Η Ευρώπη απέτυχε διότι απουσιάζει η δημοκρατική εντολή για τη λήψη αποφάσεων
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Το καλωδιακό κανάλι Al Jazeera (σε άρθρο γνώμης του Kenan Malik) αναφέρει χαρακτηριστικά με αφορμή το βρετανικό δημοψήφισμα για έξοδο της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση:
Η συστηματική αποτυχία της ΕΕ μπροστά στις κρίσεις δεν οφείλεται στην περιπλοκότητα των δημοκρατικών διαδικασιών –όπως υποστηρίζουν ορισμένοι- αλλά στην απουσία δημοκρατικής εντολής για τη λήψη αποφάσεων. Γι’ αυτό και τόσο συχνά βρίσκεται σε κατάσταση πολιτικής παράλυσης. Ωστόσο, η αποχώρηση από την ΕΕ δεν θα γεφύρωνε αυτομάτως το δημοκρατικό έλλειμμα. Αυτό που παρατηρείται σήμερα είναι μια βαθιά απογοήτευση για τους κυρίαρχους πολιτικούς θεσμούς, απογοήτευση που είναι εμφανής τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο και έχει οδηγήσει στην αυξανόμενη απήχηση λαϊκιστικών κομμάτων. Στο υπόβαθρο της απογοήτευσης βρίσκεται ο περιορισμός των ιδεολογικών διαφορών που χαρακτήριζαν κάποτε την πολιτική.
Η πολιτική έχει πλέον να κάνει περισσότερο με την τεχνοκρατική διαχείριση παρά με την κοινωνική αλλαγή. Ο πραγματικός λόγος της δυσαρέσκειας δεν είναι η μετανάστευση αλλά οι οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές –παρακμή της βιομηχανίας, ύφεση, ανισότητες- σε συνδυασμό με πολιτικές αλλαγές –διάβρωση του συνδικαλισμού και της σοσιαλδημοκρατίας. Η μετανάστευση δεν έχει παίξει σχεδόν κανέναν ρόλο στις αλλαγές αυτές, έγινε ωστόσο ο φακός μέσα από τον οποίο τις αντιλαμβανόμαστε. Και όταν οι ευρωπαϊκές πολιτικές δίνουν την εικόνα μιας ηπείρου υπό πολιορκία, τότε δεν χρειάζεται να αναρωτηθούμε γιατί η μετανάστευση αντιμετωπίζεται με τόση εχθρικότητα. [Beyond the Brexit debate]
Η εφημερίδα Telegraph μέσω του συνδρομητικού πρακτορείου Bloomberg (σε κείμενο Michael Wilkinson), σημειώνει:: Από αίτημα ομάδων του πολιτικού περιθωρίου, ο Cameron έφερε το ζήτημα της παραμονής στην ΕΕ στο προσκήνιο της πολιτικής της δεύτερης μεγαλύτερης ευρωπαϊκής οικονομίας.
Οι ευρωπαίοι διπλωμάτες ανησυχούν ότι αν ικανοποιηθούν τα αιτήματα του ΗΒ για αναθεώρηση των θεμελιωδών συνθηκών της ΕΕ τότε ριζοσπαστικές ομάδες σε όλη την ήπειρο θα ζητούν επίσης συμφωνίες στα μέτρα τους. Οι αλλαγές που επιθυμεί να επιφέρει ο Cameron στην ΕΕ αφορούν: τη μετανάστευση –μηχανισμός έκτακτης ανάγκης που θα περιορίζει τις κοινωνικές παροχές των μεταναστών για 4 χρόνια μετά το δημοψήφισμα- την εθνική κυριαρχία –το ΗΒ δεν δεσμεύεται για περαιτέρω ολοκλήρωση στο πλαίσιο της ΕΕ, το βρετανικό κοινοβούλιο μπορεί να συνασπίζεται με άλλα ευρωπαϊκά κοινοβούλια για να εμποδίζει ευρωπαϊκές νομοθετικές προτάσεις- την οικονομική διακυβέρνηση –τα ζητήματα που επηρεάζουν όλα τα κ-μ πρέπει να συζητούνται από όλους και όχι μόνο από τα μέλη της ευρωζώνης- και την ανταγωνιστικότητα – η ΕΕ πρέπει να μειώσει τη γραφειοκρατία ιδίως για τις ΜΜΕ. [What Would Happen to the EU after a Brexit?]
- Η εφημερίδα Financial Times (σε κείμενο της ClaireJones) με τίτλο: ECB heads to meet to develop post-Brexit strategy: Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΚΤ θα συναντηθούν σήμερα για να συζητήσουν τον τρόπο με τον οποίο θα διασφαλίσουν ότι η διστακτική οικονομική ανάκαμψη της ευρωζώνης δεν θα πληγεί σε περίπτωση Brexit.
Σε περίπτωση κατάρρευσης της εμπιστοσύνης, ο Draghi έχει δηλώσει ότι η ΕΚΤ θα παρέχει μεγαλύτερη χρηματοδοτική τόνωση σε περίπτωση που το κόστος δανεισμού για τις κυβερνήσεις και τους πολίτες της ευρωζώνης αυξηθεί ξαφνικά. Ο μεγαλύτερος φόβος του Draghi είναι ότι το Brexit θα τροφοδοτήσει τον ευρωσκεπτικισμό καθιστώντας δυσχερέστερη την φορολογική και δημοσιονομική ολοκλήρωση που θα θωράκιζε τη βιωσιμότητα του ευρώ. Οι
ευρωπαίοι αξιωματούχοι εμφανίζονται διχασμένοι. Ο Schäuble δήλωσε ότι θα ήταν τρελό να απαντήσουμε με περισσότερη ολοκλήρωση σε πιθανή ψήφο υπέρ της εξόδου. Οι φόβοι για την μελλοντική συνοχή του ευρώ έχουν ήδη γίνει εμφανείς στην περιφέρεια της ευρωζώνης. Εν μέσω δημοσκοπήσεων που έδιναν προβάδισμα στο Brexit, οι αποδόσεις των πορτογαλικών, ιταλικών, ελληνικών και ισπανικών ομολόγων έφτασαν στα μεγαλύτερα ποσοστά από τον Φεβρουάριο ανακόπτοντας την τάση που είχε δημιουργήσει η επιθετική πολιτική χαλάρωσης της ΕΚΤ. Η ΕΚΤ θα μπορούσε να αποκριθεί στην αύξηση του δημόσιου κόστους δανεισμού μέσω του προγράμματος αγοράς απεριόριστου ύψους κρατικών ομολόγων (ΟΜΤ). Μια λιγότερο δραστική κίνηση θα ήταν η επέκταση της δέσμης ποσοτικής χαλάρωσης.
- Η εφημερίδα Handelsblatt σημειώνει: Εκρηκτική ύλη για την ευρωπαϊκή οικονομία (Sprengstoff für die europäische Wirtschaft – Dietmar Neuerer): Μπορεί εμπειρογνώμονες και πολιτικοί να προειδοποιούν για ενδεχόμενες αναταράξεις μετά από μια αποχώρηση των Βρετανών από την Ε.Ε.. Όμως η απόφαση του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας σχετικά με την Νομισματική Πολιτική που ακολουθεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα μπορούσε να περιέχει ακόμα περισσότερη εκρηκτική ύλη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, εκτιμούν οικονομολόγοι. Δύο ημέρες πριν από το δημοψήφισμα για το Brexit στη Βρετανία, το Ομοσπονδιακή Συνταγματικό Συμβούλιο στη Γερμανία (Bundesverfassungsgericht) θα καταλήξει στην τελική του ετυμηγορία, εάν συνάδει με το γερμανικό Σύνταγμα η απόφαση που έλαβε η ΕΚΤ το 2012 -ότι σε περίπτωση ανάγκης προτίθεται να προβεί σε απεριόριστη αγορά κρατικών ομολόγων από ευρωπαϊκές χώρες που μαστίζονται από την κρίση.- Πολλοί οικονομολόγοι ανησυχούν, ότι αυτό το θέμα θα μπορούσε νε εξελιχθεί σε ένα μεγάλο πρόβλημα για την Ε.Ε., το οποίο ενδεχομένως να προκαλέσει θεσμική κρίση και να συγκλονίσει τα θεμέλιά της.