Επικίνδυνη στροφή: Η θλιβερή συμφωνία των Ευρωπαίων με την Τουρκία
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Αλεξάντερ Μπετς*
Σε μια απρόσμενη τροπή στην προσφυγική κρίση, η ΕΕ έχει καταλήξει σε συμφωνία με την Τουρκία, σύμφωνα με την οποία αναμένεται να επιστρέψουν στο τουρκικό έδαφος όλοι οι μετανάστες που φθάνουν παράνομα στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων των Σύρων που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο, χωρίς να γίνεται διάκριση μεταξύ οικονομικών μεταναστών και προσφύγων για το δικαίωμα παροχής ασύλου. Η πρόταση ήρθε ως έκπληξη για τους περισσότερους από τους αρχηγούς των κρατών, αποκαλύπτοντας τον αυτοσχεδιασμό της καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ.
Περιμένοντας τις λεπτομέρειες, που θα συζητηθούν στη νέα Σύνοδο, η συμφωνία εγείρει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τη νομιμότητα και την αποτελεσματικότητά της. Οπως έχει προειδοποιήσει ο ΟΗΕ, το σύμφωνο όχι μόνο ενδέχεται να παραβιάζει τις διεθνείς συνθήκες για τους πρόσφυγες, αλλά και την κοινοτική ρύθμιση, ιδίως την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Αν και ο σκοπός της είναι να αποτρέψει τους μετανάστες από το να αφήνονται στα χέρια των αδίστακτων διακινητών, η αλήθεια είναι ότι καθιερώνει ένα είδος μαζικής επιστροφής που ενδέχεται να παραβιάζει θεμελιώδη δικαιώματα.
Η Τουρκία ζήτησε, σε αντάλλαγμα για τους πρόσφυγες, να διατηρούν την πλήρη απαλλαγή των θεωρήσεων για τα ταξίδια στην ΕΕ 75 εκατομμύρια Τούρκοι και την πρόοδο στην ενταξιακή διαδικασία. Και τα κατάφερε αυτά, παρότι ο τρόπος διακυβέρνησης του Ερντογάν παραβιάζει τα θεμελιώδη δικαιώματα, όπως την ελευθερία έκφρασης και το δικαίωμα υπεράσπισης.
Η συμφωνία ως εκ τούτου στέλνει ένα επικίνδυνο μήνυμα: ότι μπορείτε να συμβιβαστείτε με τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις ηθικές αρχές, εάν λαμβάνετε ένα όφελος σε αντάλλαγμα. Η διαδρομή που οδήγησε σε αυτή τη θλιβερή συμφωνία μπορεί να λειτουργήσει ως διαβρωτικό για το μέλλον της Ενωσης. Και κανείς δεν γνωρίζει ότι έχει φτάσει ήδη σε αυτό το δραματικό σημείο, διότι η ΕΕ δεν μπόρεσε να καταλήξει σε συμφωνία σχετικά με την κατανομή των προσφύγων και, το χειρότερο, δεν ήταν σε θέση να αποτρέψει χώρες που δεν συμμορφώνονται με τα ψηφίσματα που εγκρίθηκαν και που λαμβάνουν αποφάσεις μονομερώς, ανατρέποντας τη Συνθήκη Σένγκεν. Αντιθέτως έχει αποδειχθεί ότι είναι δυνατόν να παραβιάζουν τους νόμους και τις συμφωνίες χωρίς να συμβαίνει τίποτα. Είναι ένα σοβαρό και επικίνδυνο προηγούμενο για μελλοντικές κρίσεις.
- Αρθρο στην «El Pais»