Κόντρες για τις κόκκινες γραμμές: Νέος γύρος συνομιλιών στη Λευκωσία και μετά πολυμερής
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ακόμα ένα αστείο από τον Ερντογάν… Μέχρι την μόνιμη κατάπαυση του πυρός η διακοπή εμπορικών συναλλαγών με το Ισραήλ: Διευκρινίσεις από τον ισλαμιστή υπουργό Εμπορίου της Τουρκίας
Πως την είδε ο Τατάρ; Λέει ότι δεν θα είναι υποψήφιος για την ψευτο-“προεδρία” του κατοχικού καθεστώτος αν η Τουρκία εγκαταλείψει τη «νέα πολιτική» στο Κυπριακό
Του Κώστα Βενιζέλου
Εγγυήσεις και Μόρφου εξελίσσονται σε κόκκινες γραμμές και για τις δυο πλευρές και όλα θα κριθούν, όπως φαίνεται, σε μια πολυμερή διάσκεψη.
Η τουρκική πλευρά θα επιχειρήσει, ενόψει νέων προσπαθειών που θα καταβληθούν για επανέναρξη των συνομιλιών, να εξασφαλίσει δεσμεύσεις για τη σύγκληση πολυμερούς, μέσα από έναν οδικό χάρτη που θα αποφασισθεί.
Η διαμόρφωση του σκηνικού στη μετά του ναυαγίου περίοδο θα αρχίσει από αύριο, με τις επαφές του Ειδικού Συμβούλου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στο Κυπριακό, Έσπεν Μπαρθ Άιντα, στη Λευκωσία. Ο αξιωματούχος του ΟΗΕ θα είναι ιδιαίτερα προσεκτικός μετά το ναυάγιο στο Μοντ Πελεράν και περισσότερο θα ακούσει τρόπους που θα οδηγήσουν σύντομα σε νέο γύρο συνομιλιών. Είναι, όμως, προφανές πως επιδίωξή του είναι να αρχίσει το συντομότερο δυνατόν η διαδικασία.
Η ελληνοκυπριακή πλευρά θέλει συνέχιση των συνομιλιών από το σημείο που διακόπηκαν στο Μοντ Πελεράν και πολυμερή διάσκεψη όταν κλείσουν τα περισσότερα θέματα και οι εκκρεμότητες. Η τουρκική πλευρά θέλει να μεταφέρει πολλά ανοικτά θέματα στην πολυμερή. Θα επιδιώξει ένα πάρε-δώσε διασυνδέοντας Εδαφικό και Ασφάλεια, ενώ θα έχει στις αποσκευές της και το θέμα της εκ περιτροπής Προεδρίας.
Η τουρκική πλευρά επενδύοντας στον μπαμπούλα της προσάρτησης προβάλλει την εφαρμογή του σχεδίου Β εάν υπάρξει σύντομα κατάληξη. Το επανέλαβε και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, την περασμένη Παρασκευή βρισκόμενος στα κατεχόμενα και αναμένεται πως αυτή η ρητορική θα κλιμακώνεται. Πώς θα εξελιχθούν εφεξής οι προσπάθειες, αυτό θα φανεί τις επόμενες ημέρες. Θεωρείται δεδομένο ότι θα επαναρχίσουν οι συνομιλίες, ενώ δεν αποκλείεται να καθοριστεί υπό αίρεση ημερομηνία για τη σύγκληση πολυμερούς διάσκεψης.
Το ζητούμενο, βέβαια, είναι πώς θα γεφυρωθούν οι διαφορές στα μεγάλα θέματα.
Στο θέμα των Εγγυήσεων, η μακρά μεταβατική περίοδος (πέντε χρόνια) που δέχεται η ε/κ πλευρά μπορεί να αποτελέσει τη βάση για «ένα συμβιβασμό». Το μήνυμα στάλθηκε από τον ΥΠΕΞ, Ιωάννη Κασουλίδη, που δήλωσε πως «η δική μας η πλευρά είναι έτοιμη να δεχθεί ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, στο τέλος του οποίου η Κύπρος θα είναι πλήρως ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος».
Μεταξύ αυτής της θέσης και εκείνης των Τούρκων, που δεν δέχονται κατάργηση, μάλλον θα οδηγήσει τους μεσολαβούντες να ανασύρουν από τα συρτάρια τους τη φόρμουλα για διατήρηση των Εγγυήσεων για μια μεταβατική περίοδο με επαναξιολόγηση στο τέλος αυτής. Εάν ισχύσει αυτό, σημαίνει πως θα παραμείνουν Εγγυήσεις και στρατός εσαεί.
Την τελευταία περίοδο, κύκλοι στη Λευκωσία και αλλού, που δεν έχουν θεσμικό ρόλο στις συνομιλίες ή στην κυβέρνηση, φαίνεται να στέλνουν μηνύματα πως η ε/κ πλευρά μπορεί να είναι πιο ευέλικτη στα θέματα της Ασφάλειας. Προσέγγιση με την οποία δεν συμφωνεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Στο θέμα αυτό, θέσεις έχουν και οι άλλες εγγυήτριες δυνάμεις. Η Αθήνα δέχεται μεν μεταβατική περίοδο, μικρότερης διάρκειας, επιχειρεί ωστόσο να διασφαλίσει μέσα από τη συμφωνία πως οι Τούρκοι θα αποχωρήσουν.
Όσον αφορά στο Εδαφικό, φαίνεται πως η τουρκική πλευρά δεν συζητά θέμα Μόρφου. Θεωρούν δύσκολο να μετακινήσουν πληθυσμό. Αν και ο Μουσταφά Ακιντζί είχε πει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας «να πάμε σε πολυμερή και να συζητήσουμε και τη Μόρφου», ωστόσο οι πληροφορίες αναφέρουν πως αυτό ήταν μπλόφα.Και μάλιστα δεν φαίνεται να την ανταλλάσσουν με τίποτα. Όπως πληροφορούμαστε, μέλος της ομάδας του ΟΗΕ συναντήθηκε με τον Τουμάζο Τσελεπή, που συνόδευε τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, και του είπε:
«Να δώσετε την εκ περιτροπής για να πάρετε τη Μόρφου». Όταν του ζητήθηκε να διευκρινίσει κατά πόσο μετέφερε τουρκική πρόταση, απάντησε αρνητικά. Ήταν ιδέα των Ηνωμένων Εθνών. Όταν δε ζητήθηκε η τουρκική θέση επί της ιδέας αυτής, ήταν αρνητική. Στο θέμα, πάντως, της εκ περιτροπής Προεδρίας θα επιμείνουν οι Τούρκοι, οι οποίοι θέλουν επίσης να το μεταφέρουν ως ανοικτό θέμα στην πολυμερή.
Για να γίνει πολυμερής διάσκεψη υπάρχει και μια άλλη προϋπόθεση. Να πραγματοποιηθεί συνάντηση Τσίπρα-Ερντογάν και να συζητήσουν το θέμα της Ασφάλειας, ώστε να επιδιωχθεί (αυτή είναι η πρόθεση της Αθήνας) συναντίληψη.
Η πολυμερής, όπως αναφέρθηκε, θα είναι τύπου Μπούργκερνστοκ. Κοντολογίς, θα διαδραματίζεται σε δυο επίπεδα. Στο πρώτο οι δυο κοινότητες θα συνομιλούν για εσωτερικές πτυχές και στο δεύτερο θα συζητούν οι εγγυήτριες δυνάμεις. Η Κυπριακή Δημοκρατία; Στον χώρο θα βρίσκεται ο ΥΠΕΞ, Ιωάννης Κασουλίδης.
Χάρτης με 29,2% και επιστροφή 55.000 Ελληνοκύπριους – Τι πρότεινε ο Μουσταφά Ακιντζί – Νέα θέση της ε/κ πλευράς οι δυο χάρτες με όχι μεγάλη απόκλιση
Στην πρώτη φάση του Μοντ Πελεράν, με βάση την ενημέρωση που έχει κάνει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στο Εθνικό Συμβούλιο, οι εκατέρωθεν θέσεις στα τρία βασικά κριτήρια καταγράφονται ως εξής:
Πρώτο, στην έκταση εδάφους εμείς προτείναμε 28,2% και οι Τούρκοι 29,2%.
Δεύτερο, ως προς το πληθυσμό που θα επιστραφεί υπό ε/κ διοίκηση, υπήρξε εκτίμηση ότι με ποσοστό εδάφους 29,5% ο ελάχιστος αριθμός που θα επέστρεφε ήταν 78.000 (με βάση την εκτίμηση των Ηνωμένων Εθνών 78.200-94.444).
Τρίτο, για την ακτογραμμή έγινε συζήτηση χωρίς κατάληξη ενώ φαίνεται ότι υπάρχει προοπτική η Καρπασία και ο Κορμακίτης να γίνουν «εθνικά πάρκα».
Η εκτίμηση της ε/κ πλευράς με πληθυσμό 78.000+ περιλαμβάνεται και η Μόρφου μέσα στα εδάφη που θα επιστραφούν, αυτό όμως δεν αναφέρθηκε ποτέ από την τ/κ πλευρά.
Συμφωνία στο πληθυσμό δεν υπήρξε στην πρώτη φάση.
Στη δεύτερη φάση του Μοντ Πελεράν, την πρώτη ημέρα, την Κυριακή, οι συζητήσεις αναλώθηκαν για την ελληνική θέση για την πολυμερή. Με βάση την ενημέρωση, ο Ακιντζί ανέφερε πως αποδέχεται να επιστρέψουν μόνο 55.000-65.000 Ε/κ και πως η περαιτέρω συζήτηση θα μπορούσε να διεξαχθεί στην πολυμερή. Υπήρξε διαφωνία.
Σύμφωνα με τον διαπραγματευτή, Ανδρέα Μαυρογιάννη, οι Τ/κ υποστήριξαν ότι έχουν χάρτη με 29,2% με τον οποίο επέστρεφαν μόνο 55.000.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, πάντως, αποδέχθηκε στην πολυμερή να «διαβιβασθούν» δυο χάρτες, οι οποίοι δεν θα έχουν μεγάλη απόκλιση μεταξύ τους. Αυτή είναι νέα θέση.
ΜΕΤΑ ΤΟΥΣ ΒΡΕΤΑΝΟΥΣ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ
Μετά τν Βρετανό υπουργό Εξωτερικών, Μπόρις Τζόνσον, που αναμένεται να έλθει αύριο στην Κύπρο για επαφές, προγραμματισμένη άφιξη έχουν και οι Αμερικανοί.
Όπως πληροφορούμαστε, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ θα στείλει τις επόμενες ημέρες στο νησί Υφυπουργό Εξωτερικών (Cohen) αν και κυκλοφορεί στο παρασκήνιο το ενδεχόμενο να έλθει και ο υπουργός Εξωτερικών, Τζο Κέρι. Το ενδεχόμενο αυτό αν και είναι ανοικτό φαντάζει απομακρυσμένο σήμερα.
Είναι, πάντως, σαφές πως η διεθνής παρουσία στην Κύπρο συνδέεται με τις προσπάθειες να προχωρήσει το συντομότερο η διαδικασία.