Μεταθέτουν σενάρια για συμφωνία: Ο Άιντα λέει ότι τον Ιούνιο μπορεί να υπάρξει κατάληξη
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Κώστα Βενιζέλου
Πρώτα ήταν o Δεκέμβριος, μετά η 26η Μαρτίου, τώρα γίνεται λόγος για συμφωνία στο Κυπριακό και χωριστά δημοψηφίσματα τον Ιούνιο. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, από διάφορες πλευρές εκτός Κύπρου, γίνεται λόγος πως θα υπάρξει μια ισχυρή ώθηση μετά τις βουλευτικές εκλογές του ερχόμενου Μαΐου, ώστε να επιτευχθεί συμφωνία στο Κυπριακό.
Αν και οι ενδείξεις στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων δεν επιβεβαιώνουν ποσώς ένα τέτοιο σενάριο, είναι προφανές πως τούτο διοχετεύεται, κατά πάσα πιθανότητα από τα Ηνωμένα Έθνη και τον Έσπεν Μπαρθ Άιντα. Ο αξιωματούχος του Διεθνούς Οργανισμού φέρεται σε όλες τις επαφές που πραγματοποιεί να παρουσιάζει μια αισιόδοξη εικόνα, δίνοντας την εντύπωση πως επίκειται συμφωνία. Ποιο έντονη είναι η εικόνα αυτή στις Βρυξέλλες, που ετοιμάζονται για την επόμενη ημέρα όχι για προληπτικούς λόγους αλλά επειδή θεωρούν πως βρισκόμαστε στο παρά ένα της επίτευξης συμφωνίας στο Κυπριακό. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η συντήρηση μιας τέτοιας κινητικότητας γίνεται σκοπίμως, ώστε να διατηρούνται συνεχώς μοχλοί πίεσης προς τους εμπλεκόμενους, ώστε να σκέφτονται το κόστος της απόδοσης ευθυνών.
Ήδη στην τουρκική πλευρά επιχειρούν με διάφορες κινήσεις να υποδείξουν πως για την καθυστέρηση ευθύνη έχει η ελληνοκυπριακή πλευρά. Δεν είναι τυχαίο πως ο κατοχικός ηγέτης, Μουσταφά Ακιντζί, κατά τη διάρκεια της πρόσφατης ενημέρωσης των κομμάτων στα κατεχόμενα, ανέφερε πως δεν μπορεί να υπάρξει σήμερα ουσιαστική διαπραγμάτευση καθώς στην ε/κ πλευρά σκέφτονται τις εκλογές. Στο θέμα της καθυστέρησης λόγω εκλογών αναφέρεται και ο ίδιος ο κ. Άιντα, που υποστηρίζει ότι σε αυτή τη φάση δεν μπορούν να γίνουν πολλές συζητήσεις και να προχωρήσει η διαδικασία επειδή «οι Ελληνοκύπριοι έχουν εισέλθει σε προεκλογική περίοδο». Μάλιστα, όπως πληροφορούμαστε, πολλές τοποθετήσεις από τον Πρόεδρο ή το κυβερνών κόμμα εντάσσονται από τους ανθρώπους του Διεθνούς Οργανισμού «σε αυτό το πλαίσιο». Υπενθυμίζεται συναφώς πως όταν διεξάγονται εκλογές στην Τουρκία ή στο ψευδοκράτος, η διαδικασία των συνομιλιών παγώνει, κάτι που δεν συμβαίνει όταν αφορά εκλογική διαδικασία στην Κυπριακή Δημοκρατία. Άλλωστε, οι συναντήσεις συνεχίζονται τόσο από τους διαπραγματευτές όσο και από τους Αναστασιάδη και Ακιντζί.
Ενημερωμένες πηγές σημείωναν πως κύκλοι που κινούνται στα παρασκήνια επιμένουν πως οι εξελίξεις στην περιοχή ευνοούν την επίτευξη συμφωνίας εντός του 2016 ενώ θεωρούν πως θα πρέπει να σφίξει ο κλοιός των πιέσεων αναδεικνύοντας το σενάριο της «τελευταίας ευκαιρίας». Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, όταν υποδεικνύεται προς τα Ηνωμένα Έθνη, την Ε.Ε. αλλά και άλλους παράγοντες ότι υπάρχουν πολλά θέματα, σημαντικά, που δεν έχουν ακόμη συζητηθεί, απαντούν πως αυτό μπορεί να γίνει με ένα-δυο κινήσεις, χαρακτηρίζοντας κλειδί το περιουσιακό. Στον Διεθνή Οργανισμό εκτιμούν πως στο θέμα της ασφάλειας δεν θα υπάρξει πρόβλημα. Η διατήρηση μιας μορφής εγγυήσεων, έστω και μεταβατικού χαρακτήρα, μπορεί να αποτελέσει τη φόρμουλα «που θα ξεπεράσει τις διαφωνίες». Σημειώνεται πως ο κατοχικός στρατός μπορεί να αποχωρήσει πλήρως σε έξι μήνες, αλλά δεν φαίνεται η τουρκική πλευρά να συζητά σενάριο μη παρουσίας στρατευμάτων ενώ δεν αποδέχεται κατάργηση των εγγυήσεων. Είναι ενδεικτικές όλες οι δημόσιες τοποθετήσεις των Τούρκων αξιωματούχων, οι οποίοι κάνουν λόγο «για συζήτηση του θέματος εγγυήσεων», που παραπέμπει στη διατήρησή τους υπό κάποια ενδεχομένως διαφοροποιημένη μορφή.
Τα «αποτυπώματα» που αφήνονται σε κάποιες παρασκηνιακές επαφές φανερώνουν πως μετά τις βουλευτικές θα υπάρξουν πιέσεις τόσο στο πεδίο του Κυπριακού όσο και των ευρωτουρκικών. Σε αυτό το θέμα των σχέσεων Ε.Ε.-Τουρκίας η Λευκωσία θα αισθανθεί τις πιέσεις και αύριο στην έκτακτη σύνοδο στις Βρυξέλλες για το μεταναστευτικό. Αυτές θα ενταθούν ενόψει και της συνόδου κορυφής της Ένωσης του Ιουνίου.
Σχεδιασμοί επιβολής τετελεσμένων
ΤΟ πρόγραμμα ανάπτυξης της Μόρφου όπως και άλλων κατεχόμενων περιοχών γίνεται με χρήματα από την Τουρκία αλλά και με δικές της εντολές ( Ερντογάν, Νταβούτογλου, ο Τσαβούσογλου δεν παίζει κανένα ρόλο). Η κίνηση αυτή φαίνεται να αφορά πρωτίστως το εδαφικό ενώ συνδέεται και με το θέμα των αποζημιώσεων.
Όπως πληροφορούμαστε, σε σχέση με τη Μόρφου η προσπάθεια είναι να δημιουργήσουν νέα τετελεσμένα ώστε να δυσκολέψουν σημαντικά στις διαπραγματεύσεις την επιστροφή της. Προ πολλού και πριν καν αρχίσουν οι συζητήσεις επί των κριτηρίων του εδαφικού ο κατοχικός ηγέτης, Μουσταφά Ακιντζί είχε πει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας πως δεν τίθεται από τουρκικής πλευράς θέμα επιστροφής της Μόρφου. Αναφορά που είχε προκαλέσει την έντονη αντίδραση του Προέδρου της Δημοκρατίας. Από ενέργειες και κινήσεις προκύπτει πως η τοποθέτηση τότε του Ακιντζί δεν ήταν καθόλου της στιγμής, αλλά θέση στις διαπραγματεύσεις.
Εφαρμόζει βαθμηδόν το σχέδιο Β’ η τουρκική πλευρά
Τα σενάρια για κατάληξη των διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό, που προωθούν τα Ηνωμένα Έθνη, δεν εμποδίζουν ποσώς την τουρκική πλευρά να έχει σε εξέλιξη για εφαρμογή τους σχεδιασμούς της για αναβάθμιση του ψευδοκράτους. Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, με διάφορες κινήσεις και ενέργειες η Άγκυρα με τη συνεργασία της ηγεσίας του κατοχικού καθεστώτος, προετοιμάζονται για το λεγόμενο σχέδιο Β’. Προ πολλού υπάρχει αυτό το σχέδιο, η εφαρμογή του οποίου εφαρμόζεται με μικρά βήματα παράλληλα με τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων. Δημόσια η τουρκική πλευρά αναδεικνύει πλέον τη θέση ότι «με λύση ή χωρίς το ψευδοκράτος θα συνεχίσει». Παράλληλα αναδεικνύει την προσέγγιση για «τελευταία ευκαιρία».
Παρασκηνιακά υποδεικνύεται από τουρκικής πλευράς ότι το κυπριακό πρόβλημα θα επιλυθεί διά δημοψηφισμάτων, ή η παρούσα κατάσταση θα αναγνωριστεί ως η λύση από τη διεθνή κοινότητα, εάν οι Ελληνοκύπριοι απορρίψουν τη συμφωνία ή η διαδικασία δεν προχωρήσει μέχρι το τέλος. Στην Άγκυρα σημειώνουν ακόμη πως σε μια τέτοια περίπτωση κανένα εμπόδιο δεν θα υπάρχει στην ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Κοντολογίς, θέτουν ένα δίλημμα για να δικαιολογήσουν τις κινήσεις τους.
Οι διεθνείς επαφές αξιωματούχων του κατοχικού καθεστώτος έχουν πυκνώσει και πλέον θεωρείται δεδομένο ότι πρέπει να έχουν συναντήσεις. Σε αυτό ευθύνη φέρει και η Λευκωσία, η οποία είτε με την ανοχή της είτε αρχικά με την ενθάρρυνσή της επέτρεψε να γίνονται αυτές οι επαφές. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι πολλές ξένες κυβερνήσεις θεωρούν δεδομένο ότι η Λευκωσία δεν ενοχλείται από επαφές. Το θέμα είναι πως το σχέδιο Β’ της τουρκικής πλευράς εφαρμόζεται βαθμηδόν και τα όποια πλεονεκτήματα αποκτά «ενόψει συμφωνίας στο Κυπριακό» τα κεφαλαιοποιεί, έχοντας στον νουν το σενάριο της επόμενης ημέρας ενός αδιεξόδου.