολιτικές παρεμβάσεις και ιδέες με ‘ηλικία’ 30 έτη
Πέρα λοιπόν από τις πολιτικές αποφάσεις, τις κινήσεις εξωτερικής πολιτικής το βασικό πρόβλημα που υπάρχει με την αρένα στην οποία νίκησαν ο κ. Τράμπ αλλά και οι BREXITeers είναι ένα: το πόσο ΕΚΤΟΣ πραγματικότητας είναι τα περισσότερα από τα σχέδια που ακούμε να περιγράφουν στις βασικές τους γραμμές ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ και η κα Μέι για την παραγωγή, τις επιχειρήσεις, την εργασία. Και εδώ αξίζει να μιλήσουμε με παραδείγματα από δύο πολύ δυναμικούς τομείς, την ενέργειας και την τεχνολογίας.
Επιστροφή στη χρήση του κάρβουνου έχει εξαγγείλει και θα επιχειρήσει σύντομα ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ. Πόση θλίψη θα νιώσουν όσοι στις ΗΠΑ ‘έχουν λαμβάνειν’ θέσεις εργασίας από την εξαγγελία όταν θα καταλάβουν πως σήμερα όχι δεν γίνεται αλλά δεν ΣΥΜΦΕΡΕΙ να γυρίσει μια μεγάλη χώρα στο κάρβουνο . Ακόμη δε, ότι η βασιλεία του πετρελαίου έχει πάρει ήδη το μονοπάτι προς το τέλος. Τι συμβαίνει; Με τα μεγάλα τεχνολογικά άλματα το κόστος για να παράγεις ενέργεια από τον ήλιο το 2016 έφτασε για πρώτη φορά σε νέες εγκαταστάσεις να είναι ‘ίσα βάρκα, ίσα νερά’ με αυτό του πετρελαίου και άλλων παραδοσιακών μορφών ενέργειας. Δηλαδή;
Μεγάλης κλίμακας παραγωγή για τα υλικά πλέον, μαζί με επαναστάσεις όπως η νανοτεχνολογία φέρουν τα φωτοβολταϊκά *2 σε θέση πρωτοπορίας. Τέλος παιχνιδιού, The End. Και δεν είναι ποτάμι που έχει επιστροφή. Βάλτε στην εξίσωση και ιδέες όπως τα καταπληκτικά κεραμίδια/φωτοβολταϊκά που παρουσίασε ο (Αμερικανός!) κος Elon Musk και έχετε μια αλλαγή σε παγκόσμια κλίμακα που έρχεται. Το συμπέρασμα; Μια επιστροφή σε ιδέες των 70s και 80s μπορεί να έχει μόνο προσωρινά οφέλη. Ναι, θα ανοίξουν θέσεις εργασίας αλλά με βραχύβια κέρδη.
Κέρδη για λίγο. Και ζημιά για πότε;
Από την άλλη όμως ναι, έτσι μπορεί όντως να δείξει κανείς πως σε μια 4ετία διοίκησης του αυξήθηκαν θέσεις εργασίας. Και μετά; Μετά δεν πειράζει, κανένα πρόβλημα, με πόρους που θα έχουν ξοδευτεί χωρίς μακροπρόθεσμα οφέλη για τη χώρα (τις ΗΠΑ), αν και δημιουργήθηκαν για μερικά χρόνια θέσεις εργασίας. Το μπαλάκι στον επόμενο. Έξυπνο, όσο και κοντόφθαλμα ανόητο. Για τον μέσο Αμερικανό θα είναι τα μικρά κέρδη αλλά και η ζημιά αφού η ανώτερη κάστα των πολιτών δεν ζημιωθεί βαθιά, αυτοί είναι πάντα πολίτες του κόσμου και θα βρουν διέξοδο και το 2021.
Το έτερο δε παράδειγμα που δείχνει πόσο ανούσια είναι μια στροφή όχι μόνο των ΗΠΑ αλλά και άλλων χωρών σε ‘ιδέες’ από το παρελθόν για να βρεθεί η λύση στο πρόβλημα του ‘θανάτου’ της μεσαίας τάξης και της έλλειψης θέσεων εργασίας, είναι αυτό των αποφάσεων σε ότι αφορά την τεχνολογία γενικότερα. Γενικός κανόνας: δεν υπάρχουν χρήματα για να χρηματοδοτήσει κανείς ΔΥΟ κατευθύνσεις ταυτόχρονα όταν μιλάμε για επιχειρήσεις. Δηλαδή; Αυτός που διοικεί σε κάθε εταιρία καλείται πλέον να πάρει απόφαση είτε θα ανταγωνιστεί στην αγορά του σήμερα και άρα θα ‘στηθούν’ θέσεις εργασίας έτσι, είτε να επενδύσει στο αύριο.
Στο παράδειγμα: πριν λίγες ημέρες κορυφαίο στέλεχος κορεατικής εταιρίας παραγωγής τηλεοράσεων νέας γενιάς, της τεχνολογίας που ονομάζεται OLED, ρωτήθηκε για το ποια είναι τα σχέδια της εταιρίας του σε ότι αφορά ένα νέο εργοστάσιο κατασκευής που κτίζεται ήδη από την εταιρία του στην Κορέα και θα είναι έτοιμο στο 2017. Η απάντηση σαφής, μέχρι το καλοκαίρι θα αποφασίσουν *3 ΕΙΤΕ να ξεκινήσουν άμεσα την παραγωγή τηλεοπτικών οθονών με την τεχνολογία που είναι ώριμη σήμερα, είτε σε χρηματοδότηση μιας νέας γενιάς που θα έρθει σε περισσότερο από έναν χρόνο από τώρα αλλά θα είναι άλμα μπροστά και έτσι δεν θα κινδυνεύουν από τα μοντέλα των ανταγωνιστών για τα επόμενα χρόνια. Χρηματοδότηση ΚΑΙ για τα δύο ταυτόχρονα δεν υπάρχει.
Καταλήγοντας λοιπόν: εξαγγελίες, σχέδια και στοχεύσεις που έχουν ακουστεί τους τελευταίους 12 μήνες και έχουν σαν στόχο τη δημιουργία θέσεων εργασίας με βάση όχι την επένδυση στο μέλλον αλλά το ‘σίγουρο’ είναι κάτι σαν τη μεταγραφή σε μια ποδοσφαιρική ομάδα ενός σέντερ φορ 34 ετών που όμως “είναι σε άψογη φυσική κατάσταση” και έχει “πολλά να δώσει”. Η μεταγραφή μπορεί να βοηθήσει στο να έρθουν νίκες στην ομάδα στην τρέχουσα σεζόν αλλά η επόμενη ημέρα ΔΕΝ μπορεί να έρθει όταν ο προπονητής έχει ξοδέψει τα διαθέσιμα χρήματα εκεί και δεν έχει αγοράσει δύο 22χρονα ταλέντα που θα στήσουν το αύριο για τον coach και την ομάδα.
Από την άλλη, δεν συμβαίνει αυτό όταν ο coach ξέρει πως δεν έχει και πολύ μέλλον στην ομάδα; Θα εξασφαλίσει χειροκροτήματα για τις άμεσες νίκες. Και μετά; Ας μαζέψει ο επόμενος..
*http://mashable.com/2016/01/27/sleepwalking-donald-trump-presidency/#Eil_nknsyEql
*2 http://www.zmescience.com/science/dubai-solar-cheap-55116/
*3 http://fudzilla.com/news/42577-lg-to-double-large-oled-production
-
Ο Σωτήρης Κυριακίδης είναι δημοσιογράφος. Τα τελευταία 22 χρόνια έχει εργάζεται στο ραδιόφωνο ως δημοσιογράφος και παραγωγός. Έχει εργαστεί στην ιδιωτική τηλεόραση, ως υπεύθυνος σε ενημερωτικά και ειδικού τύπου site, στον χώρο των ενημερωτικών αλλά και των ειδικών εκδόσεων ενώ συνεργαστεί με διεθνή τηλεοπτικά δίκτυα. Σήμερα εργάζεται στο ραδιόφωνο του ΑΠΕ-ΜΠΕ, ‘Πρακτορείο FM’ .