Οι προσδοκίες από τον ΣΥΡΙΖΑ και η σοσιαλδημοκρατία που πρέπει να αντισταθεί στις αντιγερμανικές φωνές
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
“Θα είμαστε πρώτο κόμμα”, ισχυρίζεται ο Στέφανος Κασσελάκης: Θέλω να κυβερνήσω δύο τετραετίες για να εφαρμόσουμε ένα μεγάλο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων (videos)
Μητσοτάκης: Μέτρο σύγκρισης των ευρωεκλογών το αποτέλεσμα των προηγούμενων * Η αντιπολίτευση θέλει εκλογές – δημοψήφισμα κατά της κυβέρνησης, σηκώνουμε το γάντι
Του Φρανσίσκο Ασίς *
Τους τελευταίους μήνες, η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία έχει διασπαστεί ανάμεσα σ’ αυτούς που υποστηρίζουν έναν σταδιακό αναπροσανατολισμό της ευρωπαϊκής πολιτικής, προκειμένου να υιοθετηθούν κεϋνσιανές πρωτοβουλίες υπέρ της ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας, και σ’ εκείνους που υποστηρίζουν τη ρήξη με τους κανόνες που ισχύουν στην οικονομική και νομισματική ένωση με την παρούσα μορφή της.
Οι πρώτοι πιστεύουν ότι πρέπει να υπάρξει μια συνεργασία με εκείνους τους κεντρώους και κεντροδεξιούς πολιτικούς οι οποίοι συμφωνούν πως πρέπει να σημειωθούν αλλαγές στις νομισματικές και δημοσιονομικές προτεραιότητες, χωρίς να διαρραγεί η εμπιστοσύνη μεταξύ των πλευρών που εμπλέκονται σε αυτή τη διαδικασία. Οι δεύτεροι έλκονται από μια εξτρεμιστική ρητορική και επενδύουν σε συμμαχίες με πολιτικές οργανώσεις που προέρχονται από μια επαναστατική παράδοση και απορρίπτουν πλήρως το σημερινό θεσμικό μοντέλο. Όπως συμβαίνει πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις, υπάρχουν κι εκείνοι που κρατούν μια αμφιλεγόμενη στάση, όχι τόσο από οπορτουνιστικό τακτικισμό όσο από ανικανότητα να διακρίνουν το πραγματικό πρόβλημα.
Η διάσπαση αυτή μπορεί να αποβεί πολύ αρνητική αν δεν δούμε το ζήτημα από μια ευρύτερη προοπτική και επιτρέψουμε να μας παρασύρουν τα συναισθήματά μας. Ας λάβουμε υπόψη μας ένα απλό ιστορικό δεδομένο: Η άκρα Αριστερά, στις πολλές της εκφάνσεις, όχι μόνο δεν εντάχθηκε ποτέ στο ευρωπαϊκό σχέδιο, αλλά αντιθέτως το χαρακτήριζε πάντα ένα τυπικό κατασκεύασμα των «αστικών δημοκρατιών» που διαπνέεται από μια καπιταλιστική λογική η οποία είναι εξ ορισμού καταδικασμένη να εκλείψει λόγω της αναπόφευκτης διαλεκτικής της Ιστορίας. Δεν γνωρίζω ούτε μία περίπτωση που αυτές οι δυνάμεις να έχουν στρατευθεί έστω και κατ’ ελάχιστο στο ευρωπαϊκό σχέδιο. Η σοσιαλδημοκρατία, αντίθετα, παρά την αρχική της αντίσταση, συνέβαλε αποφασιστικά στην εδραίωση θεσμών που βασίζονται στην υπέρβαση της εθνικής κυριαρχίας και της έννοιας του εθνικού κράτους γενικότερα.
Η διαφορά αυτή προσδιορίζει ένα ανυπέρβλητο όριο, το οποίο δεν μπορεί παρά να έχει συνέπειες στην πολιτική πρακτική.
Με τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα και την άνοδο των Podemos στην Ισπανία, δύο κινημάτων που ανήκουν στην αντικαπιταλιστική παράδοση και είναι εχθρικά προς τη σοσιαλδημοκρατία, δημιουργήθηκε ένα κύμα ευφορίας σε ένα τμήμα της Αριστεράς που αισθανόταν ιστορικά ακυρωμένο λόγω της αποτυχίας του κομμουνιστικού πειράματος. Δεν είναι της ώρας να αναλύσουμε τους λόγους της ανόδου αυτών των κινημάτων είναι άλλωστε, λίγο-πολύ γνωστοί. Είναι προτιμότερο να αξιολογήσουμε αντικειμενικά τα πολιτικά αποτελέσματα αυτής της επιλογής.
Επί πέντε μακρούς μήνες, δημιουργήθηκαν τεράστιες προσδοκίες από τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Τα αποτελέσματα βρίσκονται μπροστά μας: Η Ελλάδα βρίσκεται σε δεινή κατάσταση, υποχρεώθηκε να δεχθεί ένα δρακόντειο πρόγραμμα και η δυσαρέσκεια είναι τόσο μεγάλη ώστε μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή κοινωνική αναταραχή. Η στρατηγική της ακραίας σύγκρουσης, η προκλητική στάση απέναντι στους πολιτικούς ηγέτες άλλων χωρών της ΕΕ, η επικίνδυνη καλλιέργεια ενός εθνικισμού με τη μορφή της δημαγωγικής επίκλησης της αξιοπρέπειας, η αναφορά σε μια αυξημένη δημοκρατική νομιμότητα, δεν μπορούσαν παρά να οδηγήσουν στην καταστροφή που παρακολουθούμε. Η καταστροφή αυτή δεν μπορεί να δικαιολογηθεί με βάση μια υποτιθέμενη ευρωπαϊκή ακινησία. Εδώ και ένα χρόνο, έχουν σημειωθεί σαφή βήματα με στόχο την αλλαγή της ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής.
Αν σε αυτή την αποφασιστική στιγμή η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία διστάσει για τον δρόμο που θα ακολουθήσει, το μέλλον της Αριστεράς θα υποθηκευτεί για πολλά χρόνια. Για τον λόγο αυτό, και όσο αντιδημοφιλές κι αν ακούγεται, πρέπει να αντισταθούμε στις αντιγερμανικές κραυγές, οι οποίες επικρίνουν τους υπάρχοντες φιλελεύθερους θεσμούς και υπονομεύουν την εποικοδομητική συνύπαρξη διαφορετικών χωρών και πολιτικών οικογενειών. Αν δεν το κάνουμε, θα μετατραπούμε σε συνεργούς σχεδίων και κινημάτων που, αν πετύχουν, θα διαλύσουν ουσιαστικές πλευρές του ευρωπαϊκού πνεύματος.
Πηγή: Publico, ΑΠΕ-ΜΠΕ
* Ο Φρανσίσκο Ασίς είναι πρώην ευρωβουλευτής του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Πορτογαλίας.