ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του ΓΙΑΝΝΑΚΗ ΟΜΗΡΟΥ
Συνήθως ο πειρασμός είναι μεγάλος. Μεγάλα ιστορικά γεγονότα να μυθοποιούνται, να ενδύονται με υπερβολές και να καταγράφονται με επικούς χαρακτηρισμούς. Να συνοδεύεται ακόμα η αναφορά σε αυτά τα γεγονότα με ανάκρουση ύμνων και έκφραση δοξαστικών.
Όμως το Πολυτεχνείο, εκτός από το ότι δεν έχει ανάγκη μιας τέτοιας μεταχείρισης, θα πρέπει να τοποθετείται στις πραγματικές του διαστάσεις, μακριά από μουσειακής φύσης αναφορές, για να αξιοποιείται η χρησιμότητά του για το σήμερα.
Πολύ περισσότερο γιατί η επέτειος της ηρωικής εξέγερσης του Πολυτεχνείου έχει πάρει τα τελευταία χρόνια ένα χαρακτήρα εθιμικό. Άρα αποπροσανατολιστικό, ανώδυνο και μη διδακτικό. Παρά το ότι μεσολάβησαν μόνο 42 χρόνια από τον Νοέμβριο του 1973 και παρά το ότι είναι ακόμα ανοικτές και χαίνουσες οι πληγές από το έγκλημα της Χούντας εις βάρος της Κύπρου, με το προδοτικό πραξικόπημα και την επακολουθήσασα τουρκική εισβολή.
Το τίμημα για την «επιστροφή» της δημοκρατίας στην Ελλάδα, προάγγελος της οποίας υπήρξε το Πολυτεχνείο και οριστικός δημιουργός η τραγωδία της Κύπρου, υπήρξε βαρύ. Τόσο βαρύ ώστε θα ήταν ασυγχώρητο, η επέτειος του Πολυτεχνείου, ως αφετηρία του ξηλώματος της Χούντας, να υποβαθμίζεται με διαγγέλματα, πανηγυρικούς και επετειακά μηνύματα. Και μάλιστα με αποφυγή συνειρμών με τις σημερινές εθνικές και πολιτικές προτεραιότητες και με αποφυγή αναφοράς στα κρίσιμα σημερινά προβλήματα του ελληνισμού. Ιδιαίτερα εκείνα τα προβλήματα που έχουν σχέση με τη δεινή οικονομική κατάσταση αλλά και με τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος και της αξιοπιστίας των θεσμικών του φορέων.
Η οικονομική κρίση που πλήττει τον κόσμο, την Ευρώπη, την Ελλάδα και την Κύπρο, αποτυπώνει το αδιέξοδο ενός άπληστου, κερδοκεντρικού και ανεξέλεγκτου οικονομικού συστήματος, όπου οι αγορές έχουν υποκαταστήσει τις δημοκρατικά νομιμοποιημένες εξουσίες, τα Κοινοβούλια και τις Κυβερνήσεις.
Η κρίση που διερχόμαστε στην οικονομία και στη λειτουργία των θεσμών πολιτικής αντιπροσώπευσης, έχει άμεση σχέση με τα διαχρονικά μηνύματα του Πολυτεχνείου.
Η προϊούσα μείωση της συμμετοχής των πολιτών στην πολιτική διαδικασία αποτυπώνει μια ευρύτερη απόρριψη των συλλογικών πρωτοβουλιών και της λογικής και πρακτικής των λαϊκών συσπειρώσεων και κινημάτων. Αυτό συνοδεύεται από την κάθετη μείωση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς τους πολιτικούς φορείς και τα πολιτικά πρόσωπα εξαιτίας των φαινομένων διαπλοκής, διαφθοράς, διασπάθισης του δημοσίου χρήματος, παραβίασης των κανόνων της χρηστής διοίκησης και αναγωγής της συναλλαγής και των πελατειακών σχέσεων, ως του μεγάλου πεδίου ανάδειξης των δημοσίων προσώπων. Συναφές τούτου είναι ότι οι πολιτικοί δεν πείθουν ότι μπορούν να οδηγήσουν σε έξοδο από τα σημερινά αδιέξοδα και η «κοινή αίσθηση» ότι η εναλλαγή κομμάτων και προσώπων στις διάφορες μορφές εξουσίας δεν επιτυγχάνει την επί το θετικότερο εξέλιξη των πραγμάτων. Είναι ως εκ τούτου απόλυτη ανάγκη μιας επαναδιατύπωσης των όρων άσκησης της πολιτικής, με ένα ανανεωμένο περιεχόμενο, που θα πείσει ξανά τους πολίτες ότι η πολιτική δεν έχει χρεοκοπήσει, ότι δεν είναι συνώνυμη της ηθικής κρίσης, της διαπλοκής και της διαφθοράς, ότι δεν είναι μέρος και εργαλείο των υπόγειων – αδιαφανών συμφερόντων και ότι μπορεί να εκφράσει ξανά προσδοκίες, οράματα και ελπίδες.
Παράλληλα είναι επείγον να αποκατασταθεί η δημοκρατία στον χώρο της οικονομικής διακυβέρνησης. Η οποία σήμερα ποδηγετείται από τις περιβόητες αγορές.
Στη σημερινή εποχή είναι ανάγκη να ακούσουν οι πολιτικοί και τα κόμματα τους πολίτες, να συλλάβουν τα μηνύματα, ιδιαίτερα της νέας γενιάς και να μετατρέψουν την πολιτική από κραυγές, συνθήματα και ανούσιες επαναλήψεις, σε προτάσεις που να είναι ικανές να δώσουν λύσεις στα πολυσύνθετα προβλήματα των καιρών μας. Κατ’ αντιπαράθεση προς τον λαϊκισμό, τη δημαγωγία, την ακατάσχετη λογολαγνεία και εικονολαγνεία που καλλιεργούν τα ΜΜΕ και τη συναλλαγή που φθείρει ανεπανόρθωτα τους θεσμούς.
Σαράντα δύο χρόνια μετά τη ριζοσπαστική και ανατρεπτική πράξη της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, η ανάγκη ενός σημερινού «νέου Πολυτεχνείου», για να βρει ξανά η πολιτική την αυθεντικότητα, την αξιοπιστία και τη χρησιμότητά της, και η οικονομία την κοινωνική της διάσταση, είναι κάτι περισσότερο από μία κοινωνική και πολιτική επιταγή. Είναι όρος για την επιβίωσή της, ως διαδικασίας απολύτως απαραίτητης για τη λειτουργία της δημοκρατίας.
* Ο Γιαννάκης Λ. Ομήρου είναι Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων.